ی اسلام در ایران آینده 240 وروایـات و فقـه بـه دسـت آمـده (کـه مـن اولـی را اسـ م ایمانـی ودومـی قـرآن امتـداد جغرافیـا وسـنتوقبیلـه و را اسـ م آیینـی مینامـم)، هریـک از اینهـا به های دیگرهم عقیده وعقده درجهان، متعدد ومتکثراست. دردین وآیین چنین وضعیتی نسبتاً وجود داشتودارد. این تصادفی نیستکه اسلام به شــود ووجــه تــرمی اش پررنگ رســد وجــه ایمانــی برخــی نقــاط ازجهــانکــه می گوید اسلام وقتی خلدون می تر. برعکسشهم هست. ابن رنگ اشکم شرعی نشینان مسلمان شوند، اسلام های حجازرسید، بیش از آنکه بادیه به بادیه هـا چنـان قدرتمنـد بـودکـه اسـ م را بـدوی شـد. یعنـی سـنت وعـادت در بادیه بــدویکــرد. عناصــری از اســ م راکــه بــه مذاقشــان خــوش نشســتگرفتنــد و ی فتواهایـیکـه اصطـ ح «بدَویـزه»کردنـد. برخـی معتقدنـد ریشـه آییـن را به ی مقابلـش، دانسـت، همیـن بـود. درنقطـه سـربـدوی را مکـروه می نمـازپشت های مدیترانهکه رسید، با نوشیدن و پوشیدنی جمع اسلام به برخی حاشیه ســازی و دانســتند. بــه همیــن علــت، «آینده شــدکــه متشــرعان آن را حــرام می تحول اجتماعی وپیشرفت» راکه درپرسششماست، بیشازآنکه درانواع وجوکنیم، باید درمناطقی بیابیمکه بسـترزیسـت مسـلمانان اسـ م جسـت کننده میدانم. استزیرا فرهنگوتاریــــخوسنتوعادتآن مناطقرا تعیین هــردو اســ م، اســ م آیینــی و اســ م ایمانــی،گاهــی درجغرافیــا یــا تاریـ ـ ـ ـ ــخ، بــا اند وگاهـی نـه. اسـ م در بسـیاری از مناطـق، طریقـت زندگـی هـم جمـع شـده شـان را نیسـت؛ زینـت زندگـی اسـت. مسـلمانان دارنـد زندگـی شـرقی یـا غربی شــان دارنــد. هایی اســ می را هــم در زندگی کننــد، نشــانه می معنای وسعت بودن مسلمانی نیست؛ بلکه به ضابطه معنای بی البته این به داری آیینـی و ایمانـی، البتـه یـک و فراگیـری ایـن ضابطـه اسـت. درهـردودیـن چیــزمشــترک اســت: محوریــتخداونــد جهــان در«نمــازو آییــن وزیســتن و
RkJQdWJsaXNoZXIy MTA1OTk2