One Hundred and Sixty Years

۵٩ ﻧﻤﻰ ﻃﺒﻌﴼ ﺗﻮﺍﻧﺴﺖ ﺗﺤﻤّ ﻞ ﮐﻨﺪ ﮐﻪ ﻣﺮﺩﻣﻰ ﺑﺎ ﻫﻮﻳّﺖ ﺩﻳﻨﻰ ﺗﺎﺯﻩ ﺍﻯ ﺟﺮﺃﺕ ﻭ ﺟﺴﺎﺭﺕ ﺑﻨﺪ ﻳﺎ ﺗﺎ ﺩﻡ ﺍﺯ ﺗﺠﺪّﺩ ﻓﮑﺮ ﺩﻳﻨﻰ ﺑﺰﻧ ﻭ ﺪﻨ ﺑﺨﻮﺍﻫﻨﺪ ﺍﺯ ﻗﻴﺪ ﻭ ﺑﻨﺪﻫﺎﻯ ﺧﺮﺍﻓﺎﺗﻰ ﮐﻪ ﻗﺮﻥ ﻫﺎﺳﺖ ﮔﻠﻮﻳﺸﺎﻥ ﺭﺍ ﻣﻰ ﺩ ﻓﺸﺎﺭ ﺭﻫﺎ ﺷﻮﻧﺪ . ﺍﻳﻦ ﺭﻭﺣﺎﻧﻴّ ﺖ ﺗﺴﺎﻭﻯ ﺣﻘﻮﻕ ﺯﻥ ﻭ ﻣﺮﺩ ﺭﺍ ﻫﺮﮔﺰ ﺑﺮ ﻧﻤﻰ ﺗﺎﻓﺖ ﻭ ﻣﺸﺮﻭﻃﻴﺖ ﻭ ﺍﺷﺎﻋﮥ ﻫﻤﺎﻥ ﺍﻓﮑﺎﺭ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺻﻮﺭﺕ ﻗﺎﻧﻮﻥ ﮐﺸﻮﺭ ﻤﻰﻧ ﭘﺬﻳﺮﻓﺖ . ﻟﺬﺍ ﺍﺯ ﻫﻤﺎﻥ ﺍﺑﺘﺪﺍ ، ﻫﻨﮕﺎﻡ ﺗﺪﻭﻳﻦ ﻗﺎﻧﻮﻥ ﺍﺳﺎﺳﻰ ﻭ ﻣﺘﻤّ ، ﻢ ﺁﻥ ﺍﺻﻮﻝ ﺖﻭﻃﻴّ ﻣﺸﺮ ﺍﺯ ﺟﻤﻠﻪ ﺑﺮﺍﺑﺮﻯ ﻗﺎﻧﻮﻧﻰ ﻫﻤﮥ ﻣﺮﺩﻡ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺭﺍ ﺍﺯ ﻫﺮ ﺩﻳﻦ ﻭ ﻣﺬﻫﺐ ﻭ ﻃﺒﻘﻪ ﻣﺜﻠﻪ ﻭ ﺑﻰ ﻣﻌﻨﺎ ﮐﺮﺩﻧﺪ ﻭ ﺑﻪ ﻗﻮﻝ ﻫﻤﺎ ﻧﺎﻃﻖ ﺍﺯ ﺁﻥ ﻳﮏ ﺟﻤﻬﻮﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺭﺁﻭﺭﺩﻧﺪ ) ﻧﺎﻃﻖ ۲۰۰۸ (. ١٤ 14 ﺁﻗﺎﻯ ﺣﺴﻦ ﻳﻮﺳﻔﻰ ﺍﺷﮑﻮﺭﻯ ﺩﺭ ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ ﺍﻯ ﺑﺎ ﺭﺍﺩﻳﻮ ﻓﺮﺍﻧﺴﻪ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﻓﺘﻮﺍﻯ ﺁﻳﺖ ﺍﻟﻠﻪ ﻣﻨﺘﻈﺮﻯ ﻣﺒﻨﻰ ﺑﺮ ﺩﺍﺩﻥ ﺣﻖ ﺷﻬﺮﻭﻧﺪﻯ ﺑﻪ ﺑﻬﺎﺋﻴﺎﻥ ﺍﺯ ﺟﻤﻠﻪ ﮔﻔﺖ :»... ﻫﻤﻴﻦ ﻣﺸﮑﻞ ﺭﺍ ﻫﻢ ﻣﺎ ﺩﺭ ﺯﻣﺎﻥ ﻣﺸﺮﻭﻃﻪ ﺩﺍﺷﺘﻴﻢ ﺩﺭ ﻣﺸﺮﻭﻃﻪ ﻫﻢ ﻣﻰ ﺑﻴﻨﻴﺪ ﮐﻪ ﺑﺎﺯ ﻭﻗﺘﻰ ﮐﻪ ﻣﺴﺎﻭﺍﺕ ﻣﻄﺮﺡ ﻣﻰ ﺷﻮ ﺩ، ﺁﺯﺍﺩﻯ ﻭ ﺣﺮﻳّﺖ ﻣﻄﺮﺡ ﻣﻰ ﺷﻮﺩ ﺑﺎﺯ ﺻﻒ ﺁﺭﺍﺋﻰ ﺑﻴﻦ ﻋﻠﻤﺎء ﭘﻴﺪﺍ ﻣﻰ ﺷﻮﺩ ﮐﺴﺎﻧﻰ ﻣﺜﻞ ﺷﻴﺦ ﻓﻀﻞ ﺍﻟﻠﻪ ﻧﻮﺭﻯ ﻭ ﺳﻴﺪ ﮐﺎﻇﻢ ﻳﺰﺩﻯ ﻭ ﻫﻤﻔﮑﺮﺍﻧﺸﺎﻥ ﺑﻠﻨﺪ ﻣﻰ ﺷﻮﻧﺪ ﻭ ﻣﻰ ﮔﻮﻳﻨﺪ ﺷﻤﺎ ﮐﻪ ﻣﻰ ﮔﻮﺋﻴﺪ ﺍﺳﺎﺱ ﻣﺴﺎﻭﺍﺕ ﻭ ﺣﺮﻳّﺖ ﻭ ﺑﺮﺍﺑﺮﻯ ﺍﺳﺖ ﻧﺨﻴﺮ ﺩﺭ ﺍﺳﻼﻡ ﺍﺳﺎﺱ ﺗﺒﻌﻴﺾ ﻫﺴﺖ، ﺍﺳﺎﺱ ﻧﺎﺑﺮﺍﺑﺮﻯ ﺍﺳﺖ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﻳﻦ ﮐﻪ ﺑﻴ ﻦ ﻣُﺴﻠﻢ ﻭ ﻏﻴﺮ ﻣُﺴﻠﻢ ﻓﺮﻕ ﺍﺳﺖ، ﺑﻴﻦ ﮐﺎﻓﺮ ﺣﺮﺑﻰ ﻭ ﻏﻴﺮ ﺣﺮﺑﻰ ﻓﺮﻕ ﺍﺳﺖ، ﺑﻴﻦ ﺫ ﻣّ ﻰ ﻭ ﻏﻴﺮ ﺫﻣّﻰ ﻓﺮﻕ ﺍﺳﺖ، ﺑﻴﻦ ﺳﻴّﺪ ﻭ ﻏﻴﺮ ﺳﻴّﺪ ﻓﺮﻕ ﺍﺳﺖ، ﺑﻴﻦ ﺯﻥ ﻭ ﻣﺮﺩ ﻓﺮﻕ ﺍﺳﺖ، ﺑﻴﻦ ﻋﺎﻟﻢ ﻭ ﺟﺎﻫﻞ ﻓﺮﻕ ﺍﺳﺖ، ﻭ ﻫﻤﻴﻦ ﻃﻮﺭ ﻓﺮﻕ ﻫﺎﻯ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﻣﺘﻌﺪﺩﻯ ... ﻫﻨﮕﺎﻣﻰ ﮐﻪ ﺩﺭ ﻣﺘﻤﻢ ﻗﺎﻧﻮﻥ ﺍﺳﺎﺳﻰ ﻣﺸﺮﻭﻃﻪ ﺑﻪ ﺍﺻﻞ ﻫﺸﺘﻢ ﺭﺳﻴﺪ ﻧﺪ ﻏﻮﻏﺎﺋﻰ ﺑﺮﺧﺎﺳﺖ . ﺩﺭ ﺁﻥ ﺍﺻﻞ ﺁﻣﺪﻩ ﺑﻮﺩ ﮐﻪ ﻫﻤﻪ ﺍﺯ ﻧﻈﺮ ﻗﺎﻧﻮﻧﻰ ﻣﺴﺎﻭﻯ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻳﻌﻨﻰ ﺩﺭ ﻗﺎﻧﻮﻥ ﻫﻤﻪ ﻣﺴﺎﻭﻯ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻭ ﺑﺮﺍﺑﺮﻧﺪ ﺍﻳﻦ ﺭﻭﺡ ﻭ ﺟﻮﻫﺮ ﻭ ﮔﻮﻫﺮ ﻣﺸﺮﻭﻃﻪ ﺑﻮﺩ . ﺑﺨﺎﻃﺮ ﺍﻳﻦ ﮐﻪ ﻣﺸﺮﻭﻃﻪ ﻣﺒﺘﻨﻰ ﺑﺮ ﺁﺯﺍﺩﻯ ﻭ ﺣﻖ ﺍﻧﺘﺨﺎﺏ، ﺣﻖ ﺍﺧﺘﻴﺎﺭ، ﺣﻖ ﺑﺮﺍﺑﺮﻯ ﻓﮑﺮ ﻭ ﻋﻘﻴﺪﻩ ﻭ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩﺍﺭﻯ ﺍﺯ ﺣﻖ ﺷﻬﺮﻭﻧﺪﻯ ﺑﻮﺩ . ﺍﻣّﺎ ﺩﺭ ﻋﻴﻦ ﺣﺎﻝ ﺩﻳﺪﻳﻢ ﮐﻪ ﻳﮏ ﻃﺮﻑ ﺁﻣﺪﻧﺪ ﺍﻋﺘﺮﺍﺽ ﮐﺮﺩﻧﺪ ﻭ ﮔﻔﺘﻨﺪ ﻧﺨﻴﺮ ﻣﺴﺎﻭﺍﺕ ﺩﺭ ﺍﺳﻼﻡ ﻧﺪﺍﺭﻳﻢ . ﺣﺘّﻰ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺍﺻﻞ ﭼﻨﺎﻥ ﮐﻪ ﺩﺭ ﺗﻮﺭﺍﻳﺦ ﻧﻮﺷﺘﻨﺪ ﺩﺭ ﻣﻴﺎﻥ ﺭﻭﺣﺎﻧﻴﻮﻥ ﺑﻠﻨﺪ ﭘﺎﻳﻪ ﺁﻥ ﺯﻣﺎﻥ ﻓﻘﻂ ﺳﻴﺪ ﻣﺤﻤﺪ ﻃﺒﺎﻃﺒﺎﺋﻰ ﺑﻮﺩ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺍﺻﻞ ﺭﺃﻯ ﺩﺍﺩ . ﺣﺘّﻰ ﺭﻫﺒﺮ ﻣﺸﺮﻭﻃﻪ ﻳﻌﻨﻰ ﺳﻴﺪ ﻋﺒﺪﺍﻟﻠﻪ ﺑﻬﺒﻬﺎﻧﻰ ﮐ ﻪ ﻧﻘﺶ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺑﻴﺸﺘﺮﻯ ﺍﺯ ﻃﺒﺎﻃﺒﺎﺋﻰ ﻫﻢ ﺩﺍﺷﺖ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺍﺻﻞ ﺭﺃﻯ ﻧﺪﺍﺩ ﻭ ﺑﺎ ﺁﻥ ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﮐﺮﺩ . ﺍﻣّﺎ ﺳﺮﺍﻧﺠﺎﻡ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﻳﮑﻤﺎﻩ ﮐﺸﻤﮑﺶ ﺁﻣﺪﻧﺪ ﻫﻤﻴﻦ ﺍﺻﻞ ﻗﺎﻧﻮﻥ ﺍﺳﺎﺳﻰ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻳﮏ ﺷﮑﻞ ﻣﺤﺮّﻓﻰ ﻣﻄﺮﺡ ﮐﺮﺩﻧﺪ ﻭ ﺁﻥ ﻫﻢ ﺍﻳﻦ ﺟﻤﻠﻪ ﺭﺍ ﺑﺠﺎﻯ ﺟﻤﻠﻪ ﺍﻭّﻝ ﻧﺸﺎﻧﺪﻧﺪ ﮐﻪ ﻫﻤﻪ ﺩﺭ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﻗﺎﻧﻮﻥ ﺩﻭﻟﺘﻰ ﻣﺴﺎﻭﻯ ﻫﺴﺘﻨﺪ، ﺩﻭ ﺗﺎ ﺗﺤﺮﻳﻒ ﺩﺭ ﺍﻳﻨﺠﺎ ﺑﻮﺟﻮﺩ ﺁﻣﺪﻩ ﺑﻮﺩ ﻳﮑﻰ ﺍﻳﻦ ﮐﻪ ﻫﻤﻪ ﺩﺭ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﻗﺎﻧﻮﻥ ﺩﻭﻟﺘﻰ ﻣﺴﺎﻭﻯ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﺍﻳﻦ ﻏﻴﺮ ﺍﺯ ﺁﻧﺴﺖ ﮐﻪ ﻫﻤﻪ ﺩﺭ ﻗﺎﻧﻮﻥ ﻣﺴﺎﻭﻯ ﻫﺴﺘﻨﺪ، ﺩﺭ ﻗﺎﻧﻮﻥ ﻣﺴﺎﻭﻯ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻳﻌﻨﻰ ﻫﻴﭻ ﮐﺲ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺩﻳﮕﺮﻯ ﺗﺒﻌﻴﻀﻰ ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺩﺭ ﺑﺎﺭﻩ ﺍﺵ ﺭﻭﺍ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﻫﻤﻪ ﺍﻳﺮﺍﻧﻰ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﺩﺭ ﺍﻳﺮﺍﻧﻰ ﺑﻮﺩﻥ ﻫﻢ ﻣﺴﺎﻭﺍﺕ ﮐ ﺎﻣﻞ ﺭﻋﺎﻳﺖ ﻣﻰ ﺷﻮﺩ ﺩﺭ ﺍﻳﻨﺠﺎ ﻋﻘﻴﺪﻩ ﻭ ﻣﺬﻫﺐ، ﻓﺮﻗﻪ ﻭ ﮔﺮﻭﻩ ﻭ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪ ﻭ ﮔﺮﺍﻳﺶ ﻭ ﻃﺒﻘﻪ ﻭ ﻧﮋﺍﺩ ﻫﻴﭻ ﭼﻴﺰ ﺩﻳﮕﺮ