اصول تعلیم و تربیت

5 توجّهی کم شد. بی طرفی و صداقت فکری او چنان بود که بسیاری از اندیشمندان مارکسیست با وجود عدم قبول عقایدش او را به عنوان استاد و مربّی ستایش میکردند. مورد دیگری که فکر پیشروی او را نشان می دهد مطالعاتش در مورد نیچه بود. در نیمۀ اوّل قرن بیستم اندیشۀ رایج آن بود که نیچه فیلسوفی نژادپرست و طاغی بود که علیه مسیحیّت برخاست و مرگ خدا را اعالم داشت. امّا مطالعاتی که از دهۀ هشتاد میالدی به بعد صورت گرفت فلسفۀ نیچه را از دیدگاه دیگری مورد نظر قرار داد که مشابهت بسیاری با آراء دکتر هوشیار داشت. او نکتۀ اصلی فلسفۀ نیچه را مسئلۀ رجعت و تجدید حیات کلّی عالم می دانست. معتقد بود که رابطه ی متقابل «ابَر مرد» و «رجعت» اشاره به خلق جدید بشر است که تمام استعدادات و توانایی های بالقوهاش را ظاهر ساخته و قابلیّت حکمرانی بر سراسر کرۀ زمین را پیدا کرده است. انتقاد نیچه از مسیحیّت به جنبۀ مذهبی آن باز می گردد و نه شخص مسیح. دکتر هوشیار اشاره به تأثیرات فلسفه و آراء شرق ی در افکار نیچه میکند و می گوید که نیچه علّت فاعلی و خالّقیت جریان هستی را با جریان رجعت دوباره یکی می داند و رجعت دوباره را نشانۀ عشق ابدی و الیزال محسوب می دارد. رجعت دوباره بر خالف ادّعای مسیحیّت است که عشق حقیقی را مجرّد و خارج از این دنیا تصور می کند. ملکوت الهی در همین عالم و در حال حاضر در حال نطفه گیری است. مرگ خدای مسیحیّت نشانۀ تولّد دوبارۀ استقرار ملکوت الهی است. زرتشت جدید شاید همان رجعت مسیح باشد. به سنّ ١۵ از راه هندوستان به اروپا رفت و آنجا دورۀ متوسّطه را به پایان رساند و پس از بازگشت به ایران مجدّدا در سال ١٣۰۸ با دانشجویان اعزامی از راه بادکوبه و مسکو و ورشو به اروپا رفت و این دفعه با اخذ درجۀ دکترا در تعلیم و تربیت به طهران بازگشت و در دانشگاه طهران به تدریس پرداخت . در تمام این دوران با اشتیاقی مملو از شور زندگی به بحث و مناظره می پرداخت . در مسافرت ها در کوپه های قطار، در کافه ها و حاشیۀ خیابان ها در پس سنگری از فوالد اندیشه و فرهنگ عقلی و مغرب زمینی عارفی وارسته چهره می گشود که خاص و عام را شیفته می ساخت. هوشیار به تمامه یک آزاده بود. طی ۲٣ سال تدریس در دانشگاه طهران هرگز قدمی برای مقام و عنوان دیگری برنداشت و همیشه و در همه حال معلّم و مربّی باقی ماند. شاگردان او می گویند: استاد هوشیار حتّی یک ساعت هم از درس خود غیبت نکرد. او شیفته و

RkJQdWJsaXNoZXIy MTA1OTk2