One Hundred and Sixty Years

١١٨ ﺯﻧﺎﻥ ﺍﺯ ﺧﺎﺭﺝ ﺍﺯ ﮔﻤـﺮﮎ ﻣﻌـﺎﻑ ﺷـﺪ . ﺩﺭ ﺍﻳـﻦ ﺳـﺎﻝ ﻫـﺎ ﺑﺤـﺚ ﻫـﺎﻳﻰ ﺩﺭ ﻣـﻮﺭﺩ ﺁﺯﺍﺩﻯ ﺯﻧـﺎﻥ ﻭ ﺷــﺎﻳﻌﺎﺗﻰ ﺩﺭ ﻣـــﻮﺭﺩ ﺑﺮﺩﺍﺷــﺘﻦ ﺣﺠـــﺎﺏ ﺩﺭ ﺟﺮﻳــﺎﻥ ﺑـــﻮﺩ . ﺩﺭ ﻫﻤــﻴﻦ ﺳـــﺎﻝ ﻧﺨــﺴﺘﻴﻦ ﺟﻤﻌﻴّـــ ﺖ ﺁﺯﺍﺩﻯ ﺯﻧـــﺎﻥ ﺑـــ ﻪ ﮐﻮﺷـــ ﺶ ﻣﻴـــﺮﺯﺍ ﺍﺑﻮﺍﻟﻘﺎﺳـــﻢ ﺁﺯﺍﺩ ﺩﺭ ﺗ ﻬـــﺮﺍﻥ ﺗـــﺸﮑﻴﻞ ﺷـــﺪ ﻭ ﺻـــﺪﻳﻘﻪ ﺩﻭﻟـــﺖ ﺁﺑـﺎﺩﻯ ﻭ ﭼﻨــﺪ ﺑــﺎﻧﻮﻯ ﺩﻳﮕـﺮ ﺩﺭ ﮐﻨﻔــﺮﺍﻧﺲ ﺁﺯﺍﺩﻯ ﺯﻧــﺎﻥ ﻣـﺴﻠﻤﺎﻥ ﺩﺭ ﺩﻣــﺸﻖ ﺷــﺮﮐﺖ ﮐﺮﺩﻧــﺪ . ﺩﺭ ﺳـﺎﻝ ۱۳۱۰ ] ۱۹۳۱ [ ﻗـﺎﻧﻮﻥ ﺍﺻـﻼﺡ ﻣﻘـﺮﺭﺍﺕ ﺍﺯﺩﻭﺍﺝ ﻭ ﻃـﻼﻕ ﺩﺭ ﻣﺠﻠـﺲ ﺗـﺼﻮﻳﺐ ﮔﺮﺩﻳـﺪ ﻭ ﺑـﻪ ﺯﻧـﺎﻥ ﺩﺭ ﻣـﻮﺍﺭﺩ ﺧـﺎﺹ ﺣـﻖّ ﻃـﻼﻕ ﺩﺍﺩﻩ ﺷـﺪ . ﺳـﻦ ﻗـﺎﻧﻮﻧﻰ ﺩﺧﺘـﺮ ﺑـ ﺮﺍﻯ ﺍﺯﺩﻭﺍﺝ ۱۵ ﻭ ﺑﺮﺍﻯ ﭘﺴﺮ ۱۸ ﺳﺎﻝ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﮔﺮﺩﻳﺪ ﻭﻟﻰ ﺩﻳﮕـﺮ ﻗـﻮﺍﻧﻴﻦ ﺧـﺎﻧﻮﺍﺩﻩ ﺩﺭ ﭼـﺎﺭﭼﻮﺏ ﺷـﺮﻳﻌﺖ ﺑـــﺎﻗﻰ ﻣﺎﻧـــﺪ . ﺩﺭ ﺳـــﺎﻝ ۱۳۱۱ ] ۱۹۳۲ .[ ﻡ ﮐﻨﮕـــﺮﮤ ﺯﻧـــﺎﻥ ﺷـــﺮﻕ ﺩﺭ ﺗﻬـــﺮﺍﻥ ﺗـــﺸﮑﻴﻞ ﺷـــﺪ ﺩﺭ . ﺳـــﺎﻝ ۱۳۱۲ ] ۱۹۳۳ .[ ﻡ ﻗﻄﻌﻨﺎﻣـــﻪ ﻫـــﺎﻯ ﮐﻨﮕـــﺮﻩ ﻫـــﺎﻯ ﺩﻣـــﺸﻖ ﻭ ﺗﻬـــﺮﺍﻥ ﺑـــﺮﺍﻯ ﺁﺯﺍﺩﻯ ﺯﻥ ﻭ ﺣـــﻖ ﺍﻧﺘﺨـــﺎﺏ ﺩﺭ ﭘﺎﺭﻟﻤـــﺎﻥ ﺩﺭ ﻣﺠﻠـــﺲ ﻣﻄـــﺮﺡ ﻭ ﺭﺩ ﺷـــﺪ ﺩﺭ . ۱۲ ﺧـــﺮﺩﺍﺩ ۱۳۱۳ ]۲ ﮊﻭﺋـــﻦ ۱۹۳۴ [ ﺩﺭ ﻳــﮏ ﺩﻳــﺪﺍﺭ ﺭﺳــﻤﻰ ﺍﺯ ﺗﺮﮐﻴــﻪ ﺭﺿــﺎ ﺷــﺎﻩ ﺑــ ﻴﺶ ﺍﺯ ﭘــﻴﺶ ﺗﺤــﺖ ﺗــﺄﺛﻴﺮ ﺍﻗــﺪﺍﻣﺎﺕ ﺍﺻﻼﺣﻰ ﺁﺗﺎﺗﻮﺭﮎ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﺮﻓـﺖ . ﺩﺭ ﺍﻳـﻦ ﺯﻣـﺎﻥ ﻧﻴـﺰ ﺷـﺎﻳﻌﺎ ﺗﻰ ﺩﺭﺑـﺎﺭﻩ ﻣﻤ ﻨﻮﻋﻴـﺖ ﺣﺠـﺎﺏ ﺩﺭ ﻣﺪﺭﺳﻪ ﻫﺎﻯ ﺩﺧﺘﺮﺍﻧﻪ ﺍﻧﺘﺸﺎﺭ ﻳﺎﻓﺖ . ﺩﺭ ۸ ﺩﺳـــــﺎﻣﺒﺮ ﺳـــــﺎﻝ ۱۹۳۴ ]. ﻡ ۱۷ ﺁﺫﺭ ۱۳۱۳ [ ﺑـــــﻴﺶ ﺍﺯ ﭘﻨﺠـــــﺎﻩ ﻣﺪﺭﺳـــــﮥ ﺑﻬـــــﺎﺋﻰ ﺩﺭ ﺳﺮﺍﺳـﺮ ﺍﻳـﺮﺍﻥ ﺑـﻪ ﺩﺳـﺘﻮﺭ ﺩﻭﻟـﺖ ﺑـﺴﺘﻪ ﺷـﺪ . ﺑﻬﺎﻧـﮥ ﺍﻳـﻦ ﮐـﺎﺭ ﺗﻌﻄﻴـﻞ ﺑـﻮﺩﻥ ﻣﺪﺭﺳـﻪ ﺩﺭ ﻳﮑـﻰ ﺍﺯ ﺗﻌﻄﻴﻼﺕ ﺑﻬﺎﺋﻰ ﺑـﻮﺩ . ﺩﺭ ﺍﻳـﻦ ﺍﻳـﺎﻡ ﺷـﻬﺮ ﻣـﺸﻬﺪ ﺩﺭ ﺗـﺸﻨﺞ ﺑـﺴﺮ ﻣـ . ﺑـﺮﺩ ﻰ ﺩﺭ ﺟﻠـﺴﺎﺗﻰ ﮐـﻪ ﺩﺭ ﻣﻨﺰﻝ ﺁﻳﺖ ﺍﻟﻠﻪ ﺣﺎﺝ ﺁﻗﺎ ﺣﺴﻴﻦ ﻗﻤـﻰ ﺗـﺸﮑﻴﻞ ﻣـﻰ ﺷـﺪ ﻋﻠﻤـﺎء ﺍﺟﺘﻤـﺎﻉ ﮐـﺮﺩﻩ ﻭ ﺩﺭ ﻣـﻮﺭﺩ ﺭﻓـﻊ ﺣﺠﺎﺏ ﻭ ﻗـﺎﻧﻮﻥ ﺁﻥ ﮔﻔﺘﮕـﻮ ﻣـﻰ . ﮐﺮﺩﻧـﺪ ﺣـﺎﺝ ﺁﻗـﺎ ﺣـﺴﻴﻦ ﻗﻤـﻰ ﺑـﺮﺍﻯ ﻣـﺬﺍﮐﺮﻩ ﺑـﺎ ﺭﺿﺎﺷـﺎﻩ ﻭ ﺍﻧـــﺼﺮﺍﻑ ﺍﻭ ﺍﺯ ﺍﻳـــﻦ ﮐـــﺎﺭ ﺭﻭﺍﻧـــﮥ ﺗﻬـــﺮﺍﻥ ﺷـــﺪ ﻭﻟـــﻰ ﺩﺭ ﺣـــﻀﺮﺕ ﻋﺒـــﺪﺍﻟﻌﻈﻴﻢ ﻧﺰﺩﻳﮑـــﻰ ﺗﻬـــﺮﺍﻥ ﺑﺎﺯﺩﺍﺷـــﺖ ﻭ ﺑـــﻪ ﺗﺒﻌﻴـــﺪ ﻓﺮﺳـــﺘﺎﺩﻩ ﺷـــﺪ . ﺗـــﺸﻨّ ﺞ ﺩﺭ ﻣـــﺸﻬﺪ ﺍﺩﺍﻣـــﻪ ﺩﺍﺷـــﺖ، ﺭﻭﺯ ١٧ ﻴـــ ﺗ ﺮ ﻣـــﺎﻩ ١٣١۴ ]۹ ﮊﻭﺋﻴـﻪ ۱۹۳۵ .[ ﻡ ﺷﺨـﺼﻰ ﺑﻨـﺎﻡ ﺷـ ﻴ ﺦ ﺑﻬﻠـﻮﻝ ﮐـﻪ ﺩﺭ ﺷـﻬﺮﻫﺎﻯ ﺟﻨـﻮﺑﻰ ﺧﺮﺍﺳـﺎﻥ ﺗﺤــﺖ ﺗﻌﻘ ﺑــﻮﺩﺐ ﻴــ ﻭﺍﺭﺩ ﻣــﺸﻬﺪ ﺷــﺪ ﻣــﺮﺩﻡ ، ﺭﺍ ﺩﺭ ﺣــﺮﻡ ﺍﻣــﺎﻡ ﺭﺿــﺎ ﺩﻭﺭ ﺧــﻮﺩ ﺟﻤــﻊ ﮐــﺮﺩ ﻭ ﺳـﺨﻨﺎﻧﻰ ﺩﺭ ﺍﻧﺘﻘـﺎﺩ ﺍﺯ ﺍﻗـﺪﺍﻣﺎﺕ ﺭﺿﺎﺷـﺎﻩ ﺩﺭ ﺯﻣﻴﻨـﮥ ﮐـﺸﻒ ﺣﺠـﺎﺏ ﻭ ﻻﻳﺤـﻪ ﻟﺒـﺎﺱ ﻣـﺮﺩﺍﻥ ﺍﻳﺮﺍﺩ ﻧﻤﻮﺩ . ﺳﺨﻨﺎﻥ ﺑﻬﻠﻮﻝ ﻭ ﺍﺟﺘﻤﺎﻉ ﻣﺮﺩﻡ ﺑﺎ ﻋﮑـﺲ ﺍﻟﻌﻤـﻞ ﻧﻴﺮﻭﻫـﺎﻯ ﻧﻈـﺎﻣﻰ ﺭﻭﺑـﺮﻭ ﮔﺮﺩﻳـﺪ ﺍﻯ ﻩ ﻭ ﻋـﺪّ ﮐـﺸﺘﻪ ﻭ ﻣﺠـﺮﻭﺡ ﺷـﺪﻧﺪ . ﺧـﻮﺩ ﺑﻬﻠـﻮﻝ ﻣﻮﻓـﻖ ﺑـﻪ ﻓـﺮﺍﺭ ﺑـﻪ ﺍﻓﻐﺎﻧـﺴﺘﺎﻥ ﮔﺮﺩﻳـﺪ ﻭ ﻏﺎﺋﻠـﻪ ﻫﻢ ﺑﻪ ﻇﺎﻫﺮ ﺧﺘﻢ ﺷﺪ . ﺩﺭ ﻫﻤﺎﻥ ﺳﺎﻝ ﮐﺎﻧﻮﻥ ﺑﺎﻧﻮﺍﻥ ﺑﻪ ﻓﺮﻣﺎﻥ ﺭﺿﺎﺷﺎﻩ ﺗﺸﮑﻴﻞ ﮔﺮﺩﻳﺪ .