One Hundred and Sixty Years

۶٨ ﺩﺭ ﻃﻮﻝ ،ﻫﺎ ﻗﺮﻥ ﻫﻮﻳّﺖ ﻣﻠّﻰ ﻣﺎ ﺍﻳﺮﺍﻧﻴﺎﻥ ﻭ ﻫﻮﻳّﺖ ) ﻣﺎ ﺩﻳﻨﻰ ﺳﻮﺍﻯ ﺁﻥ ﮐﻪ ﺯﺭﺩﺷﺘﻰ، ﻳﻬﻮﺩﻯ، ﻣﺴﻴﺤﻰ ﻳﺎ ﺑﻮﺩﺍﻳﻰ ﺑﻮﺩﻳﻢ ( ﻧﺴﺒﺘﴼ ﻫﻢ ﺧﻮﺍﻥ ﻭ ﻳﮏ ﺳﻮ ﺑﻮﺩ . ﺑﺎ ﺣﻤﻠﮥ ﻭ ﺏﻋﺮﺍ ﺍ ﺁﻣﺪﻥ ﺍﺳﻼﻡ ﺑﻪ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺍﻳﻦ ﺗﻌﺎﺩﻝ ﺑﺮ ﻫﻢ ﺭﻳﺨﺖ . ﺍﻣﭙﺮﺍﻃﻮﺭﻯ ﺳﺎﺳﺎﻧﻴﺎﻥ ﺑﻪ ﺯﺍﻧ ﻮ ﺩﺭ ﺁﻣﺪ ، ﺳﺮﺯﻣﻴﻦ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻣﻮﺭﺩ ﺗﺎﺧﺖ ﻭ ﺗﺎﺯ ﺁﻧﺎﻥ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﺮﻓﺖ ﻭ ﺍﻳﺮﺍﻧﻴﺎﻥ ، ﮔﺎﻩ ﺑﺎ ﺷﻤﺸﻴﺮ ﻭ ﮔﺎﻩ ﺑﻪ ﻣﻴﻞ ،ﺧﻮﺩ ﺩﻳﻦ ﺍﺟﺪﺍﺩﻯ ﺭﺍ ﺭﻫﺎ ﮐﺮﺩﻧﺪ ﻭ ﺑﻪ ﺩﻳﻨﻰ ﺟﺪﻳﺪ ﻭ ﻧﺎﺷﻨﺎﺱ ﺍﻣﺎ . ﮔﺮﻭﻳﺪﻧﺪ ﺑﺎ ﺗﻤﺎﻡ ﮐﻮﺷﺶ ﺣﮑّﺎﻡ ﻋﺮﺏ ﺍﻳﺮﺍﻧﻴﺎﻥ ، ﻫﻮﻳّﺖ ﻣﻠّﻰ ﻭ ﺍﻳﺮﺍﻧﻰ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺣﻔﻆ ﻧﻤﻮ ﻭ ﺩﻧﺪ ﺍﺳﻼﻡ ﺭﺍ ﺑﺎ ﻣﻠﻴّ ﺖ ﻭ ﺯﺑﺎﻥ ﺩﺭ ﻫﻢ ﻧﻴﺎﻣﻴﺨﺘﻨﺪ . ﺍﻳﻦ ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﻗﺪﺭﺕ ﺗﻤﺪّ ﻥ ﻭ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﮐﻬﻦ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﻮﺩ ﺩﺭ . ﺑﺴﻴﺎﺭﻯ ﺍﺯ ﮐﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻣﺜﻞ ﻣﺼﺮ ﻭ ﺳﻮﺭﻳﻪ ﻭ ﮐﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﺷﻤﺎﻝ ﺍﻓﺮﻳﻘﺎ، ﻣﺬﻫﺐ ﺍﺳﻼﻡ ﻋﺎﻣﻠﻰ ﺩﺭ ﭘﻴﺪﺍﻳﺶ ﻧﺎﺳﻴﻮﻧﺎﻟﻴﺴﻢ ﻋﺮﺏ ﻭ ﺍﺣﺮﺍﺯ ﻫﻮﻳّ ﺘﻰ ﺟﺪﻳﺪ . ﺷﺪ ﮐﺸﻮﺭﻫﺎﺋﻰ ﻣﺜﻞ ﻣﺼﺮ ﮐﻪ ﻋﺮﺏ ﻧﺒﻮﺩﻧﺪ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻦ ﺯﺑﺎ ﻥ ﻋﺮﺑﻰ ﻭ ﻓﺮﺍﻣﻮﺷﻰ ﺯﺑﺎﻥ ﮐﻬﻦ ﺧﻮﺩ، ﺟﺰ ﺋﻰ ﺍﺯ ﺍﻋﺮﺍﺏ ﺷﺪﻧﺪ ﻭ ﺩﺭ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻣﻤﺎﻟﮏ ﺍﻳﻦ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻫﻮﻳّ ﺯﺑﺎﻥ ﺖ ﻋﺮﺏ ﻭ ﻋﺮﺑﻰ ﻫﻤﺮﺍﻩ ﺑﺎ ﺩﻳﻦ ﺍﺳﻼﻡ ﺑﺮ ﻫﻮﻳّﺖ ﭘﻴﺸﻴﻦ ﻣﺮﺩﻡ ﺁﻥ ﺳﺮﺯﻣﻴﻦ ﻫﺎ ﻏﻠﺒﻪ ﺟﺴﺖ . ﺍﻣﺎ ﺍﻳﺮﺍﻧﻴﺎﻥ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﺮ ﻫﻮﻳّﺖ ﺍﻳﺮﺍﻧﻰ ﻭ ﻣﻠّﻰ ﺧﻮﺩ ﭘﺎﻯ ﻓﺸﺎﺭﺩﻧﺪ . ﺍﻳﻦ ﺍﻣﺮ ﻳﮑﻰ ﻣﺮﻫﻮﻥ ﺑﺮﺧﻰ ﺣﻮﺍﺩﺙ ﺗﺎﺭﻳﺨﻰ ﺍﺯ ﺯﻣﺎﻥ ﺍﺷﮑﺎﻧﻴﺎﻥ ﺗﺎ ﺁﻣﺪﻥ ﺍﺳﻼﻡ ﺑﻮﺩ ﮐﻪ ﻫﻤﻮﺍﺭﻩ ﺗﮑﻴﻪ ﺑﺮ ﺍﻳﻦ ﻫﻮﻳّﺖ ﻣﻠّﻰ ﺩﺍﺷﺖ ﻭ ﺩﻳﮕﺮ ﺳﺮ ﺑﺮ ﺁﻭﺭﺩﻥ ﻭ ﺷﮑﻮﻓﺎﺋﻰ ﺯﺑﺎﻥ ﻓﺎﺭﺳﻰ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺣﻤﻠﮥ ﺍﻋﺮﺍﺏ . ﺩﻳﺮﮔﺎﻫﻰ ﻧﭙﺎﺋﻴﺪ ﮐﻪ ﻓﺮﺩﻭﺳﻰ ﺑﺎ ﺧﻠﻖ ﺍﺛﺮ ﺟﺎﻭﺩﺍﻧﻰ ﺧﻮﺩ ﺷﺎﻫﻨﺎﻣﻪ ، ﺧﺎﻃﺮﮤ ﺷﺎﻫﺎﻥ ﺍﺳﺎﻃﻴﺮﻯ ﻭ ﺗﺎﺭﻳﺨﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺭﺍ ﺯﻧﺪﻩ ﮐﺮﺩ ﻭ ﺍﻳﺮﺍﻧﻴﺎﻥ ﺑﺎ ﺭﺍ ﻣﻔﺎﺧﺮ ﺍﺯ ﺩﺳﺖ ﺭﻓﺘﻪ ﻭ ﻫﻮﻳّ ﺖ ﺍﺻﻠﻰ ﺧﻮﺩ ﺁﺷﻨﺎ ﺗﺮ ﺳﺎﺧﺖ . ﺷﮑﻮﻩ ﻭ ﻋﻈﻤﺖ ﺍﺯ ﺩﺳﺖ ﺭﻓﺘﮥ ﺍﻳﺮﺍﻥ - ﮐﻪ ﺑﺎﺯﻣﺎﻧﺪﻩ ﺍﺵ ﺭﺍ ﻫﻢ ﻣﻰ ﭼﻨﻴﻦ ﺷﺪ ﺩﺭ ﺍﻳﻮﺍﻥ ﻣﺪﺍﺋﻦ ﻭ ﺧﺮﺍﺑﻪ ﻫﺎﻯ ﺗﺨﺖ ﺟﻤﺸﻴﺪ ﺩﻳﺪ - ﭼﻴﺰﻯ ﻧﺒﻮﺩ ﮐﻪ ﺑﺎ ﻳﮏ ﻧﺴﻞ ﻭ ﺩﻭ ﻧﺴﻞ ﻭ ﺩﻩ ﻧﺴﻞ ﻓﺮﺍﻣﻮﺵ ﺷﻮﺩ . ﺩﺍﺳﺘﺎﻥ ﻫﺎﻯ ﺷﺎﻫﻨﺎﻣﮥ ﻓﺮﺩﻭﺳﻰ ، ﭼﻪ ﺩﺭ ﻧﻘّﺎﻟﻰ ﻫﺎﻯ ﺧﻴ ﺎﺑﺎﻧﻰ ﻭ ﻳﺎ ﺩﺭ ﺷﺎﻫﻨﺎﻣﻪ ﺧﻮﺍﻧﻰ ﺷﺐ ﻫﺎﻯ ﺯﻣﺴﺘﺎﻥ ﺩﺭ ﺧﺎﻧﻪ ﻗﻬﻮﻩ ﻫﺎ ﻭ ﻫﺎﻯ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ ﺍﻳﺮﺍﻧﻰ ، ﺍﺯ ﺷﺎﻫﺎﻧﻰ ﭘﺮﺁﻭﺍﺯﻩ ﻭ ﮐﺸﻮﺭﻯ ﺁﺑﺎﺩ ﻭ ﺧﺮّ ﻡ ﺣﮑﺎﻳﺖ ﻣﻰ ﮐﺮﺩ ﻭ ﺁﺗﺶ ﻫﻮﻳّ ﺖ ﻣﻴﻬﻨﻰ ﻭ ﻣﻠّﻰ ﻣﺎ ﺭﺍ ﺩﺍﻣﻦ .ﺯﺩ ﻣﻰ ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﺳﺒﺐ ﻣﻘﺎﻭﻣﺘﻰ ﻣﻨﻔﻰ ﻭﻟﻰ ﭘﺎﻳﺪﺍﺭ، ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺍﻋﺮﺍﺏ ﻭ ﻋﻤّﺎﻝ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﮐﻪ ﻫﻤﻪ ﭼﻴﺰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺭﺍ ﻋﺮﺏ ﻭ ﺍﺳﻼﻣ ﻣﻰﻰ ﺧﻮﺍﺳﺘﻨﺪ ﭘﺎ ﮔﺮﻓﺖ . ﺩﺭ ﺷﮑﻞ ﮔﻴﺮﻯ ﻣﻠّﻰ ﺖﻫﻮﻳّ ﻧﻘﺶ ﭼﻨﺪ ﻋﺎﻣﻞ ﺭﺍ ﻣﻮﺛﺮ ﻣﻰ : ﺩﺍﻧﻨﺪ ﺯﺑﺎﻥ، ﻣﺬﻫﺐ، ﻭﻃﻦ