تب‌های اولیه

یادبود پناه‌جویان گمشده

مهدی شبانی

از شروع جنگ سوریه تا امروز هزاران پناه‌جو در تقلا برای رسیدن به اروپا در دریا غرق شده‌اند و جسدهایشان هم زیر آب رفته و پیدا نشده است. این گزارش از مهدی شبانی، داستان پیکره‌ای است که اونور چانکا، هنرمند ترکیه‌ای به یاد این پناه‌جویان ساخته که در زیر دریا نصب کند.

آیا ترکیه کشوری سکولار است؟

مهدی شبانی

در مقدمه‌ی قانون اساسی ترکیه تصریح شده است: «به عنوان یک اصل سکولار، احساسات مقدس مذهبی را نمی‌توان با امور دولت و سیاست در هم آمیخت.» اما مبانی این سکولاریسم چیست؟ آیا واقعاً سکولاریسم موجود در قانون اساسی ترکیه در اجرا هم سکولار است؟ آیا «احساسات مقدس دینی» با امور دولتی و سیاست آمیخته نیست؟ و در نهایت آیا ترکیه واقعاً کشوری سکولار است؟

«خالده ادیب»؛ سیمای یک زن شورشی

مهدی شبانی

خالده ادیب، از مهم‌ترین زنان روشنفکر و مبارز ترکیه بود که در دوره‌ی گذار از سلطنت عثمانی به جمهوری ترکیه نقش بسیار مؤثری داشت. زنی نویسنده، معلم، مبارز حقوق زنان و نماینده‌ی مجلس که پیش‌تر از زمانه‌ی خود بود. مهدی شبانی درباره‌ی زندگی و آثار او با فیضا هپ‌چیلنگرلر گفتگو کرده است که خود از نویسندگان شناخته شده‌ی ترکیه و معتبرترین محقق درباره‌ی خالده ادیب و مؤلف کتاب‌ها و مقالات متعدد درباره‌ی اوست.

کولی‌های ترکیه؛ زندگی در سایه‌ی تبعیض‌های اجتماعی 

مهدی شبانی 

مردمان کولی، که قرن‌هاست در خاورمیانه و اروپا دوره‌گرد و کوچ‌نشین‌اند، با اینکه جمعیت زیادی در ترکیه دارند، در محله‌هایی فقیرو آلونک‌نشین در حاشیه شهرها زندگی می‌کنند و از محروم‌ترین اقلیت‌های ترکیه محسوب می‌شوند. مهدی شبانی به دیدن چند خانواده‌ی ‌کولی در استانبول رفته و با الماس عروس رئیس انجمن «ضد تبعیض» ترکیه که خود هم از مردم کولی‌ست، گفتگو کرده است.

عکس‌های پنهان ماشا ایواشنتسوا

مهدی شبانی

ماشا ایواشنتسوا عکاس گمنامی بود اهل لنینگراد که یک عمر در کوچه‌ها از مردم عکس می‌گرفت اما عکس‌هایش را نه به کسی نشان می‌داد، نه منتشر می‌کرد. سال‌ها پس از مرگ او، دخترش به طور اتفاقی هزاران هزار حلقه‌ عکس از او پیدا کرد که حاویِ تصویر‌های بی‌نظیری از زندگیِ روزمره در لنینگراد بود و به ماشا شهرتی جهانی داد.

تاریخچه‌ی اعدام در ترکیه 

رمضان دمیر در گفتگو با مهدی شبانی

در ترکیه نزدیک به ۲۰ سال است که مجازات اعدام لغو شده، اما هنوز هم گاه به گاه برخی از سیاستمداران و بخشی از افکار عمومیِ ترکیه خواستار بازگشت آن می‌شوند. در این گزارش، مهدی شبانی در گفتگو با رمضان دمیر یکی از مشهورترین وکلای سیاسی ترکیه، که وکیل صلاح‌الدین دمیرتاش و عبدالله اوجالان هم بوده، تاریخچه‌ی طولانی اعدام در ترکیه را شرح داده است.

پناهندگی در ترکیه

مهدی شبانی

ترکیه، شاید به دلیل موقعیت جغرافیایی و سیاسی‌اش که مثل پلی میان خاورمیانه و آسیای مرکزی و اروپا‌ست، همواره کشوری مهاجرپذیر و مسیر گذر مهاجرت‌های جمعی بوده است. اما در چند سال اخیر وضعیت پناهجویان در ترکیه بسیار تغییر کرده و به مسئله‌ای ملی و بین‌المللی تبدیل شده است.

مادران شنبه؛ دادخواهان «ناپدیدشدگان قهریِ» ترکیه

مهدی شبانی

مادران شنبه، زنانی که فرزندانشان در خشونت‌های سیاسی ترکیه ناپدید شده و به قتل رسیده‌اند، سال‌های زیادی‌ست که هر هفته همراه با خانواده‌هایشان در مرکز شهر استانبول جمع می‌شوند تا برای ناپدیدشدگانِ خود دادخواهی کنند. مهدی شبانی در این گزارش ویدیوئی داستان آنان را نقل کرده است.