آینده‌ی روحانیت

یﻨﺪە ﯾآ روﺣﺎﻧ � ﺖ ٢٠٢ ش وﻃﻪ � ﻣ ﺧﻮاە ﺑﻮدﻧﺪ و » ﺪ ﻣﺤﻤﺪکﺎﻇﻢ ﯾﺰدی � ﺳ ئ ﻃبﺎﻃبﺎئ « � از ﺣﺎﻣ ﺎن ﺷﯿﺦ ﻓﻀﻞ ﷲ ﻧﻮری ﺑﻮد. در دوران رﺿﺎﺷﺎە » ﻢ ﺣﺎﺋﺮی �� ﺣﺎج ﺷﯿﺦ ﮐ « ﺲ ﺣﻮزە � )ﻣﺆﺳﺲ و رﺋ ی ﻪ � ﻋﻠﻤ � ی ﻗﻢ( ﺗﻨﻬﺎ ﻋﺎﻟﻢ اﻋﻠﻢ بﻪ ﺷﻤﺎر رﻓﺖ. از ﺳﺎل ۱۳۱۵ )ﺳﺎل درﮔﺬﺷﺖ ﺣﺎﺋﺮی( ﺗﺎ ﺳﺎل ۱۳۲۳ ﺳﻪ ﻋﺎﻟﻢ در ﻗﻢ و دو ﺗﻦ در ﻧﺠﻒ اﻋﻠﻢ � ﺑﻮدﻧﺪ. ﻗ ﻫﺎ » ﺪ ﻣﺤﻤﺪ ﺣﺠﺖ � ﺳ « ، » ﺪ ﺻ � ﺳ ﺪراﻟﺪﯾﻦ ﻣﻮﺳﻮی ﺻﺪر « و » ﺴﺎری � ت ﺧﻮا � ﺪ ﻣﺤﻤﺪ ﺗ � ﺳ « ﺑﻮدﻧﺪ و » ن ن ﻧﺎﺋﯿئ ی ﻣﺤﻤﺪﺣﺴن « و » ﺪ � ﺳ ف اﺑﻮاﻟﺤﺴﻦ اﺻﻔﻬﺎی « در ﻧﺠﻒ ﺑﻮدﻧﺪ. از ﺳﺎل ۱۳۲۳ ﺗﺎ ﻓﺮوردﯾﻦ ۱۳۴۰ » ﺖ � آ ن ﺑﺮوﺟﺮدی ی ﺪ ﺣﺴن � ﷲ ﺳ « ﺲ از وی � . ﺗﻨﻬﺎ ﻋﺎﻟﻢ اﻋﻠﻢ ﺑﻮد » ﻢ � ﺣﮑ « و » ن ﻼی � ﻣ « در ﻧﺠﻒ و » ئ ﺧﻮئ « در ﻣﺸﻬﺪ اﻋﻠﻢ ﺑﻮدﻧﺪ. ﻌﺘﻤﺪ � ش ﻦ ﻋﻠﻤﺎی اﻋﻠﻢ ﻗبﻞ از اﻧﻘﻼب �� ش آﺧ � ن و ﻣﺮﻋ گﺎی � اری، گﻠپﺎ ﺑﻮدﻧﺪ. � بﻪ ﻧﻈﺮ ش وﻃﻪ و بﻪ � رﺳﺪ ﮐﻪ بﻌﺪ از اﻧﻘﻼب ﻣ ﺲ از ﺗﺄﺳ � ﮋە � و ﺲ � ﺖ رو بﻪ اﻓﻮل � روﺣﺎﻧ � � ﺣﮑﻮﻣﺖ ﭘﻬﻠﻮی، ﮐﻪ ﻧﻔﻮذ اﻗﺘﺼﺎدی و اﺟﺘﻤﺎ � ﺎ � ﺖ ﺳ � ﺑﻮد، ﻧﻬﺎد روﺣﺎﻧ ﺗﺮ ﺷﺪ. از ﺟﻤﻠﻪ ﻣﻬﻢ ﻦ اﺗﻔﺎﻗﺎت دورە �� ﺗ ی ﺪ، ﺧﺎرج � ﺟﺪ ت ﻮط بﻪ ﻗﻀﺎوت و ﺣی �� ض اﻣﻮر ﻣ ی ﺷﺪن اوﻗﺎف و ﻫﻤﭽﻨن ﻄﻪ � آﻣﻮزش از ﺣ ﺪ ﺷﺎە و � ف بﺎ اﻧﻘﻼب ﺳﻔ � ی اﻗﺘﺪار آﻧﻬﺎ ﺑﻮد. از ﻃﺮ ﺖ ﻋﻤﯿﻖ � ض بﺤﺮان اﻗﺘﺼﺎدی روﺣﺎﻧ � ﻢ ارا � ﺗﻘﺴ ت ش � ﺗﺮ ﺷﺪ و بﺎ ﮔﺴ آزادی کﺎﻫﺶ ﻧﻔﻮذ ﻓﻘﻪ در زﻣﯿﻨﻪ � ، ﺧﺼﻮﺻﺎ � ﻫﺎی اﺟﺘﻤﺎ ی ﺣﻘﻮق � زﻧﺎن، بﻪ ﻧﻈﺮ ﺪ ﮐﻪ دوران اﻓﻮل ﺗﺎ � رﺳ ﺖ در اﯾﺮان � ن روﺣﺎﻧ �� ر ﺪە اﺳﺖ. اﻣﺎ آن � ﻓﺮارﺳ ﺖ ﻗبﻀﻪ � ﭼﻪ در ﻋﻤﻞ اﺗﻔﺎق اﻓﺘﺎد در ﻧﻬﺎ ی ﭼﻨﺪ ﺳﺎل ﻫﻤﺎوردی بﺎ ﺣﮑﻮﻣﺖ ﻣﺮﮐﺰی � کﺎﻣﻞ ﻗﺪرت ﺗﻮﺳﻂ آﻧﻬﺎ در � ﺎ � ﺎ ﺳ � اﺳﺖ. آ ﻣﻨﺎﺑﻊ � ت بﺎ ﺟﻨﮓ ﺑﺮ ﺴﺒی � ﺖ در اﯾﺮان � ﺷﺪن روﺣﺎﻧ ﻌﻪ در دوران � ﺖ ﺷ � داﺷﺖ؟ ﭼﺮا روﺣﺎﻧ � اﻗﺘﺪار اﻗﺘﺼﺎدی و اﺟﺘﻤﺎ ﺶ از ﻫﺮ دورە � ﭘﻬﻠﻮی ﺑ ﺷﺪ؟ � ﺎ � ﮕﺮی ﺳ � ی د