آینده‌ی روحانیت

یﻨﺪە ﯾآ روﺣﺎﻧ � ﺖ ٢٨٠ ﺎ و اﺋﻤﻪ و � از اﻧب ﺲ ﻣﺎ، از آﻧﺠﺎ ﮐﻪ اﻣکﺎن � . ن آﻧهﺎ از ﻋﻠﻤﺎﺳﺖ ی ﺸن � ﺟﺎ اﻗﺪام بﻪ اﯾﻦ کﺎر ﺑﺮای � ﺴﺖ، اﺟﺎزە � ﻣﺎن ﻓﺮاﻫﻢ ﻧ ﻢ بﻪ پﺎدﺷﺎە ز � دﻫ ﻣﺎن گﺎﻧﻪ � و ی دوران؛ ﺑﻨﺪە گ � ی ﻣﺎ ﮐﻪ بﻪ ﺑﻨﺪ ت اف ﮐﺮدە، � اش ﻧﺰد ﻣﺎ اﻋ � ﻓﺘﺤﻌ ﺷﺎە ... «. � ﻘﺎ � ی دﻗ � ﻣﺸﺎبﻪ اﯾﻦ ﺗﻐﯿ ﻣﺸﺎﻫﺪە � ی زا اﺑﻮاﻟﻘﺎﺳﻢ ﻗ � ن از ﻣ ت در دو ﻣن � ﺷﻮد. او در رﺳﺎﻟﻪ ی » ارﺷﺎدﻧﺎﻣﻪ « ﺧﻄﺎب بﻪ آﻗﺎﻣﺤﻤﺪﺧﺎن ﻗﺎﺟﺎر ن ﻧﻮﺷﺘﻪ: ی ﭼﻨن » ﺲ ﭼﻨﺎن ﮐﻪ اﯾﻦ ﻓﺮﻗﻪ � ن ﻣﺠﺘهﺪﯾﻦ[ ﻌی �] ﺸﺎن � ی درو را از درگﺎە ﻣﻌﺪﻟﺖ و ﺣﺮاﺳﺖ آن زﻣﺮە � ی ﻋﺎ ﺴﺖ، � ﺰ ﻧ �� ﺷﺄن ﻣﺠﺎل ﮔ ﻫ ن آن ﻃبﻘﻪ ی ﻤﭽﻨن ی رﻓﯿﻊ ف [ را از اﻟﺘﻔﺎت بﻪ اﯾﻦ ﻗﻮم ی ف ﺳﻼﻃن ﻌی �] ﻣکﺎن ﻧﺎم گﻢ ف ﻧﻪ ی � ﺸﺎن، ﭘﺮﻫ � ف از اﻧﻔﺎس ا ت ﺸﺎن و ﻣﺪاوا ﺟﺴن � و .« در اﯾﻦ ﻧﺎﻣﻪ او ﺴﺖ � ﻓﻘﻂ ﺷﺄن ﻣﺸﺎورە ﺑﺮای ﻋﻠﻤﺎ ﻗﺎﺋﻞ اﺳﺖ. اﻣﺎ ﺑ وﺳﻪ ﺳﺎل بﻌﺪ در ی رﺳﺎﻟﻪ » اﻟ ﺟﺎﻣﻊ ﺸﺘﺎت « اﯾﻦ � ﮔﻮﻧﻪ ﺴﺪ: �� ﻧ » ﺪی � ﺴﻂ � ﮐﺠﺎﺳﺖ آن ف � ، ی د و ﺑﺮ وﻓﻖ آن � ش ع بﮕ � ش ع ﮐﻪ ﺧﺮاج ﺑﺮ وﻓﻖ � ﻢ � از ﺑﺮای ﺣﺎ ت ﺎن راﻧﺪن ﻧﻪ ﺣﻠﻮاﺳی � ﺪ؟ ﺣﻠﻮا ﺑﺮ ز � ف ﻧﻤﺎ ی ﻏُﺰات و ﻣﺪاﻓﻌن .« � ﺑی ﺪﮐﻪ � ﻨ بﻪ ش ع دارد � ﻢ � ی ﺑﺮای ﺣﺎ اﺣﺖ آرزوی ﻗﺪرت اﺟﺮای � . ﻣﺆﻟﻒ » ﺧﺎﻗﺎن ﺻﺎﺣﺐ ﻗﺮان «... � ﺪ �� ﮕﺮ ﺗﺄ � بﺎر د � ﮐﻨﺪﮐﻪ ﻓﻘهﺎ ﻧﻈ ﻪ � ی ﮏ � ف ﺷﺎە ف ش و ﻣﺘﻔن �� ﻪ اﯾﻦ رﻓﺘﺎر ﻧﻤﺎ � ت ﺑﺮای ﺣﮑﻮﻣﺖ ﻧﺪاﺷتﻨﺪ، بﻠ دﺳی وﻗﺖ ﺑﻮدﮐﻪ ﻣﻮﺿﻊ ﻓﺮوﺗﻨﺎﻧﻪ ی داد؛ � ن ﺗﻐﯿ ﺸﺎن را بﻪ ادﻋﺎﻫﺎی آﻧﭽﻨﺎی � ی ا ی ﭼﻮن اﯾﻦ رﻓﺘﺎرﻫﺎی ﻫﺎ: در ﻫﺮ ی زا اﺑﻮاﻟﻘﺎﺳﻢ � ﮐﻪ ﻣ � ﺳﻔﺮ بﻪ ﻗﻢ، ﻫﻨگﺎ � بﻪ اﺳﺘﻘبﺎﻟﺶ � ﻗ � ﺎدە � آﻣﺪ از اﺳﺐ ﭘ ی زا ر � ﺎﺑﻮی ﻣ � ﺷﺪ و اﻓﺴﺎر ا � � ض ت ﻣﻌﺼﻮﻣﻪ � ﺗﺎ ﺣﺮم ﺣ � ﮔﺮﻓﺖ و ﺷﺨﺼﺎ ﺶ � ن گﺎە ر ی � ی زا ﻧ � آورد. ﻣ � بﻠﻨﺪ ﺷﺎە را در دﺳﺖ � ﮔﺮﻓﺖ و ﮔﻔﺖ: » ﺑﺮﺣﺬر بﺎشﮐﻪ کﺎر ن ی بﮑی ﻔﺘﺪ � ﺸﺖ ﺑ � ﺶ بﻪ ر � ﺎﻣﺖ آ � ﮐﻪ روز ﻗ .« ﮕﺮ ازﮐﺘﺎب آﻣﺪە � ی د در ﺟﺎی ﮐﻪ � ﻟﺬت � ن ﻋﻠﻤﺎی اﺻﻮ ی ﺠﺎد ﻣﻨﺎﻇﺮە ﺑن � اﯾﻦ ﺷﺎە ﻣﻼﭘﺮور از ا ﺑﺮد و در ن ﺣﺎل آن ی ﻋن ﻗﺪر روادار ﺑﻮد ﮐﻪ بﮕﺬارد اراﻣﻨﻪ ﻪ ﻣﺪرﺳﻪ � ی اروﻣ ی