خواب فرهاد دربیداری

بخش سوم: خواب ۱۵۹ تحریرهاست، حداقل در صد سال گذشته، بیشتر راوی اندوه بود ه است. البته بخشی از این اندوه ناشی از فرودهای تاریخی مهمی استکه روی این موسیقی ت أ ثیر گذاشت ، اتفاقاتی مثل شکست مشروطه یا کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ و بخشی از آن به ذات این موسیقی بازمی گردد. چند سده ممنوعیت موسیقی و جرم انگاری نوازندگی باعث شده بود این موسیقی، به ذات ، راوی اندوه باشد. به این ترتیب ، تصنیف «مرغ سحر» به عنوان یکی از درخشان ترین تصنیفهای موسیقی ایرانی، که در آهنگسازی شگفت انگیز آن تالش شده به تمام گوشه های ماهور گذر کند، را وی اندوه بی پایان مردم این سرزمین شد، تصنیفی اعتراضی که به شیوه ای اندوهناک اجرا می شد و، ازمنظری، مناسب شعر و حالوهوای آن بود. ملک الشعرا بهار، از روشنفکران برجستهی دوران مشروطه، به خوبی اندوه برآمده از شکست این حرکت اجتماعی را توصیف میکند. تنها ترانه یا تصنیفی که فرهاد از موسیقی کالسیک ایرانی بازخوانی کرد همین بود و چه حرکت هوشمندانهای بود . امروز وقتی پس از نزدیک به سه دهه این اجرا را گوش میکنیم، با درنظرداشتن تمامی مسائل مربوط به این تصنیف و زندگی هنری و سلیقهی فرهاد، به نظر میرسد او به شکل غیرمستقیم و تنها با شیوهی بازخوانی این ترانه به ما می گوید که چرا در شیوه ی آوازخواندش به پرهیز از تحریر ت أ کید داشته است . «مرغ سحر » را همیشه با اندوه روایتکردها ند و فرهاد با تغییر بستر موسیقایی این ترانه از موسیقی مدال، که بسیاری معتقدند ویژگی تفکیک ناپذیر موسیقی ایرانی است، به موسیقی تنال و تأ ْکید بر تغزل و اندوه با مُقَطَع خواندن عبارات و محکم و استوار ادا کردن کلمات آن سویهی اعتراضی این شعر را برجسته می کند. گویا می خواسته به مخاطب و به تمام کسانی که پیش از او این تصنیف را اجرا کرده بود ند بگوید اعتراض به بی عدالتی را لزوما نباید با اندوه و از ال موضع شکست اع م کرد. اعتراض باید با تحکم و جسارت باشد . نوع آکسان گذاری بر کلمات و دقت زیاد در ادای حروف از ویژگی های بارز فرهاد در خوانندگی بود و او با بازخوانی « مرغ سحر» که توسط خوانندگان برجسته ای اجرا شده بود امکان بررسی این دقت و صحت در ادای واژهها را ایجاد کرد. فرهاد یکی از بهترین اجراهای این تصنیف ملی- میهنی را ارائه کرد.

RkJQdWJsaXNoZXIy MTA1OTk2