آینده‌ی روحانیت

یﻨﺪە ﯾآ روﺣﺎﻧ � ﺖ ٢٧٦ ﺟﺴﺪش بﻪ آن اﻓﮑﻨﺪ � ە ﺷﺪ. بﻌﺪﺗﺮ ف ﻓﻘ ی ف ، اوﻟن ﻢ ﮐﻪ ﺑهﺒهﺎی � ﺧﻮاﻧ ﻪِ � ﻧﺤﻠﻪ � ی اﺻﻮ ﻫﺎ ﺑﻮد ﮐﻪ رابﻄﻪ � ﻤﺎﻧﻪ بﺎ ﻓﺘﺤﻌ � ای ﺻﻤ ﺷﺎە دا ﺷﺖ و در ﻧﺎﻣﻪ ع ﻗﺘﻞ ﻣﻌﺼﻮم � ای بﺎ ﻣﻮﺿ ﺸﺎە ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺑﻮد: � ﻋﻠ » ارﺗکﺎب اﻣﺜ ﺎل اﯾﻦ ﻔﻪ � اﻣﻮر وﻇ ش ع اﺳﺖ ﻧﻪ � ی اﻫﻞ ﮕﺮان � د .« ی ض دﺳﺘگﺎە ﻗﻀﺎی ﻌی � ف اﺳﺖ ی دﯾئ � ﻣﺠﺎز بﻪ ﻣﺪاﺧﻠﻪ در ﺟﺮاﺋﻢ ﻏ � ﻓﺎ � ﺣﮑﻮﻣﺖ . ﺐ و ﻣکﺎﺷﻔﻪ، � ﺐ و ﻏﺮا � بﻪ ﻋﺎﻟﻢ ﻋﺠﺎ گ � ﻔﺘ � ﺴﻨﺪە ﻣﻌﺘﻘﺪ اﺳﺖﮐﻪ ﺷ �� ﻧ ش ﻓﺮاﺳﻮی ﺣﻮزە �� بﺎ دا � وﺣﻞ ﻣﺴﺎﺋﻞ اﺟﺘﻤﺎ ، روح � ی ﺷﻨﺎﺧﺖ ﻣﻌﻤﻮ � ﻏﺎﻟﺐ آن دوران ﺑﻮد و ﻓﺘﺤﻌ از دﻟ �� ﺷﺎە ﺧﻮد ن ی بﺎﺧﺘگﺎن ﭼﻨن ﺸﺄت � ﺐ � ی وی ﻏ � ت ﺗﻨهﺎ از ﻧ او ﻗﺪرﻗﺪری � ی . در ﺟهﺎن ﻓﮑﺮی ﭘﻨﺪارﻫﺎی � ف ﺑﻮد ﮐﻪ ﻧﻈﺮﮐﺮدە بﺎﺷﺪ. او ﭘﯿﻮﺳﺘﻪ در � ﮔﺮﻓﺖ و ﺷﺎە ﻓﻘﻂ کﺎ ﺟﺴﺖ ﺶ بﻪ � ب ﺑﻮد، و ﺗﻮﺟﻪ ﺗﻮأﻣﺎ وﺟﻮی اﻫﻞ راز و دارﻧﺪگﺎن ﻋﻠﻮم ﻏﯿی � اﺻﻮ ﮕﺮ ﺑﻮد � ﮑﺪ � ـ ﮐﻪ دﺷﻤﻦ ﻮن، و اﻫﻞ ﺗﺼﻮف � ﻫﺎ، اﺧبﺎر � ﻧﺪ ـ ﺸﺎﻧﮕﺮ آن اﺳﺖﮐﻪ ﺧﻮد را ﻣﺤﺪود بﻪ ﻣﺮزﻫﺎی ﻫﯿﭻ ﮏ از اﯾﻦ ﻓﺮﻗﻪ � � ﻫﺎ ﻧ ﮐﺮد. در ﻫﻨگﺎﻣﻪ ی ﺟﻨﮓ ﻫﺎی اﯾﺮان وروس، در پﺎﺳﺦ ﻧﺎﻣﻪ ی ﻗﺎﺋﻢ ف ﻣﻘﺎم ﻓﺮاﻫﺎی ﮐﻪ ﺗﻘﺎﺿﺎی کﻤﮏ ﺑﺮای ﺗﺪارک اﺳبﺎب ﺟﻨﮓ داﺷﺖ، ﻧﻮﺷﺖ: » اﻋﺘ ﻘﺎد ﺗﻮ بﻪ اﺳبﺎ ب اﺳﺖ و اﻋﺘﻘﺎد ﻣﺎ بﻪ ﻣﺴبﺐ اﻻﺳبﺎب. « در دور ﻧﺨﺴﺖ ﺟﻨﮓ ﺸﻨهﺎد ﻋبﺎس � ﻫﺎی اﯾﺮان و روس، بﻪ ﭘ ی زا � ﻣ ﻧﺎﺋﺐ ی اﻟﺴﻠﻄﻨﻪ، از ﻋﻠﻤﺎی ﻋﺘبﺎت و ﻗﻢ و اﺻﻔهﺎن ﺧﻮاﺳﺘﻪ ﺷﺪ ﻓﺘﻮاﻫﺎی ﻪ ﺻﺎدر ﮐﻨﻨﺪ. اﻣﺎ بﻪ � در ﻟﺰوم ﺟهﺎد بﺎ روﺳ رﻏﻢ ﮔﺮدآوری ﻓﺘﻮاﻫﺎ، اﯾﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﺗﺎ دو ر دوم ﺟﻨﮓ ﻫﺎ ﻣﺴﮑﻮت ﻣﺎﻧﺪ. اﯾﻦ بﺎر ﻧﺎﺋﺐ اﻟﺴﻠﻄﻨﻪ از ﺳ ﺪ � ی ﺎری ﺧﻮاﺳﺖ. ﻃبﺎﻃبﺎی � ی ﺑﺮای اﻋﻼن ﺟهﺎد ﻣﺤﻤﺪ ﻣﺠﺘهﺪ ﻃبﺎﻃبﺎی ب ی ﮔﺪار بﻪ آب ﻧﺰد و اﺑﺘﺪا بﻪ ﻧﺎﻣﻪ �� ای بﻪ ﺷﺎە ﻓﺮﺳﺘﺎد ﺗﺎ ﻧﻈﺮ او را ﺟ ﺎ � ﺸﺎن � ﺷﻮد. ﻧﻈﺮﺷﺎە ﻣﺴﺎﻋﺪ ﺑﻮد. اﯾﻦ ﺳﻨﺪ آﺷکﺎرا ﻌهﺪ � دﻫﺪﮐﻪ اﯾﻦ وﻟ ﭼﻮن ﺟهﺎد � و ﺷﺎە ﻗﺎﺟﺎر ﺑﻮدﻧﺪ ﮐﻪ ﻋﻠﻤﺎ را بﻪ ﻓﮑﺮ ورود بﻪ ﻣﺴﺎﺋ ــــﺦ بﻌﺪی ﻋﻨﻮان ﺷﺪە، ﻋﻠﻤﺎ ﺑﺮای ﺣﻔﻆ � اﻧﺪاﺧﺘﻨﺪ، ﻧﻪ آنﮔﻮﻧﻪﮐﻪ در ﺗﻮار