تراموایی از شرق به غرب اورشلیم میرود. در هر محلهای مسافران گوناگونی به آن میپیوندند و از دین، سیاست، فوتبال و مسائل روزمره حرف میزنند. آموس گیتای، کارگردان سرشناس اسرائیلی، تراموا را استعارهای خوشبینانه و طعنهآمیز از شهری چندفرهنگی میداند و میپرسد، «مردم چطور میتوانند وجود یکدیگر، تفاوتها و اختلافنظرهایشان را بپذیرند و یکدیگر را نکُشند؟»
تا همین چند دهه پیش، اکثر مردم در کشورهای اسلامی خاورمیانه در سایهی تکثرگرایی و رواداری دینی زندگی میکردند، و زنان و اقلیتها از آزادی نسبی برخوردار بودند. چرا این وضعیت دگرگون شد و تعصب و نارواداری شدت گرفت؟ چگونه بسیاری از کشورهای خاورمیانه، به ویژه پاکستان، با وجود پیشینههای لیبرالی، نهایتاً تسلیم اسلامگراییِ ستیزهجو شدند؟
برپایی دستگاه تفتیش عقاید (انکیزیسیون) در اسپانیا و اقدامات هولناک آن، از جمله اعدام بیگناهان و اخراج یهودیان، نقش تعیینکنندهای در نابودی «همزیستی مسالمتآمیز» بین پیروان ادیان گوناگون داشت. مریلین پاول، در برنامهی رادیویی «ایدهها»، با اِرنا پاریس، نویسندهی کتاب «از رواداری تا خودکامگی»، در این باره گفتوگو میکند.
در این گفتوگو مریم فقیه ایمانی، فرزند یکی از روحانیون عالیرتبهی شیعه که از سوی بنیاد رهبری نروژ به عنوان یکی از ده مدیر موفق این کشور در سال 2016 معرفی شد، با اشاره به سفر اخیر خود به فلسطین و اسرائیل از راههای گسترش رواداری و ایجاد صلح در خاورمیانه سخن میگوید.
به اسارت گرفتن، سربریدن، عملیات انتحاری، نارواداری مذهبی، فرقهگرایی و جنگ، آیا این هر دو روی سکهی خاورمیانه است که رسانهها باز میتابانند؟ نویسنده، با نگاهی به گذشتهی خاورمیانه، پیش از تشکیل سرزمینهای کنونی و نیز جوانههای رواداری امروز، از صلح و چگونگی دستیابی به آن در خاورمیانه سخن میگوید.
در سه دههی گذشته، دنیای آنلاین به انبار تقریباً بیکران اطلاعات، سرگرمی، پارانویا و تبهکاری تبدیل شده است. اکنون هر کسی از طریق اینترنت به انبوهی از نظرات و تریبونی برای انتشار و پخش نظرات خود دسترسی دارد. چنین محیطی جذاب و هولناک است- آزادیهای جدید قوانین تازهای را میطلبد.