91 برای اینکه نجات بخشد و تندرست کند . چنین است با تدابیر متخالف و مختلف پرورشکار که همه باید بر اساس منظور واحدی باشد که آن را به مطلوب یا «به وجدان و ارادۀ پرورشی» می توان معبر ساخت. و این مطلوب نیز آنست که پرورشکار عمل پرورشی را به جائی برساند که متربّی بی نیاز از مربّی گردد. این بی نیازی متربّی از مربّی مقیاس کار پرورشکار است. از ا ین لحاظ این تناقضات خود از لحاظ رعایت عدالت نیز درخور دقّت و شایستۀ مطالعه است چه همین رعایت عدالت است که حل نقائص را به طوری که قابل اجراء باشد ایجاب می کند در صورتی که آزمایش هائی که درین باره تا به حال در تألیفات تربیتی شده است ازین جنبۀ رعایت خالیست و عالوه براین چنان تصوّر می کنیم که بتوان بدین ترتیب ارتباط مفیدی نیز میان نظر و عمل به وجود آورد و فاصلۀ میان این دو جهان را تنگ تر ساخت. ۵ بحث تناقض در آموزش و پرورش – پیش از اینکه طریق حل تناقضات را به وسیلۀ روش تابع و متغیّر به دست دهیم بجا میبود آزمایش هائی را که تا به حال درین راه شده ا ست ولو به اشاره یاد می کردیم و اشکاالت چندی را واضح می ساختیم ولیکن درین کتاب کالسی این امر تخصّصی را فرومی گذاریم و به ذکر عنوان تألیفاتی چند درین باب ا کتفا میکنیم. از زمان «هگل» که غالب حکما و علماء متوجّه به جریان حیات شدند و از تصوّرات گذشته که بیش تر در تعلیم و تربیت از آمال و آرزو و پندار و اندرز سرچشمه می گرفت دست کشیدند و به فکر «دیالکتیکی» ١۲٣ آشنا گشتند افکار را نیز همچنان جریانی میان دو قطب مثبت و منفی فرض نمودند. از همان اوائل عصر حاضر در اندیشه های تربیتی «هگل » و «فیشته» ١۲4 و «شالیرماخر» ١۲5 و «پستالوتسی»نیز 123 dialectique به معنای تحت اللفظی یعنی گفت و شنود برای تحقّق و اثبات مطلبی یعنی مباحثه و مناظره. لیکن معنای اصطالحی آن وسیع تر از این است. حتّی تصّور مبارزه در عرف بعضی از احزاب اشاره به همین لطیفه است که در آنجا به زعم ایشان باید منکوب کردن و مغلوب کردن منطقی به مغلوب نمودن و از میان بردن صوری و واقعی طرف نیز خاتمه یابد تا دوباره «مبارزۀ» دیگر درگیرد الی ماشاءالطبعالمبارز. 124 J.G. Fichte )١۸١۴-١٧۶۲( حکیم و مربّی و بیدارکنندۀ آلمان و نخستین رئیس دانشگاه برلن. 125 Schleiermacher Friedrich )١٧۶۸-١۸٣۴( مربّی و حکیم متألۀ آلمانی.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTA1OTk2