ایران فرهنگی

گ � اﯾﺮان ﻓﺮﻫﻨ ١٥٢ ف واﺣﻪ ت ی از ﺗﻤﺪی � ﺴ � ف را ﻫﻤﭽﻮن ﻣﯿﻬﻦ اﯾﺮای گ � ﮋ � ﺎی آن و � از ﺟﻐﺮاﻓ ای � ﻢ � ب ﺑﺮای ﻣﺎ ﺗﺮﺳ بﻪ ﺧﻮی ﮐﻨﺪ: » ﻣﯿﻬﻨﻪ ﺷﻬ اﺳﺖ از ﺣﺪود بﺎورد و � ﺮ ﺎبﺎن ﻧﻬﺎدە ﺷﺪە . � ﺎن ﺑ � اﻧﺪر ﻣ « ﻣﯿﻬﻦ بﻪ ﻣﻌﻨﺎی واﺣﻪ ﺎبﺎن � ﺎن ﺑ � ف اﻧﺪر ﻣ ف ﺗﻤﺪن و ﻓﺮﻫﻨﮓ اﯾﺮای ب � ﺳ � ی ﺎبﺎﻧﮕﺮدان اﺳﺘﻌﺎرە � و ﭘﯿﻮﺳﺘﻪ در ﻣﻌﺮض ﻫﺠﻮم ﺑ ﮏ ﻓﻀﺎ اﺳﺖ؛ � ای از ﺴﺘﻪ � ض در آن ز ی ﮐﻪ ﻣﺮدﻣﺎی ﻓﻀﺎی اﻧﺪ. ﮐﻮزە ﺎ گﻠﺪان راﻏﻪ � � ﺎ � ی ﺧ ی ﺑﻮف ﮐﻮر ﻓﻘﻂ ﺗﮑﻪ ئ اﺳﺖﮐﻪ اﯾﻦ ﻓﻀﺎ ﻪ ﺷﯿئ � ﺴﺖ بﻠ � رﻓﺘگﺎن ﻧ � ای از ﺧﺎ � ﺶ ﭼﺸﻢ ﻣﺎ � ﻣﻠﻤﻮس ﭘ گ � ﮏ ﺗﻨﺎﻧ � را ﻫﻤﭽﻮن ﮔﺬارد. در اﯾﻦ ﻓﻀﺎ ﺴﺘﻪ �� ﻣﺮدﻣﺎن ﻓﻘﻂ ﻧ ﺴﺘﻪ � ﻪ در آن ﺷﺎﻋﺮاﻧﻪ ز � اﻧﺪ بﻠ � اﻧﺪ. اﯾﻦ ﻣﻌﻨﺎ را ﺪە � ﭽ � ف در ﭘ ی ﺧﻮاﻧﺪ و ﻫﻤﭽﻨن � َﻠ � ﮏ ﺗﮑﻪ ﺳﻔﺎل ﻣﻨﻘﻮش ﺳ � ﺗﻮان در ﻦ ﺳﺎﺧﺖ و ﺳﺎزﻫﺎی ﻣﻌﻤﺎری اﯾ �� ﺗ ﺎن � ﮕﺮ، اﯾﻦ ﺗﻨﻬﺎ در ز � ن . بﻪ ﺳﺨﻦ د ﺮای ﺮ ﺳﻠﻄﻪ � ﺴﺖ ﺷﺎﻋﺮاﻧﻪ در ﻣﯿﻬﻦ ﺣﺘﺎ ز � ﺴﺖﮐﻪ اﯾﻦ ز � ﻧ � و ﺷﻌﺮ ﻓﺎر ی � گﺎﻧﻪ ﺧﻮد را بﺎز � ﺑ � ن ﺗﺠ ن ﻣﻌﻤﺎری اﯾﺮای � ﻪ ﻫ � ﺪ بﻠ � ﻧﻤﺎ ﮕﺮ آن � گﺎە د � . اﺳﺖ ف از ﻣﯿﻬﻦ ﺎی � ف ﺑ ﺗﻮان ﻓﺮاﺗﺮ رﻓﺖ و ﮔﻔﺖ ﮐﻪ ﻣﻌﻤﺎری اﯾﺮای � بﺎﺷﻨﺎ � اﺳﺖ ﮐﻪ ز گ � ﮏ ﺗﻨﺎﻧ � ﻫﻤﭽﻮن ن در آن درﻫﻢ و ﺧﺮد اﯾﺮای ﺨﺘﻪ � آﻣ اﻧﺪ. ﻪ را ﻫﻤﭽﻮن � ن ﮔﻨبﺪ ﺳﻠﻄﺎﻧ �� ﺎدﻣﺎن ﻫﺎی ﺗﺎر � ﺎن ﺑﻨﺎﻫﺎ و � در ﺧﺎﺗﻤﻪ از ﻣ ﻧﻤﻮﻧﻪ � ای ﺪە � ﭽ � بﺎ و ﭘ � ﻢ ﮐﻪ ﻫﻢ بﻪ ﻟﺤﺎظ ﻣﻌﻤﺎری ز � آور اش و ﻫﻢ بﻪ ﺴﺖ ﺷﺎﻋﺮاﻧﻪ � ﺖ آن در ﺳﮑﻮت ﺧﻮد از ز � ﺨ � ﻟﺤﺎظ ﺗﺎر ن ی ﻣﺮدﻣﺎن اﯾﺮای � ﺖ � ﺣکﺎ ﮐﻨﺪ. اﯾﻦ ﺑﻨﺎ، ﭼﻨﺎﻧﮑﻪ � ﺴﻠﻂ ﻣﻐﻮﻻن ﺑﺮ � ﻢ، در دوران � داﻧ اﯾﺮان در ﺳﺪە ی وزە � ی ﻫﺸﺘﻢ ﻫﺠﺮی ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪە اﺳﺖ. کﻞ ﺑﻨﺎ بﺎ ﮔﻨبﺪ ﻓ ﻦ ﮔﻨبﺪﻫﺎی ﺟﻬﺎن( ﺳﺘﻮن �� از بﻠﻨﺪﺗ ��) ای آن ﻫﺎی آﺟﺮی و ﻓﻀﺎی ن ﭘﺮ ﻧﻘﺶ و ﻧگﺎرش ﺑﺮای آن ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪە ﺑﻮد ﮐﻪ آراﻣگﺎە ﺧﺎن دروی � . ﻣﻐﻮل، ﺳﻠﻄﺎن ﻣﺤﻤﺪ ﺧﺪا ﺑﻨﺪە اﻟﺠﺎﯾﺘﻮ، بﺎﺷﺪ ﻢ ﮐﻪ بﻪ ﮔﻔﺘﻪ � داﻧ ی ﺶ � ﺪاﻟﺪﯾﻦ ﻓﻀﻞ ﷲ، در ﮐﺘﺎ � ﺧﻮاﺟﻪ رﺷ ﺟﺎﻣﻊ ــــﺦ � اﻟﺘﻮار ، ﻣﻐﻮﻻن ﺗﺎ از ﺗﻮﻃﻦ و � ن ﺑﻮدﻧﺪ ﮐﻪ در ﺸﯿی � ﺶ از آﻣﺪن بﻪ اﯾﺮان اﻗﻮام ﺻﺤﺮا � ﭘ