بخش سوم: خواب ۱۵۷ ِ ِبیستِِِودو: ِمرغِسحر تصنیف «مرغ سحر » را ملک الشعرا بهار سروده و موسیقی آن را هم مرتضی نی داوود ساخته بود، یکی از تصنیفهای درخشان موسیقی ردیف- دستگاهی که در حال وهوای شکست بعد از مشروطه سروده شد، ال تصنیفی کام سیاسی-اجتماعی که کمتر بهطور کامل اجرا شد. آنچه که فرهاد خواند هم همان بخش اول تصنیف بود که امثال محمدرضا شجریان ، نادر گلچین، ملوک ضرابی و... خوانده بودند. این تصنیف اولینبار در محدودهی زمانی ۱۳۰6 تا ۱۳۰۸ با صدای ایران الدوله هلن منتشر شد، روی صفحه و در مجموعه ای که شرکت هیز مسترز ویس (اچام وی) 145 در ایران ضبط کرد. 146 «مرغ سحر » مشخصا در دوران رضاشاه ضبط شد، ولی سعید کریمی معتقد است چون این تصنیف اعتراضی اولین بار در دوران مشروطه و پیش از به قدرت رسیدن رضاشاه سروده و اجرا شده، اجازه ی ضبط و نشر پیدا کرد، وگرنه «دستگاه سانسور [رضاشاه] اجازه ی اجرا و انتشار چنین تصنیفی را نمی داد» (کریمی، .)۴۴ :۱۳۹۹ شجریان ۱۳6۹ در سوئد اجرا داشت. مرتضی نیداوود، استاد برجستهی موسیقی کالسیک ایرانی که سازندهی این تصنیف بود، در آن مقطع زمانی در سوئد زندگی می کرد. شجریان نی داوود را به اجرا دعوت می کند و برای ادای احترام به استاد تصمیم داشت این تصنیف را بخواند، منتها نیداوود به دلیل بیماری و کهولت سن از دنیا رفت. بااینحال، شجریان «مرغ سحر» را اجرا می کند. بنابراین، این تصنیف از زبان شجریان برای اولینبار در تابستان ۱۳6۹ در استکهلم خوانده شد و بعدها به تدریج تبدیل به قطعهای شد که در اجراهای او مورد درخواست بود. شجریان، بهخصوص در دو دههی آخر زندگیاش، تقریبا در تمام اجراهایش « مرغ سحر» را خواند. 145. His Master's Voice (HMV) 146 . ساسان سپنتا ( )۱۳۷۷ تاریخ تحول ضبط موسیقی در ایران ، تهران : ماهور، صص .۱۹۲-۱۷۴
RkJQdWJsaXNoZXIy MTA1OTk2