ی اسلام در ایران آینده 108 های مهمــی را در برابــر ی ايــران دردوران معاصــر پرســش گمــان مــن، تجربــه به هایحاکم ونيزنبردهای هایرايج ازنقشاسلام درمبارزاتضدقدرت درک طـور گـذارد. در ايـن حيطـه اغلـب از اسـ م وروحانيـت به ضداسـتعماری می دهنـدکـه هـای تاريخـیگواهـی می شـود، حـال آنکـه واقعيت کلـیصحبـت می ی واحدی مواجه نيستيم. نخست اينکه مسلمانی لزوماً مترادف با با پديده ی پيروان اسـ م، ازجمله پيروی از اسـ م سياسـی نبوده و نيسـت؛ پسهمه شدن اسلام نبوده ونيستند. ديگراينکه، درکشورما، لزوماً خواهانسياسی درگيری ومشارکتمذهبيون درمبارزاتسياسی درتاريــــخ معاصرايران،که جدال پيرامون آزادیودموکراسی ازمحورهای اساسی آن بوده، رويکردهای متفاوتومتخالفی را دربرداشتهکه عموماً بريکی ازآنها تأکيدشده وبقیه بــاره اند. دورانــیکــه مشــروطه بــر بســتر آن رخ داد دراین در نظــرگرفتــه نشــده روشـنگراست. هــای قــرن بــه دوجريــان فکــری درواپســين دهه خــوب اســتکــه بــرای نمونــه الدیــن طلبــی اســ می ســید جمال نوزدهــم نــگاه کنيــم: از يــک ســو، اصلاح ی برداشــتی از اســ م بــود تــا ) کــه در پــی ارائــه ١٨٩٧-١٨٣٨( اســدآبادی بدیلــی در برابــر اســ م ســنتی، لیبرالیســم و سوسیالیســم غــرب قــرار دهــد و -۱۸۴۴( انترناسیونالیسم اسلامی را بنیان نهد. و ازسوی ديگر، جنبش بابی کـرد و اندیشـی اسـ م مسـتقرمخالفـت می )کـه سرسـختانه بـا خشک ۱۸۵۳ خواهان ترویــــج افکارمترقی اجتماعیوکنارگذاشتنشریعتبود. اینجنبش بـا مخالفـتشـدید روحانیـان شـیعه مواجـه شـد و بـا سـرکوبخونیـن شـاهان قاجــارعقــب نشســت. ی انقلاب مشروطه اش درباره ) در تحقيق پردامنه Janet Afary ژانت آفاری ( فکران انقلابــی اشــاره کــرده اســت. هــای بابــی در میــان روشــن بــه نفــوذ آرمان
RkJQdWJsaXNoZXIy MTA1OTk2