حقوق زنان

سیمون وِی بازمانده‌ی آشویتس، وزیر سابق بهداشت، عضو آکادمی فرانسه، و نخستین رئیس پارلمان اروپا بود. اول ژوئیه‌ی امسال، با گذشت یک سال از مرگ وی، پیکر او در حضور امانوئل ماکرون، رئیس جمهور فرانسه، برای خاک‌سپاریِ دوباره به «پانتئون» منتقل شد که آرامگاه برجسته‌ترین شخصیت‌های فرهنگی و تاریخی این کشور است. این مقاله مروری بر زندگی و کارنامه‌ی پربار اوست.

مطالعه‌ی خشونت علیه زنان در دهه‌ی ۱۹۶۰ با پیشگامی من و همکارانم شروع شد. تحقیقات من در مورد زنانی بود که در آمریکای شمالی و اروپا زندگی می‌کردند و از نظر روانی در حال درمان بوده و بستری شده بودند؛ آن‌ها قربانیان تجاوز، آزار جنسی، زنای با محارم، خشونت‌های مستمر شریک زندگی، هرزه‌نگاری، و روسپیگری بودند.

دست‌یابی زنان به «حق رأی» در دوره‌ی شاه، از بسیاری جهات، محصول دهه‌ها تلاش جنبش زنان ایران بود. برخوردار شدن زنان از حق رأی راه را برای تصویب قوانین دیگری به نفع زنان نیز باز کرد. با انقلاب اسلامی، قوانینی که در پی حق رأی زنان برقرار شده بود از بین رفت، اما زنان از اصل حق رأی محروم نشدند: «حق رأی»، در کنار «حق آموزش»، از ماندگارترین دستاوردهای جنبش زنان ایران بود.

نگاهی به روند تدوین و تصویب «قانون حمایت خانواده» در مجلس ایران نشان می‌‌دهد که فعالان زن، با غنیمت شمردن گرایش‌ حکومت پهلوی به تجدد و توسعه، توانستند از ظرفیت‌های موجود برای انجام اصلاحات به نفع زنان بهره‌برداری کنند. «قانون حمایت خانواده»، با همه‌ی کاستی‌های آن، پیشروترین قانون در حمایت از حقوق زنان در طول تاریخ معاصر ایران بود. این قانون چند ماه پس از انقلاب اسلامی لغو شد.