72 وضعی به کار نبندد. باید از وی انتظار داشت که اطّالع جامعی در باب فرهنگ عصر خود و در باب روان طفل داشته باشد. تمدّن و طفل هر یک حقوقی دارند که باید هر ِکدام در موقع خود مطمّح نظر قرار گیرد و این حقوق مسلّم از این قرارند: .۱ استقراء اصل فعّالیّت ۸٩ - از جمله حقوق بَدَوی و مسلّم مترّبی اینست که او را راحت بگذارند و به او اجازه دهند که خود امتحان و آزمایش کند که فی المثل بخاری ّگرم است یا خیر، یا اینکه اگر شیر آب را باز کند چه می شود، هم حس کند و احیانا از حرارت متألّم شود و هم از ریزش آب ذوق کند و به ِدرجۀ پیچاندن شیر و به بسیاری امور دیگر مربوط به آن آ گاه گردد. هر آموزگار تربیت شده ای باید بداند که هر قدر بچّه در سنین طفولیّت بیش تر از برکات فعّالیّت برخوردار باشد بیش تر از حس اقدام و استقالل بهره مند خواهد بود و بیش تر در زندگی آینده به خود اطمینان خواهد داشت و کمتر به دیگران متّکی و متشبّث خواهد شد و هر گاه نی ز تشبّثی بکند باز روی وی به سوی نیروی خود و عالم طبیعت است. مهم اینکه ارزش اشیاء و امور را شخصا ادراک خواهد نمود. تنها احتیاج مبرمی که طفل دارد به وقت و فرصت است تا با کمال استراحت خویشتن را به فرصت و محتویّات زمان تسلیم کند. پس مشئوم ترین مانع پرورشی عجله است!! هر گاه این انتظار تأمین شود رغبت های زودگذر در طفل بیدار می شود و گاه نیز رغبت های اساسی به ظهور میآید که مِن غیرِعمد به نتایج پرورشی قابل اعتناء منتهی می شود. حتّی بسیاری از دانش آموزان کالس های دروۀ دوّم دبستان ممکنست به بسیاری امور اشتغال ورزند که واقعا نمی دانند باید با آن ها چه کنند، ازین لحاظ نیز بسیار زود آن اشتغاالت را رها می کنند. این نحوۀ عمل و این ابن الوقتی نیز بی نتیجه نیست زیرا بدین وسیله ممکنست تجاربی در باب اموری که وقتی مورد استفادۀ آنان واقع میشود به دست آورند و بالمآل برای پرورش آن ها اهمّیّت فراوان داشته باشد. همچنین هر گاه به طفل اجازه دهید که به فعّالیّت خود تسلیم شود ممکنست که او و رفقایش فی المثل به ملخی که اتّفاقا به درون کالس پریده عطف توجّه کنند و الاقّل ده دقیقه به آن مشغول شوند و مدام یکی از آن ها آن حیوان را از دیگری بگیرد و آن دیگری بخواهد دوباره آن را رها کند و بسیاری از قوای منفعله و فاعله و عاقله به کار 89 principe d'actualité
RkJQdWJsaXNoZXIy MTA1OTk2