آینده‌ی روحانیت

یﻨﺪە ﯾآ روﺣﺎﻧ � ﺖ ٢٨٤ ﻢ ﮐﻪ در زﻣﯿﻨﻪ � بﺪاﻧ � ف ﻓﻘﯿ ی را اوﻟن � ﻨﻮن ﮐﺮ � ﺷﺪ ا ی ﺣﻖ دﺧﺎ ﻪ � ﻟﺖ ﻓﻘ ﺟﺎﻣﻌﻪ � در ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻋﻤﻮ ف ﺳﺨﻦ ﮔﻔﺘﻪ اﺳﺖ ی ی ﻣﺴﻠﻤن . بﺎ ﺳﻘﻮط دوﻟﺖ ﺻﻔﻮی و ﺣﮑﻮﻣﺖ ﻫﻔ ی اﻓﻐﺎن ﺳﺎﻟﻪﺖ ﻫﺎ، ﻣﺠﺘهﺪان ﻧﺎدرﺷﺎە اﻓﺸﺎر اداﻣﻪ � اﻗﺘﺪار ﺧﻮد را از دﺳﺖ دادﻧﺪ. اﯾﻦ روﻧﺪ در ﻋ دوﻟﺖ بﻪ کﺎر ﺑﺮد و � ﺎﻓﺖ. او اﻣﻮال اوﻗﺎف را ﺑﺮای ﻣﺼﺎرف ﻋﻤﻮ � ﻪ ﻣﺨﺎﻟﻒ ﺑﻮد � ﻪ بﻪ اﻓﺸﺎر �� ش ﺻﻔﻮی راﮐﻪ بﺎ اﻧﺘﻘﺎل ﺳﻠﺴﻪ ازﺻﻔ � ﻣﻼبﺎ ﮔﺮدن زد. در دورە رخ ﻧﺪاد. اﻣﺎ � ی ﻣﺤﺴﻮ � ﻤﺨﺎن زﻧﺪ ﻫﻢ ﺗﻐﯿ �� ی ﮐ ﻤﺨﺎن دوﻟﺖ ﻣﺴﺘﻌﺠﻞ ﺑﻮد �� ﺣﮑﻮﻣﺖ ﻧﺎدرﺷﺎە وﮐ . در اﯾﻦ بﺨﺶ ﺳﻪ ﻧﮑﺘﻪ ﺎرە � ی بﺪﯾﻊ در � ح � ق ﻃ � ی ﻧﺮا ﺷﻮد : ﺑﻮد ﮐﻪ بﻪ � ش � ﺲ از ﺗﻘﺎﺿﺎی ﺻﺪور ﻓﺘﻮا و اذن ﺟهﺎد � ت ﺗﺎزە � کﻢ: ﻧﺮا � ﻓﮑﺮ ﺟﻤﻊ آوری ﻣﺴتﻨﺪات رو ﻒ اﻣﺎم � ﺎبﺖ از وﻇﺎ � ﻪ در ﻧ � ﻧﻘﺶ ﻓﻘ � ی ای اﻓﺘﺎد . دوم: ﻋﻨﻮان » ﻪ � ﺖ ﻓﻘ � وﻻ « ﺶ از ﮐﺘﺎب � ﺗﺎ ﭘ » ﺎمِ � ﻋﻮاﺋﺪاﻻ « او بﺎب ﺎﻧﻪ � ﺟﺪا ﻨﺪە بﻪ آن اﺧﺘﺼﺎص � ت ﭘﺮا ﻧﺪاﺷﺖ و ﺻﻔﺤﺎی � ای درﮐﺘﺐ ﻓﻘ � دادە ﺷﺪ. بﺎ اﯾﻦ ﺣﺎل، بﻪ ﻧﻮﺷﺘﻪ ن ﮐﺘﺎب ی ﻣﻮﺳﻮی، او در ﻫﻤن � یکﺎﻇ ﻫﻢ » بﻪ ف ﻋﻤﻞ ت ﻪ درکﺎر ﺳﻠﻄﺎن ﻧﻈﺮ دارد ﻧﻪ بﻪ ﻋهﺪە ﮔﺮﻓن � ﺶ ﻓﻘ � ﺗﻔﺘ ﻪ . � ﺳﻠﻄﺎن ﺗﻮﺳﻂ ﻓﻘ « ﺴﺘﻢ ﻟﻘﺐ دادە � ب ﻗﺮن ﺑ � ﺎﻣ � ژول ورن را ﭘ ﺮا ﻫﺮ ﭼﻪ در رﻣﺎن � اﻧﺪ ز ﺶ ﻫ � ﺎ ﺸﻤﻨﺪان � ت ﻋﺎن و دا � ﺴﺘﻢ بﻪ دﺳﺖ ﻣﺨ � ﻞ ﮐﺮدە ﺑﻮد، در ﻗﺮن ﺑ � ﺗﺨ � ، ﺎﻓﺖ. ﺑﺮ اﯾﻦ اﺳﺎس � ﺖ � واﻗﻌ � ت و ﺳﺎﯾﺮ ﻧﻈ � ﺗﻮان ﻧﺮا ﻪ � ﭘﺮداز ﺖ � ان وﻻ ﻗﺎﺟﺎر را ژول ورن � ﻪ در ﻋ � ﻓﻘ ﺮا آرزو � ﺧﻮاﻧﺪ ز �� ﻫﺎی ﻓﻘﻪ ﺷ ﻫﺎ و ن در ﺳﺎل ی � ﺎﻫﺎی آﻧﺎن ﻧ � رؤ ۱۹۷۹ ﻼدی ﻣﺘﺤﻘﻖ ﺷﺪ � ﺴﺘﻢ ﻣ � ﻗﺮن ﺑ . ق در � ﺳﻮم: ﻧﺮا » ﺎم � ﻋﻮاﺋﺪاﻻ « ﺖ � ت را ﮐﻪ ﺳﻨﺪ ﻧﻮزدە رواﯾی ﺷﺎن را ﻣ ﺤﺮز � ﺸﺘﻮاﻧﻪ � داﻧﺪ، بﻪ ﻋﻨﻮان ﻪ �� ی ﻧﻈ � ح � ﻪ ﺧﻮد ﻃ � ﺖ ﻓﻘ � ی وﻻ ﮐﻨﺪ. ﻣﺆﻟﻒ ﻧﻈﺮاتِ » � ﮏ ﻣﺤﻘﻖ ﻣﻌﺎ � از ﻓﻘهﺎی ﺑﺰرگ و �� « ﺎرە � را در ی