38 به معلّم مبتنی بر اصولی هست یا خیر؟ جواب این سئوال مثبت است زیرا که هیچ عملی نیست که از انسان سربزند و بیمحکرّک و بی اساس باشد. پس قوای ارادی طفل یا به طور اخص شا گرد هم که در مقابل معلّم به صورت عکس العمل مشاهده می شود محرکّاتی دارد که معموال شاگرد خود نیز به آن ها شاعر نیست. بن ا بر تحقیقاتی که تا به حال شده است می توان اصول رفتار شاگرد را نسبت به معلّم بنا بر ارتباطی که تا پنجاه شصت سال پیش میان ایشان حکمفرما بود از این قرار دانست: فرار از معلّم، مخفی داشتن اعمال خود، تظاهر به اخالقی که مطلوب معلّم است، ترس از معلّم و بی اعتنائی نسبت به او که روی هم رفته هنوز در کشور ما محرّک رفتار دانش آموزان و دانشجویان است. بعض از دانشمندان نیز بر این نظر هستند که فروتنی و خضوع و خشوع حتّی حس احترام نسبت به معلّم نیز خود ترسی است تلطیف شده. بر این جمله امروز عصیان در مقابل سنن و آزادی لجام گسیخته در مقابل اعتبارات نیز افزوده شده است. تحقیق در این محرّکات از لحاظ همکاری شاگرد و معلّم بسیار الزم است زیرا که معلّم را در بحبوحۀ حیوة اطفال و جوانان وارد می کند و به منظورها و ارادیا ت ایشان آ گاه می سازد و وی را در کشف عوامل خفی که محور اداره و رفتار شاگرد است موفّق میدارد. رفتار شا گرد در زندگی – دوّم، اصول رفتار شاگرد است پس از خروج وی از دستگاه آموزش و پرورش. آشنائی به این گونه اصول نیز بی فایده نیست زیرا درجۀ تأثیر اصولی را که مطلوب فن آموزش و پرورش از طرفی و منظور آموزگار از جهتی دیگر هست در زندگانی آیندۀ افراد و اجتماعات معیّن می کند و از این راه بر شخص محقّق آشکار می گردد که تا چه اندازه می توان در روحیّۀ افراد و در ملل و جوامع بشر نافذ بود و آنها را تربیت کرد. چنین تحقیقی دربارۀ خانواده های قدیمی که سالیان دراز ابأعن جد به کارهای اداری مشغول بوده اند و دربارۀ خانواده های روحانیّون و خانواده های بازرگانان و کَسَبه از لحاظ نتایجی که عاید فن آموزش و پرورش می گردد مفید است. تحقیق در شخصیّت های تاریخی و مذهبی و کشف مقدّمات پرورشی آنان نیز ازاین لحاظ بسیار سودمند می باشد و ما نیز خوشبختانه برای این گونه تحقیقات مآخذ مهم و مراجع کافی
RkJQdWJsaXNoZXIy MTA1OTk2