One Hundred and Sixty Years

٨٨ ﺍﻳﻠﻰ ﻭ ﻓﺎﻣﻴﻠﻰ ﻭ ﺻﻨﻔﻰ ﺣﺎﮐﻢ ﺑﺮ ﺷﻬﺮﻫﺎ ، ﻣﻤﮑﻦ ﺑﻮﺩ ﺑﺮﺍﻯ ﻋﺎﻣﻠﻴﻦ ﻗﺘﻞ ﻭ ﻏﺎﺭﺕ ﻫﺎ ﭘﻰ ﺁﻣﺪﻫﺎﻯ ﻭﺧﻴﻢ ﺩﺭ ﺑﺮ ﺩﺍﺷﺘ ﻪ ﺑﺎﺷﺪ . ﺳﻴﺎﺡ ﻣﺤﻼّﺗﻰ ﺩﺭ ﺷﺮﺡ ﺍﻳﻦ ﻧﻮﻉ ﻣﺎﺟﺮﺍﻫﺎ ﺗﻨﻬﺎ ﻧﻴﺴﺖ . ﺍﮔﺮ ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﮔﺎﻥ ﻭ ﻣﻮﺭّ ﺧﻴﻦ ﺍﻳﺮﺍﻧﻰ ﮐﻤﺘﺮ ﺍﻟﺘﻔﺎﺗﻰ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﮔﻮﻧﻪ ﻭﻗﺎﻳﻊ ﻧﻤﻮﺩﻩ ﺍﻧﺪ ﺑﺮﺧﻰ ﺍﺯ ﻣﺎﻣﻮﺭﻳﻦ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺩﻭﻟﺖ ﻫﺎﻯ ﺧﺎﺭﺟﻰ ﻭ ﻣﻴﺴﻴﻮﻧﺮﻫﺎﻯ ﻣﺴﻴﺤﻰ ﮐﻪ ﺩﺭ ﺁﻥ ﺯﻣﺎﻥ ﺩﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺣﻀﻮﺭ ﺩﺍﺷﺘﻨﺪ ﮔﺰﺍﺭﺵ ﻫﺎﻯ ﺩﺭﺩﻧﺎﮐﻰ ﺍﺯ ﻇﻠﻤﻰ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻧﺎﻡ ﺩﻳﻦ ﻭ ﻣﺬﻫﺐ ﺑﺮ ﮔﺮﻭﻩ ﺑﺰﺭﮔﻰ ﺍﺯ ﻫﻢ ﻣﻴ ﻬﻨﺎﻥ ﻣﺎ ﺭﻓﺘﻪ ﻧﮕﺎﺷﺘﻪ ﺍﻧﺪ ﮐﻪ ﺩﺭ ﻫﻤﮥ ﺁﻧﻬﺎ ﻓﻘﻂ ﻋﺎﻣﻞ ﺑﻬﺎﺋﻰ ﺑﻮﺩﻥ ﺑﺮﺍﻯ ﮐﺸﺘﺎﺭ ﻭ ﻏﺎﺭﺕ ﮐﺎﻓﻰ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ . ﺷﺮﺣﻰ ﮐﻪ ﺩﺭ ﮐﺘﺎﺏ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﺍﻧﺤﻄﺎﻁ ﻣﺠﻠﺲ ﺑﻪ ﻗﻠﻢ ﺍﺣﻤﺪ ﻣﺠﺪﺍﻻﺳﻼﻡ ﮐﺮﻣﺎﻧﻰ ﺁﻣﺪﻩ ﮔﻮﻳﺎﻯ ﮔﻮﺷﮥ ﺩﻳﮕﺮﻯ ﺍﺯ ﺑﻬﺎﺋﻰ ﮐﺸﻰ ﺩﺭ ﺍﺻﻔﻬﺎﻥ ﺍﺳﺖ ﻭ ﻣﺎ ﺑﻪ ﺍﺧﺘﺼﺎﺭ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺁﻭﺭﻳﻢ ﺯﻳﺮ ﻣﻰ : ﺳﻴﺪ ﻣﺤﻤﺪ ﺣﺴﻴﻦ ﺍﻣﺎﻡ ﺟﻤﻌﮥ ﻣﻌﺮﻭﻑ ﺍﺻﻔﻬﺎﻥ ﺑﺎ ﻫﻢ ﺩﺳﺘﻰ ﻇﻞ ﺍﻟﺴﻠﻄﺎﻥ ﺣﺎﮐﻢ ﺁﻥ ﺷﻬﺮ ﻃﻤﻊ ﺩﺭ ﻣﺎﻝ ﺩﻭ ﺑﺮﺍﺩﺭ ﺑﻬﺎﺋﻰ ﮐﻪ ﻫﺮ ﺩﻭ ﺗﺎﺟ ﺮ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﮐﺮﺩﻧﺪ . ﻭﻯ ﻫﺸﺘﺎﺩ ﺍﺳﺘﺸﻬﺎﺩ ﻣﺒﻨﻰ ﺑﺮ ﮐﻔﺮ ﺁﻧﺎﻥ ﺍﺯ ﻣﺮﺩﻡ ﮔﺮﻓﺖ ﻭ ﺣﮑﻢ ﻗﺘﻠﺸﺎﻥ ﺭﺍ ﺻﺎﺩﺭ ﮐﺮﺩ . ﺑﺪﻳﻨﺘﺮﺗﻴﺐ ﺑﺪﻫﻰ ﮐﻼﻥ ﺁﻗﺎ ﺑﻪ ﺁﻥ ﻫﺎ ﺍﺯ ﺑﻴﻦ ﺭﻓﺖ ﻭ ﺑﺎ ﻏﺎﺭﺕ ﻣﻨﺰﻟﺸﺎﻥ ﻣﺎﻝ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻧﺼﻴﺐ ﺁﻗﺎ ﺷﺪ . ﺍﻳﻦ ﮐﺎﺭ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﺑﺮ ﺍﻭ ﻣﻄﻠﻮﺏ ﺍﻓﺘﺎﺩ ﻭ ﺩﺭ ﺻﺪﺩ ﺗﮑﺮﺍﺭ ﺁﻥ ﺑﺮ ﺁﻣﺪ . ﭘﺲ ﺍﺯ ﭼﻨﺪﻯ ﻣَﺮَﺩﻩ ﻭ ﺍﺷﺮﺍﺭ ﻯ ﮐﻪ ﺍﻃﺮﺍﻑ ﺍﻭ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﺑﻪ ﻳﺎﻓﺘﻦ ﺑﻬﺎﺋﻴﺎﻥ ﻓﺮﺳﺘﺎﺩ . ﺁﻧﺎﻥ ﺍﺑﺘﺪﺍ ﺑﻪ ﺧﺎﻧﮥ ﻣﺤﻤﺪ ﺟﻮﺍﺩ ﺻﺮّ ﺍﻑ، ﺍﺯ ﻣﺤﺘﺮﻣﻴﻦ ﺍﺻﻔﻬﺎﻥ ﮐﻪ ﺑﻬﺎﺋﻰ ﺑﻮﺩ ﺭﻳﺨﺘﻨﺪ ﻭ ﺍﻭ ﺭﺍ ﺑﺎ ﺳﺮ ﻭ ﭘﺎﻯ ﺑﺮﻫﻨﻪ ﺑﻪ ﻃﺮﻑ ﻣﺴﺠﺪ ﺷﺎﻩ ﺑﺮﺩﻧﺪ ﻭ ﻣﺮﺩﻡ ﻭﻟﮕﺮﺩ ﻭ ﺑﻴﮑﺎﺭ ﺍﺻﻔﻬﺎﻥ ﻧﻴﺰ ﺍﻃﺮﺍﻑ ﺍﻭ ﺭﺍ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻨﺎﻯ ﻫﺮﺯﮔﻰ ﮔﺬﺍﺭﺩﻧﺪ ﻭ ﺁﺏ ﺩﻫﺎﻥ ﺑﺮ ﺳﺮ ﻭ ﺻﻮﺭﺗﺶ ﻣﻰ ﺍﻧﺪﺍﺧﺘﻨﺪ . ﺣﮑﻮﻣﺖ ﺍﺻﻔﻬﺎﻥ ﺍﺯ ﺑﻴﻢ ﺁﻧﮑﻪ ﺁﻗﺎ ﻓﺘﻮﺍﻯ ﻗﺘﻞ ﻣﺤﻤﺪ ﺟﻮﺍﺩ ﺻﺮﺍﻑ ﺭﺍ ﺑﺪﻫﺪ ﻭ ﻣﻮﺟﺐ ﺑﺮﻭﺯ ﻓﺘﻨﻪ ﺍﻯ ﺷﻮﺩ ﻓﻮﺭﴽ ﺁﺩﻡ ﻓﺮﺳﺘﺎﺩ ﻭ ﺍﻭ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺩﺍﺩﻥ ﻓﺘﻮﺍﻯ ﻗﺘﻞ ﺣﺬﺭ ﺩﺍﺷﺖ . ﻟﻬﺬﺍ ﺍﻣﺎﻡ ﺟﻤﻌﻪ ﺑﻪ ﺑﻬﺎﻧﮥ ﺍﻳﻨﮑﻪ ﻧﺎﻣﺒﺮﺩﻩ ﻣﺸﺮﻭﺏ ﺧﻮﺭﺩﻩ ﺩﺳﺘﻮﺭ ﺩﺍﺩ ﻫﺸﺘﺎﺩ ﺗﺎﺯﻳﺎﻧﻪ ﺑﺮ ﺑﺪﻥ ﺍﻭ ﺯﺩﻧﺪ ﺑﻪ ﻃﻮﺭﻯ ﮐﻪ ﻭﻯ ﺑﻴﻬﻮﺵ ﺷﺪ ﻭ ﺑﻪ ﺩﻭﺵ ﺣﻤّ ﺎﻝ ﺑﻪ ﻣﻨﺰﻟﺶ ﺭﺳﺎﻧﺪﻧﺪ . ﺑﻬﺎﺋﻴﺎﻥ ﮐﻪ ﻣﻰ ﺩﺍﻧﺴﺘﻨﺪ ﺁﻗﺎ ﭼﻪ ﻧﻘﺸﻪ ﺍﻯ ﺩﺭ ﺳﺮ ﺩﺍﺭﺩ ﺍﺟﺘﻤﺎﻉ ﮐﺮﺩﻧﺪ ﻭ ﺻﻼﺡ ﺩﺭ ﺁﻥ ﺩﻳﺪﻧﺪ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻳﮑﻰ ﺍﺯ ﻗﻨﺴﻮﻟﺨﺎﻧﻪ ﻫﺎﻯ