۸۰ سال از وخیم‌ترین ــ و ناشناخته‌ترین ــ بحران پناهندگیِ اروپا می‌گذرد اما خاطره‌ی «عقب‌نشینی» هنوز در ذهن مادلِن مورِنا زنده است. خانواده‌ی او در میان ۵۰۰ هزار اسپانیایی‌ای بودند که پس از سقوط بارسلون به دست نیروهای فرانکو در اواخر جنگ داخلیِ اسپانیا در ۲۶ ژانویه‌ی ۱۹۳۹ از طریق رشته‌کوه‌های پیرِنه‌ی شرقی به فرانسه گریختند، رویدادی که به یکی از بزرگ‌ترین مهاجرت‌های جمعیِ دوران معاصر تبدیل شد.
شهرزاد مجاب پژوهشگر، فعال سیاسی و مدیر مطالعات برابری در دانشگاه تورنتو است. او با همکاری گروه پژوهشی-آموزشی خود در دانشگاه تورنتو، از سال ۲۰۱۶ سرگرم انجام پروژه‌ای تعاملی با عنوان «جوانان، جنگ و مهاجرت» بوده است. در این پروژه ۳۸ جوانی مشارکت دارند که در پنج سال گذشته از آفریقای شمالی و خاورمیانه به علت مشکلات ناشی از جنگ به کانادا رفته‌اند. با او در مورد تاریخچه، اهداف، روند، پیامدها و دستاوردهای این پروژه به گفتگو نشستم.
پیش از آن که ربایندگان لیبیاییِ ساندِی یاباروت بر صورت او داغ زنند، او دو بار فرار کرده و سه بار فروخته شده بود. زخم سوخته‌ای که بخش عمده‌ی سمت چپ صورتش را می‌پوشاند شبیه به عدد سه‌ای است که سردستی نوشته شده باشد. زندانبان او با چاقویی حرارت‌دیده در آتش صورتش را برید و بر آن داغ نهاد.
اروپا در حال خواب‌گردی است و می‌رود تا از صفحه‌ی روزگار محو شود. اروپایی‌ها باید پیش از آن که دیر شود از خواب برخیزند. در غیر این صورت، اتحادیه‌ی اروپا سرنوشتی شبیه به اتحاد جماهیر شوروی در سال 1991 خواهد داشت. به نظر نمی‌رسد که رهبران یا شهروندان عادیِ اتحادیه‌ی اروپا فهمیده باشند که در چه لحظه‌ی سرنوشت‌سازی به سر می‌بریم؛ احتمالات گوناگونی در برابر ما قرار دارد، و بنابراین نتیجه‌ی نهایی به شدت نامعلوم است.
آیا نظریه‌های توطئه انتخابات پارلمان اروپا در ماه مه را تحت‌الشعاع قرار خواهند داد؟ این نظریه‌ها به طور نگران‌کننده‌ای شایع شده‌اند و حساب‌شان از دست لیبرال دموکرات‌ها دررفته است. برای مثال، اخیراً شایعه‌ای به سرعت در شبکه‌های اجتماعی پیچید، و سیاستمداران راست‌گرای افراطی در فرانسه به آن دامن زدند، مبنی بر این که هدف پنهانی از امضای معاهده‌ی دوجانبه میان آنگلا مرکل و امانوئل مکرون در آخِن چیزی جز واگذاری منطقه‌ی آلزاس-لورِن به آلمان نبوده است.
فردا با پرواز ساعت ۲ بعدازظهر به استانبول خواهیم رفت. هیچ درکی ندارم از این که استانبول چطور جایی‌ست، جز عکس‌هایی که در اینستاگرام دیده‌ام و رنگ‌های شاد و بورِک و کباب ترکی و ایرانی‌هایی که مثل من و خانواده‌ام استانبول را برای دیدار پس از سال‌ها دوری انتخاب کرده‌اند. استانبول برای ما شده است میعادگاه دیدار. جاهای دیگری هم بود که می‌توانستیم انتخاب کنیم، مثلاً گرجستان. مثلاً قبرس یا ارمنستان، با این‌حال اغلب استانبول را انتخاب می‌کنیم.
پس از انتخابات پارلمانی هلند در مارس 2017، مارک روته، نخست وزیر کشور، با سربلندی اعلام کرد که «پوپولیسم خوب»، «پوپولیسم بد» را شکست داده است، ادعایی که رسانه‌های سراسر جهان مشتاقانه و نسنجیده آن را تکرار کردند. این ادعا مهر تأییدی بر این عقیده‌ی رایج زد که بهترین راه برای شکست دادن راست افراطیِ پوپولیست توسل جستن به نوعی پوپولیسم میانه‌رو، در عین پرهیز از به کار بردن این عنوان، است.
اتاق مکتوب، از قدیمی‌ترین آثار پرستو فروهر، هنرمند هنرهای تجسمی است که در شهرهای مختلف دنیا از استرالیا و آمریکا تا شهرهای کوچک و بزرگ اروپا اجرا شده است. این اثر که از نوشتن خط فارسی/عربی روی دیوارها، زمین، و گاهی سقف مکان برگذاری پدید می‌آید، شاید بیش از هر چیز به خاطره‌ی زبان مادری در ذهن مهاجر اشاره می‌کند. در آخرین روزهای این چیدمان در فرانکفورت از پرستو فروهر درباره‌ی این کار هنری پرسیدم.