241 سوم – تکامل و ارتقاء در نظر "هربرت سپنسر" تعریف علم را از لحاظ طبیعیات کردیم و گفتیم که مقصود از روش علوم طبیعی چیست و بر فرض اینکه به صراحت نیز رابطه میان علوم طبیعی و بحث تکامل و ارتقاء را معلوم نساخته باشیم باز به ذهن نزدیک آورده ایم که با روشی که علوم طبیعی در حل و عقد مسائل مربوط به خود تا به حال پیش گرفته غیرممکنست بتواند در بحث تکامل مستقیما دخالتی کند با وجود این "هربرت سپنسر" انگلیسی را هم میان نویسندگان قرن نوزدهم که به نام حکیمی ارتقائی شهرت پیدا کرده و حتی از سلسله تألیفات خود نظامی فلسفی فراهم ساخته است که به عقیده او مؤسس بر اساس ارتقاء است. در هر حال در عقیده او در باب ارتقاء باید بیش از اینها دقت کرد زیرا که صحت و سقم همین اساس چنان که او دریافته مورد توجه ماست نه نظام فلسفی یا آثار عریض و طویل او. "سپنسر" در مسأله ارتقاء از لحاظ علوم طبیعی تحقیق کرده و به حدی در این باب یک پهلو و مصر است که گویی می خواهد نوعی از ایمان را با ادله عقلی به مرحله ثبوت برساند. وی معنای ارتقاء و تکامل را با حدوث و تغییر و تبدیل به معنای اعم این سه لفظ تقریبا مساوی می داند. لیکن در تعریف مقدماتی و مشروح تکامل مالحظه کردیم که در واقع هر ارتقائی متضمن حدوث ی هست لیکن هر حدوثی
RkJQdWJsaXNoZXIy MTA1OTk2