86 باید متوجّه بود که اطفالی یافت می شوند که بازیچۀ خود را به رایگان به دیگران نیز می دهند و برای همکاری با دیگران در هر موقع حاضرند به وضعی که خود را فراموش می کنند چنانکه در اجرای امور شخصی کوتاه می آیند و غالبا زمانه هم آن ها را هوشیار نمی کند و به اندازه ای در خوشی و ناخوشی دیگران مستغرقند که از خوشی و ناخوشی خود بی خبرند و این حال ممکنست از حد بگذرد و به افراط رسد و کم کم از استقالل ایشان بکاهد. چنین حالی نه برای فرد سودمند است نه کمکی است نسبت به جمع. در چنین مورد باز اجرای اصل اجتماع بیثمر است. پس، از ا ین راه نیز دیدیم که اصول ششگانه دو به دو نسبت به هم متناقضند، یعنی هر کدام هم ممکنست روا و بجا باشد و هم ناروا و نابجا. ۴ تاریخ بحث تناقض در فلسفۀ جدید – پیش ازین به مذهب شک اکین یونان اشاره شد که به عقیدۀ ایشان هیچ چیز در جهان قطعیّت ندارد و هر نظری بسته به وضع و موقع خاصّی است و همین نیز مانع رسیدن انسان به حقیقت اشیاء است و چنین میگفتند که هر دلیلی، دلیلی نقیض خود در بر دارد (صفحۀ ۸١ ) و به سبب همین ّگونه وسواس و شک ، سفسطه و نظریۀ نسبی و اعتباری را رایج ساخته سقوط فرهنگ یونان را از اوج اعتالی آن تسریع کردند. درین اواخر یعنی از سال ١٩۲۰ این الدی به می طرف علمای آموزش و پرورش در فن خود نیز به تناقضاتی برخورده اند که در قرون گذشته به این صراحت مورد توجّه نبوده و شاید پس از توجّه «هربارت » سابقالذّکر به امر آن «رغبت» و به اهمّیّت آن در آموزش و پرورش ١١6 ّ مهم ترین نکته ایست که درین عرصه بدان توجّه شده باشد زیرا که اگر فی الحقیقه امر تعلیم و تربیت با اختالفاتی که در تمدنّات و در عقائد و در برنامهها و در افراد هست به مخرج واحدی تحویل نشده باشد هیچ نظر صائبی که از جنبۀ 116 رجوع شود به کتاب «آموزش و پرورش عمومی» ( )١۸٣۵ و «دروس تعلیم و تربیت در دانشگاه» تألیف «هربارت» ١۸١۲( ) و کتاب The Herbartian Psychology Applied to Education تألیف Sir John Adams که نظریّات ّ«هربارت » را از جملۀ مهم ترین آثار درمبحث «رغبت» می داند. در این موضوع در این اواخر «جان دیوئی » امریکائی و «کرشنشتاینر » آلمانی و «کالپارد » سویسی نیز تحقیقات نفیسی کردهاند.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTA1OTk2