One Hundred and Sixty Years

۴٨ ﺍﻳﻤﺎﻥ ﺁﻭﺭﺩ . ﺍﺑﺘﺪﺍ ﺩﺭ ﭘﺮﺩﻩ ﻭ ﺳﺮﺍﻧﺠﺎﻡ ﺁﺷﮑﺎﺭﺍ ﺑﻬﺎﺋﻰ ﺷﺪﻥ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺍﻋﻼﻥ ﻧﻤﻮﺩ . ﺑﻪ ﺗﺪﺭﻳﺞ ﻫﻤﮥ ﺍﻫﺎﻟﻰ ﺭﻭﺳﺘﺎ ﮐﻪ ﺗﻌﺪﺍﺩﺷﺎﻥ ۴۰۰ ﻧﻔﺮ ﺑﻮﺩ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺩﻳﺎﻧﺖ ﺁﻣﺪﻧﺪ . ﺩﺭ ﺭﻭﺳﺘﺎﻫﺎﻯ ﻧﺰﺩﻳﮏ ﻧﻴﺰ ﮐﻪ ﺑﻼﻓﺎﺻﻠﻪ ﺩﺭ ﺟﻨﻮﺏ ﺟﺎﺩّﮤ ﺳﺎﺭﻯ ﺑﻪ ﻋﻠﻰ ﺁﺑﺎﺩ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺭﻧﺪ ﺑﻪ ﻭﻳﮋﻩ ﺩﺭ ﺑﻮﺭﺧﻴﻞ ﺍَﺭَﺗﻪ، ﭼﺎﻟﻪ ﺯﻣﻴﻦ ﻭ ﮐَﻔﺸﮕَﺮ ﮐَﻼ ، ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻫﺎﻯ ﺑﻬﺎﺋﻰ ﺗﺄﺳﻴﺲ ﮔﺮﺩﻳﺪ . ﺭﻭﻯ ﻫﻢ ﺭﻓﺘﻪ ﺑﺎ ﮐﻮﺷﺶ ﻣﻼّﻋﻠﻰ ﺟﺎﻥ ﺣﺪﻭﺩ ۱۵۰۰ ﻧﻔﺮ ﺩﺭ ﺁﻥ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺑﻬﺎﺋﻰ ﺷﺪ . ﻧﺪ ﻣﻼّ ﻋﻠﻰ ﺟﺎﻥ ﻭ ﻫﻤﺴﺮﺵ ﻋﻠﻮﻳﻪ ﺧﺎﻧﻢ ﺑﺮﺍﻯ ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ ﺭﻭﺳﺘﺎﺋﻴﺎﻥ ﺩﻭ ﻣﺪﺭﺳﻪ ﻳﮑﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﭘﺴﺮﺍﻥ ﻭ ﺩﻳﮕﺮ ﺑﺮﺍﻯ ﺩﺧﺘﺮﺍﻥ ﺗﺄﺳﻴﺲ ﮐﺮﺩﻧﺪ . ﮐﻮﺷﺶ ﻓﺮﺍﻭﺍﻥ ﺩﺭ ﺁﻣﻮﺧﺘﻦ ﺳﻮﺍﺩ ﻭ ﺧﻂ ﻓﺎﺭﺳﻰ ﺑﻪ ﺑﺰﺭﮒ ﻭ ﮐﻮﭼﮏ ﻧﻤﻮﺩﻧﺪ . ﺭﻭﺳﺘﺎﺋﻴﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻧﻈﺎﻓﺖ ﭼﻪ ﺩﺭ ﺧﺎﻧﻪ ﻭ ﭼﻪ ﺩﺭ ﻃﻮﻳﻠﻪ ﺣﻴﻮﺍﻧﺎﺗﺸﺎﻥ ﺗﺸﻮﻳﻖ ﮐﺮﺩﻧﺪ . ﺑﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﺁﻣ ﻮﺧﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﻣﺮﺗﺐ ﺣﻤﺎﻡ ﺑﮕﻴﺮﻧﺪ ﻭ ﻫﻨﮕﺎﻡ ﻭﺭﻭﺩ ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪ ﻟﺒﺎﺱ ﮐﺎﺭ ﺭﺍ ﻋﻮﺽ ﮐﻨﻨﺪ ﻭ ﻟﺒﺎﺱ ﺗﻤﻴﺰ ﺑﭙﻮﺷﻨﺪ . ﺩﺭ ﺁﻥ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺷﺮﮐﺖ ﺗﻌﺎﻭﻧﻰ ﮐﻪ ﺗﻌﻠﻖ ﺑﻪ ﻫﻤﮥ ﺭﻭﺳﺘﺎﺋﻴﺎﻥ ﺩﺍﺷﺖ ﺗﺄﺳﻴﺲ ﻧﻤﻮﺩﻧﺪ ﺗﺎ ﺍﻫﺎﻟﻰ ﺭﻭﺳﺘﺎ ﺑﺘﻮﺍﻧﻨﺪ ﻓﺮﺁﻭﺭﺩﻩ ﻫﺎﻯ ﮐﺸﺎﻭﺭﺯﻯ ﻭ ﺳﺎﻳﺮ ﻣﺤﺼﻮﻻﺕ ﺗﻮﻟﻴﺪﻯ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻗﻴﻤﺖ ﺑﻬﺘﺮﻯ ﺑﻪ ﻓﺮﻭﺵ ﺭﺳﺎﻧﻨﺪ . ﺩﻳﮕﺮ ﺍﺯ ﺍﻗﺪﺍﻣﺎﺕ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﺑﻬﺒﻮﺩ ﻭﺿﻊ ﭘﻨﺒﮥ ﺗﻮﻟﻴﺪﻯ ﻭ ﻋﺮﺿﮥ ﭘﻨﺒﮥ ﺧﺎﻟﺺ ﻭ ﻣﺮﻏﻮﺏ ﺑﻪ ﺧﺮﻳﺪﺍﺭﺍﻥ ﺍﺯ ﺟﻤﻠﻪ ﺍﺭﻣﻨﻴﺎﻥ ﻭ ﺭﻭﺱ . ﻫﺎ ﺑﻮﺩ ﻫﻤﮥ ﺍﻳﻨﻬﺎ ﺩﺭ ﺁﻣﺪ ﺍﻫﺎﻟﻰ ﺭﺍ ﺑﺎﻻ ﺑﺮﺩ . ﻓﻘﻴﺮ ﺩﺭ ﻣﻴﺎﻧﺸﺎﻥ ﺩﻳﺪﻩ ﻧﻤﻰ . ﺷﺪ ﺳﻄﺢ ﺗﺤﺼﻴﻞ ﻭ ﺳﻮﺍﺩ ﺑﺎﻻ ﺭﻓﺖ، ﺩﺭ ﺟﻠﺴﺎﺕ ﻭ ﻣﺤﺎﻓﻞ ﺑﻬﺎﺋﻰ ﺑﺤﺚ ﻭ ﮔﻔﺘﮕﻮ ﺑﺮ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺭﻭﺷ ﻨﻔﮑﺮﻯ ﺑﻮﺩ . ﻣﺮﺍﺟﻌﮥ ﺍﻫﺎﻟﻰ ﺑﻪ ﺁﺧﻮﻧﺪ ﻭ ﻣﻼ ﻭ ﻣﺤﺎﺿﺮ ﺷﺮﻉ ﺑﺮﺍﻯ ﺣﻞ ﺍﺧﺘﻼﻓﺎﺕ ﺍﺯ ﺑﻴﻦ ﺭﻓﺖ، ﻭ ﺣﺘّﻰ ﺑﺎ ﺗﺸﻮﻳﻖ ﻣﻼﻋﻠﻰ ﺟﺎﻥ ﻭ ﻫﻤﺴﺮﺵ ﮐﻢ ﮐﻢ ﺧﺎﻧﻪ ﻫﺎﻯ ﮔﻞ ﻭ ﮐﺎﻩ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪ ﻫﺎﻳﻰ ﺑﺎ ﺧﺸﺖ ﻫﻤﺮﺍﻩ ﺑﺎ ﺩﻳﻮﺍﺭ ﻭ ﺩﺭ ﻭ ﭘﻴﮑﺮ ﺷﺪ . ﻣﻼّﻳﺎﻥ ﻭ ﺁﺧﻮﻧﺪﻫﺎﻯ ﺍﻃﺮﺍﻑ ﺑﻨﺎﻯ ﺷﮑﺎﻳﺖ ﻭ ﻧﺎﻣﻪ ﭘﺮﺍﮐﻨﻰ ﺑﻪ ﻧﺎﺻﺮﺍﻟ ﺪﻳﻦ ﺷﺎﻩ ﮔﺬﺍﺭﺩﻧﺪ ﮐﻪ ﻣﻼّ ﻋﻠﻰ ﺟﺎﻥ ﺩﺭ ﻣﺎﻫﻔﺮﻭﺯﮎ ﻣﺸﻐﻮﻝ ﺳﺎﺧﺘﻦ ﻗﻠﻌﻪ ﺍﻯ ﺑﺮﺍﻯ ﻳﺎﻏﻰ ﺷﺪﻥ ﺑﺎ ﺩﻭﻟﺖ ﺍﺳﺖ . ﺑﻪ ﺩﺳﺘﻮﺭ ﮐﺎﻣﺮﺍﻥ ﻣﻴﺮﺯﺍ ﻧﺎﻳﺐ ﺍﻟﺴﻠﻄﻨﻪ ۴۰۰ ﺳﺮﺑﺎﺯ ﺑﻪ ﺳﺮﮐﺮﺩﮔﻰ ﺭﺳﺘﻢ ﺧﺎﻥ ﺩﺭ ﺳﺤﺮﮔﺎﻩ ﺭﻭﺯ ۲۹ ﺁﻭﺭﻳﻞ ۱۸۸۳ ﺑﻪ ﻣﺎﻫﻔﺮﻭﺯﮎ ﺣﻤﻠﻪ ﮐﺮﺩﻧﺪ . ﺁﻧﻬﺎ ﺗﻤﺎﻡ ﺭﻭﺳﺘﺎ ﺭﺍ ﻏﺎﺭﺕ ﻧﻤﻮﺩﻧﺪ، ﺧﺮﺍﺑﻰ ﻫﺎﻯ ﻓﺮﺍﻭﺍﻥ ﻭﺍﺭﺩ ﺁﻭﺭﺩﻧﺪ ﻭ ﺣﺘّﻰ ﺩﺭﺧﺘﺎﻥ ﺭﺍ ﺁﺗﺶ ﺯﺩﻧﺪ . ﺩﺭ ﺍﺛﺮ ﺍﻳﻦ ﺷﺒﻴﺨﻮﻥ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺍﻫﺎﻟﻰ ﺑﻪ ﺩﺍﺧﻞ ﺟﻨﮕﻞ ﻓﺮﺍﺭ . ﮐﺮﺩﻧﺪ ﻣﻼّﻋﻠﻰ ﺟﺎﻥ ﻭ ﻫﻔﺖ ﺗﻦ ﺑﻬﺎﺋﻰ ﺩﻳﮕﺮ ﺭﺍ ) ﮐﻪ ﺳﻪ ﺗﻦ ﺍﺯ ﺁﻧﺎﻥ ﺑﺮﺍﺩﺭﺍﻥ ﻋﻠﻮﻳﻪ ﺧﺎﻧﻢ ﺑﻮﺩﻧﺪ ( ﺩﺳﺘﮕﻴﺮ ﮐﺮﺩﻧﺪ ﻭ ﺑﻪ ﺳﺎﺭﻯ ﺑﺮﺩﻧﺪ . ﺣﺎﮐﻢ، ﺩﺭ ﻏﺮﻭﺏ ﺁﻥ ﺭﻭﺯ، ﺍﻓﺮﺍﺩﻯ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻯ ﭘﻴﺪﺍ ﮐﺮﺩﻥ ﺍﺳﻠﺤﻪ ﺑﻪ ﻣﺎﻫﻔﺮﻭﺯﮎ ﻓﺮﺳﺘﺎﺩ . ﺁﻧﺎﻥ ﻫﻴﭻ ﻧﻮﻉ ﺍﺳﻠﺤﻪ ﺍﻯ ﻧﻴﺎﻓﺘﻨﺪ ﻭﻟﻰ ﻋﻠﻮﻳﻪ ﺧﺎﻧﻢ ﻭ ﭘﻨﺞ ﺗﻦ ﺩﻳﮕﺮ ﺍﺯ ﺯﻧﺎﻥ ﻭ ﭼﻨﺪ ﮐﻮﺩﮎ ﺭﺍ ﺩﺳﺘﮕﻴﺮ ﻧﻤﻮﺩﻧﺪ . ﺩﺭ ﺳﻮّﻣﻴﻦ ﺭﻭﺯ ﻭﺭﻭﺩ ﺯﻧﺎﻥ ﻭ ﮐﻮﺩﮐﺎﻥ ﺑﻪ ﺳﺎﺭﻯ، ﻋﻠﻮﻳﻪ ﺧﺎﻧﻢ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻯ ﺑﺎﺯﺟﻮﻳﻰ ﺑﻪ ﻧﺰﺩ ﻧﺎﻳﺐ ﺍﻟﺤﮑﻮﻣﻪ ﺍﺑﺮﺍﻫﻴﻢ ﺧﺎﻥ ﺳﻬﺎﻡ ﺍﻟﺪﻭﻟﻪ ﺑﺮﺩﻧﺪ . ﻋﻠﻮﻳﻪ ﺧﺎﻧﻢ ﺩﺭ ﺣﻀﻮﺭ ﺍﻭ ﻣﺘﻬﻮّﺭﺍﻧﻪ ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺍﻯ ﺑﻴﻦ ﻭﺿﻌﻴّﺖ ﺧﻮﺩ ﻭ ﺧﺎﻧﺪﺍﻥ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ ﺍﺳﻼﻡ ﮐﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﺭﺍ ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﺍﺳﻴﺮﻯ ﻧﺰﺩ ﺣﺎﮐﻢ ﮐﺮﺑﻼ ﺑﺮﺩﻩ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﮐﺮﺩ ﻭ ﭘﺮﺳﻴﺪ ﺍﻃﻔﺎﻝ ﭼﻪ ﮔﻨﺎﻫﻰ ﮐﺮﺩﻩ ﺍﻧﺪ ﮐﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﺭﺍ ﺩﺳﺘﮕﻴﺮ ﻧﻤﻮﺩﻧﺪ ﻭ ﺑﻪ ﺳﺎﺭﻯ ﺁﻭﺭﺩﻩ ﺍﻧﺪ؟ ﻧﺎﻳﺐ ﺣﺎﮐﻢ ﺍﺯ ﺷﻨﻴﺪﻥ ﺍﻳﻦ ﮔﻔﺘﺎﺭ ﺧﺠﻞ ﺷﺪ ﻭ ﺯﻥ ﻫﺎ ﻭ ﮐﻮﺩﮐﺎﻥ ﺭﺍ ﺁﺯﺍﺩ ﮐﺮﺩ ﺗﺎ ﺑﻪ ﻣﺎﻫﻔﺮﻭﺯﮎ ﺑﺎﺯﮔﺮﺩﻧﺪ . ﺍﻣّﺎ ﻣﺮﺩﺍﻥ ﺩﺳﺘﮕﻴﺮ ﺷﺪﻩ ﺭﺍ ﻧﺰﺩ ﺁﻗﺎ ﺷﻴﺦ ﺟﻌﻔﺮ ﺗﺮﺍﺑﻰ ﮐﻪ ﺑﺰﺭﮔﺘﺮﻳﻦ ﻣﺠﺘﻬﺪ ﺳﺎﺭﻯ ﺑﻮﺩ ﺑﺮﺩﻧﺪ . ﺍﻭ ﺍﺯ ﺩﺍﺩﻥ ﻓﺘﻮﺍﻯ ﻗﺘﻞ ﺧﻮﺩﺩﺍﺭﻯ ﮐﺮﺩ . ﺩﺭ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺯﻧﺪﺍﻧﻰ ﻫﺎ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻃﻬﺮﺍﻥ ﻓﺮﺳﺘﺎﺩﻧﺪ . ﺭﻭﺯ ۱۳ ﮊﻭﺋﻦ ۱۸۸۳ ، ﻣﻼّﻋﻠﻰ ﺟﺎﻥ ﻭ ﺳﻰ ﺗﻦ ﺩﻳﮕﺮ ﺍﺯ ﻣﺮﺩﺍﻥ، ﻫﻤﺮﺍﻩ ﺑﺎ ﺳﺮﺑﺎﺯﺍﻥ ﺑﺴ ﻴﺎﺭ ﺑﻪ ﻃﻬﺮﺍﻥ