آینده‌ی روحانیت

یﻨﺪە ﯾآ روﺣﺎﻧ � ﺖ ١٩٦ ﺲ ﺗﺎ � ، از زﻣﺎن ﺗﺄﺳ � ﺎ � ﺖ و ﻗﺪرت ﺳ � ﺎن دﺳﺘگﺎە روﺣﺎﻧ � ﺴبﺖ ﻣ � ﺎ ﭼﻨﺎن � ی ی ﮐﺮدە اﺳﺖ؟ آ � ﮐﻨﻮن ﭼﻪ ﺗﻐﯿ � ن ﻣﻨﺘﻘﺪان � ﭼﻪ ﺑﺮ ﻨﺪ �� ﮔ ﻪ �� ﻧﻈ ح بﺪﻋﺖ � ﻃ � ﻪ ﻧﻮ � ﺖ ﻓﻘ � ی وﻻ ب وی � ی � آﻣ ارﺗبﺎط بﺎ ﺳﺎﺧﺘ ﺎر ﻓﻘﻪ ت اﺳﺖ؟ ﺳﻨی بﺪ ﺎن �� ﮕﺮ ﺟ � )ﻣﺎﻧﻨﺪ د �� ﺎن ﻋﻠﻤﺎی ﺷ �� اﺳﺖ ﮐﻪ ﺟ � ﯾ ﻫﺎ و ﻧﻬﺎدﻫ ﺎی ی ﺛﺎبﺖ ﻧﺒﻮدە و ﺗﺤﻮﻻت � ﮕﺮ( در ﻃﻮل ﺣﺪاﻗﻞ پﺎﻧﺼﺪ ﺳﺎل اﺧ � د � اﺟﺘﻤﺎ ﻪ ﮐﺮدە اﺳﺖ. اﻣﺎ ﻣﻬﻢ �� ف آﺷکﺎری را ﺗﺠ �� ّ وﮐ � ک ی آن � ﻦ ﺗﻐﯿ �� ﺗ ﻞ � ، ﺗبﺪ ﻪ اﺳﺖ. � ﻪ بﻪ ﺳﻠﻄﻨﺖ ﻓﻘ � ت ﻓﻘ ﺖ ﺳﻨی � وﻻ � ، ن �� از ﻣﻨﻈﺮ ﺗﺎر ﺗﻮان ﺗﺤﻮﻻت ﺑ ﺎدﯾﻦ ﻧﻬﺎدی ﻋﻠﻤﺎ را در ﺳﻪ ﻣﺮﺣﻠﻪ � ن ﺑﺮﺷﻤﺮد. در ﻣﺮﺣﻠﻪ ﻪ، ﻓﻘﯿﻬﺎن �� ﻞ ﺻﻔ � ف از ﻗﺮن ﭘﻨﺠﻢ ﺗﺎ اوا ﻌی � ی ﻧﺨﺴﺖ ﺧﻮد را در ﺗﺼﺪی اﻣﻮر � ﻋﻤﺪﺗﺎ » ﺣﺴبﻪ « ن اﻣﻮری ﮐﻪ در ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺑﺮ ﻌی �) � ﺴﺖ( ﻣﺤﻖ وﻣکﻠﻒ � ﻣﺘﮑﻔﻞ آن ﻧ � ف ﻣﺎﻧﺪە وﮐ ی زﻣن ﺴتﻨﺪ. اﯾ � دا ﻦ اﻣﻮر � ﻒ �� ف ﺗﻌ ی � ف درﺳﻪ ﭼ ی � ﻧ ﺷﺪە اﺳﺖ: ﻓﺘ ض . اﻣﺎ در ی ﻮا، ﻗﻀﺎوت و اﺧﺬ ﺳﻬﻤن ﻣﺮﺣﻠﻪ ی دوم ﺣﺴبﻪ را بﻪ اﺧﺘﺼﺎص ﺣﮑﻮﻣﺖ اﻧﺤﺼﺎری از ﺟﺎﻧﺐ اﻣﺎم ﺐ ﻣﺘﺤﻮل ﮐﺮدﻧﺪ. اﯾﻦ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺗﺎ ﺳﺎل � ﻏﺎ ۱۳۴۸ ﺎﻓﺖ. � ﺪی اداﻣﻪ � ﺧﻮرﺷ ﺖ � ، آ �� ــــﺦ ﻓﻘﻪ وکﻼم ﺷ � ف بﺎر در ﺗﺎر ی در اﯾﻦ ﺳﺎل ﺑﺮای اوﻟن ﷲ ن بﻪ ﺧﻤﯿی ت را بﻪ ﺖ ﺳﻨی � ﻪ، وﻻ � ﮏ ﻣﺠﺘﻬﺪ و ﻓﻘ � ﻋﻨﻮان ن ﺳﻠ ﻌی � ﺖ ﻣﺪرن � وﻻ ﻄﻨﺖ ف از ﺳﺎل ﻪ ﻣﺘﺤﻮل ﮐﺮد. در واﻗﻊ، ﺧﻤﯿی � ﻓﻘ ۴۲ ﺗﺎ ۴۸ ﺳﻪ گﺎم ﻣﻬﻢ و بﺪﻋﺖ ب ﺑﺮداﺷﺖ. اول، بﻪ ﻃﻮری � ی � آﻣ ﺳﺎبﻘﻪ ، اﻋﻼمﮐ �� ای درﺳنﺖ ﺷ ﺮد ﮐﻪ » ﻪ ﺣﺮام اﺳﺖ و اﻇﻬﺎر ﺣﻘﺎﯾﻖ واﺟﺐ وﻟﻮ بﻠﻎ ﻣﺎ بﻠﻎ � ﺗﻘ « ؛ دوم، ﻓ ﺘﻮا ﺧﻼف اﺳﻼم اﺳﺖ؛ و � دادﮐﻪ ﺳﻠﻄﺖ و ﻧﻈﺎم پﺎدﺷﺎ ﺳﻮم، ادﻋﺎﮐﺮدﮐﻪ ﺐ ﻧﻈﺎم � ﻪ ﻋﺎدل واﺟﺐ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺧﻮد ﺳﻠﻄﻨﺖ ﮐﻨﺪ. بﺪﯾﻦ ﺗﺮﺗ � ﺑﺮ ﻓﻘ ف ﺷﺪ. از زﻣﺎن ت ﮐﻬﻦ اﯾﺮای ف ﻧﻈﺎم ﺳﻠﻄﻨی ی ﺸن � ﻞ و ﺟﺎ � ﻪ، بﺪ � ﺖ ﻓﻘ � وﻻ ف بﺪان ی � ف ﻧ ت ﻧﺎﺋﯿئ ح ﺑﻮدە وﺣئ � ﻪ و ﻣﺠﺘﻬﺪ ﻣﻄ � ﻪ دﻋﻮی ﺳﻠﻄﻨﺖ ﻓﻘ �� ﺻﻔ