One Hundred and Sixty Years

٢٩ ﻫﻤﻪ ﺍﺯ ﻧﻈﺮ ﺟﺎﻳﮕﺎﻩ ﻗﺎﻧﻮﻧﻰ ﺷﺎﻥ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﺑﺎﺷﻨﺪ، ﻳﮑﻰ ﺍﺯ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﻬﺎﺋﻴﮕﺮﻯ، ﮐﻤﺘﺮ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﺍﺳﺖ ... ) : ﻫﻤﺎﻳﻮﻥ ۲۰۰۰ ( * ﺍﺯ ﻣﻌﺪﻭﺩ ﺭﻭﺷﻨﻔﮑﺮﺍﻧﻰ ﮐﻪ ﺩﺭ ﺳﺎﻝ ﻫﺎﻯ ﺍﺧﻴﺮ ﺩﺭ ﺧﺎﺭﺝ ﺍﺯ ﮐﺸﻮﺭ ﺑﺎ ﺳﻼﺡ ﻋﻠﻤﻰ ﻭ ﺗﻌﻘّﻞ ﺗﺎﺭﻳﺨﻰ ﺑﻪ ﮔﻔﺘﮕﻮ ﻭ ﺗﺤﻘﻴﻖ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﺍﻳﻦ ﻧﻬﻀﺖ ﭘﺮﺩﺍﺧﺘﻪ ﺍﻧﺪ، ﺟﺰ ﻳﮑﻰ ﺩﻭ ﺗﻦ، ﺩﻳﮕﺮﺍﻥ ﭘﺎ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺣﻮ ﺯﮤ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎﺕ ﺑﺎﺑﻰ ﻓﺮﺍﺗﺮ ﻧﻨﻬﺎﺩﻩ . ﺍﻧﺪ ﺷﻬﺎﺩﺕ ﺑﺎﺏ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻣﻴﺪﺍﻥ ﺳﺮﺑﺎﺯﺧﺎﻧﮥ ﺗﺒﺮﻳﺰ ﺩﺭ ﺳﺎﻝ ۱۸۵۰ . ﻡ ﻭ ﺳﺮﮐﻮﺑﻰ ﻗﻴﺎﻡ ﻫﺎﻯ ﺑﺎﺑﻴﺎﻥ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺩﻭﺭﺍﻥ ﻧﺎﺻﺮﺍﻟﺪﻳﻦ ﺷﺎﻩ ﭘﺎﻳﺎﻥ ﮐﺎﺭ ﺍﻳﻦ ﻗﻴﺎﻡ ﺩﻳﻨﻰ ﻣﻰ ﺩﺍﻧﻨﺪ ﻭ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻓﮑﺮ ﻭ ﺁﺭﺯﻭﻳﻨﺪ ﮐﻪ ﻫﺮﮔﺎﻩ ﻗﻴﺎﻡ ﺑﺎﺏ ﺑﺎ ﺁﻥ ﺧﺸﻮﻧﺖ ﻭ ﻭﺣﺸﻴﮕﺮﻯ ﺳﺮﮐﻮﺏ ﻧﻤﻰ ﺷﺪ ﻭ ﻧﺎﺻﺮﺍﻟﺪﻳﻦ ﺷﺎﻩ ﻭ ﺍﻣﻴﺮﮐﺒﻴﺮ ﺑﺠﺎﻯ ﺭﻭﻳﺎﺭﻭﻳﻰ ﺑﺎ ﺑﺎﺑﻴﺎﻥ، ﺍﺯ ﺁﻧﺎﻥ ﻋﻠﻴﻪ ﻗﺪﺭﺕ ﺑﻰ ﭼﻮﻥ ﭼﺮﺍﻯ ﻣﻼّﻳﺎﻥ ﺳﻮﺩ ﻣﻰ ﺟﺴﺘﻨﺪ ﺳﺮﻧﻮﺷﺖ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺍﻣﺮﻭﺯ . ﺑﻮﺩ ﻣﻰﭼﻪ ﭼﻨﺪ ﺗﻦ ﺩﻳﮕﺮ ﺍﺯ ﺍﻳﺸﺎﻥ، ﺍﺯ ﺟﻤﻠﻪ ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﮔﺎﻧﻰ ﮐﻪ ﺑﺎ ﻋﻘﺎﻳﺪ “ﭼﭗ” ﺑﻪ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻣﻰ ﻧﮕﺮﻧﺪ، ﺍﻓﺴﻮﺱ ﻣﻰ ﺧﻮﺭﻧﺪ ﮐﻪ ﭼﺮﺍ ﻧﻬﻀﺖ ﺑﺎﺑﻰ، ﮐﻪ ﺩﺭ ﺍﺑ ﺘﺪﺍﻯ ﺍﻣﺮ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ ﻧﻴﺮﻭﻫﺎﻯ ﺩﻭﻟﺘﻰ ﺑﻪ ﺩﻓﺎﻉ ﻭ ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ ﺭﻭ ﺁﻭﺭﺩ، ﺑﻌﺪﻫﺎ ﺣﺎﻟﺖ ﺳﺘﻴﺰﻩ ﺟﻮ ﻭ ﺍﻧﻘﻼﺑﻰ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺩﺳﺖ ﺩﺍﺩ ﻭ ﺩﺭ ﻗﺎﻣﺘﻰ ﻧﻮ ﺑﻪ ﻧﺎﻡ ﺑﻬﺎﺋﻰ ﺑﻪ ﺩﻳﺎﻧﺘﻰ ﺻﻠﺢ ﺟﻮ ﻭ ﮐﺎﻣﻼ ﺩﻭﺭ ﺍﺯ ﺧﺸﻮﻧﺖ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺷﺪ . ٣ ﻣﺤﻘّ ﻘﺎﻥ ﺍﻧﮕﺸﺖ ﺷﻤﺎﺭ ﻣﺎ ، ﺍﻣﺎ ﺑﺮ ﻳﮏ ﻧﮑﺘﻪ ﻫﻢ ﺁﻫﻨﮕﻰ ﺩﺍﺭﻧﺪ ﻭ ﺁﻥ ﺳﺮﻋﺖ ﺭﺷﺪ ﻭ ﻧ ﻔﻮﺫ ﺍﻳﻦ ﺩﻳﻦ ﺩﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ، ﺍﺯ ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﺭﻭﺯﻫﺎﻯ ﭘﻴﺪﺍﻳﺶ ﺍﺳﺖ . ﺑﺎﻭﺭ ﻧﮑﺮﺩﻧﻰ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﻫﻨﻮﺯ ﭼﻨﺪ ﺳﺎﻟﻰ ﺍﺯ ﺁﻏﺎﺯ ﺍﻳﻦ ﻧﻬﻀﺖ ﻧﮕﺬﺷﺘﻪ ﭘﻴﺎﻡ ﺑﺎﺑﻴﺎﻥ ﺩﺭ ﺑﺮﺁﻣﺪﻥ ﻋﺼﺮ ﻧﻮ ﻭ ﺁﻳﻴﻨﻰ ﺟﺪﻳﺪ ﺳﺮﺍﺳﺮ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻧﻮﺭﺩﺩ، ﺩﺭ ﺷﻬﺮﻫﺎﻯ ﺑﺰﺭﮒ ﻭ ﺩﻫﮑﺪﻩ ﻫﺎﻯ ﮐﻮﭼﮏ، ﺍﺯ ﺩﺭﺑﺎﺭ 3 ﺍﻳﻦ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﺍﺯ ﺟﻤﻠﻪ ﺍﺣﺴﺎﻥ ﻃﺒﺮﻯ، ﺟﻤﻠﮕﻰ ﭘﻴﺮﻭﺍﻥ ﻧﻈﺮﻳﮥ ﺍﻳﻮﺍﻧﻒ S. M. Ivanov ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﮤ ﺷﻮﺭﻭﻯ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﺩﺭ ﺳﺎﻝ ۱۹۳۸ ﻫﻨﮕﺎﻣﻰ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻓﺮﻣﺎﻥ ﺍﺳﺘﺎﻟﻴﻦ ﻗﺮﺍﺭ ﺷﺪ ﻫﻤﮥ ﮐﺘﺎﺏ ﻫﺎ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺩﻳﺪ ﻣﺎﺭﮐﺴﻴﺴﺘﻰ ﺑﻨﮕﺎﺭﻧﺪ ﺩﺭ ﮐﺘﺎﺏ ﺧﻮﺩ ﺑﻪ ﻧﺎﻡ ﻗﻴﺎﻡ ﻫﺎﻯ ﺑﺎﺑﻴﻪ ﺩﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺩﺭ ﺳﺎﻝ ﻫﺎﻯ ۵۲ - ۱۸۴۸ ﺁﻥ ﻗﻴﺎﻡ ﺭﺍ ﻧﻬﻀﺘﻰ ﻣﺎﺭﮐﺴﻴﺴﺘﻰ ﺩﺍﻧﺴﺖ، ﺑﺪﻭﻥ ﺁﻥ ﮐﻪ ﻫﻴﭻ ﻳﮏ ﺍﺯ ﺷﺮﺍﻳﻂ ﺁﻥ ﮔﻮﻧﻪ ﻗﻴﺎﻡ ﻫﺎ ﺩﺭ ﺁﻥ ﻳﺎﻓﺖ ﺷﻮﺩ . ﺍﻳﻦ ﻧﻈﺮﻳﻪ ﺍﺯ ﺁﻥ ﭘﺲ ﻣﺒﻨﺎﻯ ﺑﺮﺁﻭﺭﺩ «ﻫﺎ ﭼﭙﻰ» ﺩﺭﺑﺎﺭﮤ ﺁﻳﻴﻦ ﺑ ﺎﺑﻰ ﮔﺮﺩﻳﺪ .