آینده‌ی روحانیت

یﻨﺪە ﯾآ روﺣﺎﻧ � ﺖ ٢٠٠ ﻖ ﭘﻮﺷﺶ، رﻓﺘﺎر وﮔﻔﺘﺎر ﻣﺘﻤﺎﯾﺰ از �� ﺎ( اﺳﺖ ﮐﻪ از ﻃ � ﻌﻪ در ﺗﻤﺎم دﻧ � ﺷ ﻪ � بﻘ ی اﻓﺮاد ﺟﺎﻣﻌﻪ اﻧﺪ. ﺎن ﺷﺪ( ازﻫﻤﺎن � ف ﮐﻪ در ﻓﻮق ﺑ ��� ﻌﻪ )بﻪ ﺗﻌ � ﺖ ﺷ � ف ، روﺣﺎﻧ �� از ﻧﻈﺮ ﺗﺎر ن ﺳﺎل ی دوران ﻏﯿبﺖ ﺻﻐﺮای اﻣﺎم زﻣﺎن ﺑن ﻫﺎی ) ۲۶۰ ﺗﺎ ۳۲۹ ه – ق / ۲۵۳ ﺗﺎ ۳۲۰ ه – ﺪار ﺷﺪ. د � ش( پﺪ ﮐﻪ � ن ﺷﺨ ی ــــﺦ، اوﻟن � ر آن ﺗﺎر � ﻢ � ب ن از او ﻧﺎم ﺑ ﻢ بﻪ اﺳﻢ روﺣﺎی � ﺗﻮاﻧ » ﺷﯿﺦ اﺑﻮﺟﻌﻔﺮ ﻣﻠﻘﺐ بﻪ ﺷ ﯿﺦ ن کﻠﯿی ) « ۲۵۸ ﺗﺎ ۳۲۹ / ق ۲۴۹ ﺗﺎ ۳۲۰ ﺲ از او از ﻋﻠﻤﺎی � . ش( ﺑﻮد ﻣﻌﺮوف آن دورە » ﻪ �� ﻣﻌﺮوف بﻪ اﺑﻦ بﺎﺑ � ﺷﯿﺦ ﺻﺪوق ﻗ ) « ۳۰۶ ﺗﺎ ۳۸۱ ه – ق/ ۲۹۸ ﺗﺎ ۳۸۰ ه - ش( اﺳﺖ. ﺎن ﺗ � ﻟبﺎس اﯾﻦ روﺣﺎﻧ ــــﺦ � ﻌﻪ ﺑﻮد. اﻟﺒﺘﻪ در آن ﺗﺎر � ﺪی از ﻟبﺎس اﻣﺎﻣﺎن ﺷ � ﻘﻠ � ﻧ � ﺎﮔﺮو � � ف ورﻓﺘﺎرﺷﺨ دﯾی � ف درﻣﻮرد ﭘﻮﺷﺎ ی ﻘن � ﻢ بﻪ دﻗﺖ و � ﺗﻮاﻧ ب ﻢ. اﻣﺎ ی � اﯾﻦ اﻓﺮاد اﻇﻬﺎر ﻧﻈﺮﮐﻨ ﻪ بﻪ بﻌﺪ ﻟبﺎس آ �� ﺪ از دوران ﺻﻔ � ﺗﺮد ﻧﺎن � ت ﮐﻪ اﻣﺮوز ﺑﺮ ﺗﻦ )بﻪ ﺻﻮری ﺖ بﻪ ﮔﺮوە � ﺪار ﺷﺪ و روﺣﺎﻧ � ﮐﻨﻨﺪ( پﺪ � اﺟﺘﻤﺎ ﻞ ﺷﺪ. � ت ﺗبﺪ ً ﻣﺸﺨﺺ و ﻣﺘﻔﺎوی � کﺎﻣ در دورە ﺪار ﺷﺪ و آن ﻋبﺎرت � ﮕﺮی در اﯾﻦﮔﺮوە پﺪ � ی ﻣﻬﻢ د � ی ﻗﺎﺟﺎر ﺗﻐﯿ ت بﻪ ﻧﺎم ﻼی � ﺸﮑ � ﺑﻮد از اﯾﻨﮑﻪ آﻧﺎن ﻣﻮﻓﻖ ﺷﺪﻧﺪ » ﻼت ر � ﺸﮑ � ﺎ � ﺖ � وﺣﺎﻧ ﻋﻠﻤﺎی دﯾﻦ « بﻪ وﺟﻮد آورﻧﺪ. در ﺳﺎل ۱۲۲۹ ی ش ﻣﺴﺌﻠﻪ » ﺖ � اﻋﻠﻤ « ﺪە � ﺶﮐﺸ � ﺎن ﭘ � ن روﺣﺎﻧ ی در ﺑن � ﺷﺪ و آن وا ﺎن را ﻣﺤکﻢ � و اﺗﻔﺎق ﻧﻈﺮ ﻣﻼ گ � ﺴﺘ ﺗﺮ ﺳﺎﺧﺖ. ﺣﺎﻣﺪ اﻟگﺎر � : ﺴﺪ �� ﻧ ...» از ﻋﻠﻤﺎی ﺻﺎﺣﺐ ��] ف � ﺷﯿﺦ ﻣﺤﻤﺪ ﺣﺴﻦ ﻧﺠ ﻦ ﻧﺠﻒ[ � ﻧﺎم ﺳﺎ ﺶ از ﻣﺮگ � ﭘ � اﻧﺪ اش ) ۱۲۲۹ ش/ ۱۸۴۹ ت ﮐﻪ از ﻋﺎﻟﻤﺎن ﺸﺴی � م( ... در ض [ اﻧﺼﺎری را از ﻫﻤﻪ � ﻞ داد، ]ﺷﯿﺦ ﻣﺮﺗ � ﺸﮑ � ﺑﺰرگ در ﻧﺠﻒ ﮕﻨﺎن ی ﻫﻤ او اﻋﻠﻢ ﺷﻤﺮد و ﺑ ﺴﺖ. � ﺪ دا � ﻨﺎ ﺑﺮ اﯾﻦ او را در ﺧﻮر ﻣﻘﺎم ﺗﻨﻬﺎ ﻣﺮﺟﻊ ﺗﻘﻠ « ١ ١ . دﯾﻦ و دوﻟﺖ در اﯾﺮان ) ﻧﻘﺶ ﻋﻠﻤﺎ در دورە ی ﻗﺎﺟﺎر(، ص ۲۵۰ .