ناشکیبایی و امید، بازتعریف دین در ایران شیعی قرن نوزدهم

آرام آناهید

امتزاج برداشتی انحصارگرا از مذهب تشیّع با هویّت ایرانی، ناخواسته مقدمات تبلور حرکتی را فراهم آورد که در نیمه‌ی دوم قرن نوزدهم میلادی به نقد انحصارگرایی دینی و نقش آن در ایجاد وحدت سیاسی-ملی در جامعه پرداخت. این حرکت که به تدریج تحت عنوان آیین بهائی شناخته شد.

تصویرِ اقلیت‌های دینی در رسانه‌های یونان: نمونه‌ی پروتستان‌ها

فیلِمُن بانتیمارودیس

این پژوهش کیفی به تحلیل پوشش رسانه‌ایِ اقلیت دینی پروتستان در یونان می‌پردازد. ظاهراً رسانه‌ها به تبعیت از کلیسای ارتدکس و حکومت، این ایدئولوژی را ترویج می‌کنند که یونانیِ اصیل، پیرو کلیسای ارتدکس است و معتقدین به دینی غیر از دینِ رسمی، بدعت‌گذار و تهدیدی برای یکپارچگیِ کشور به شمار می‌روند.

سه گفتمانِ ایجاد هویّت ملی ایران

سوسن سیاوشی

تأسیس جمهوری اسلامی پایانی بود بر سیاستی که حدود ربع قرن، هویّت پارسی را ترویج کرده بود. این پژوهش بر اساس شاخص‌هایی همچون ایستایی/ پویایی، پارسی/ اسلامی، و فراگیر/ انحصاری بودن به مقایسه‌ی گفتمان‌های نخبگان حاکم بر ایران، سلطنت‌طلبانِ تبعیدی و جنبش سبز درباره‌ی مفهوم هویّت ملی می‌پردازد. 

نسخه‌ی کامل ویدیوی محاکمه‌ی اعضای محفل ملی بهائیان ایران

ویدیوی حاضر از یک محاکمه در دادگاه انقلاب اسلامی در زندان اوین در سال ۱۳۶۰به دست آمده است. این ویدیو بخش اصلی از جریان محاکمه‌ی هفت نفر از ۹ عضو شورای منتخب جامعه‌‌ی بهائیان ایران، معروف به محفل روحانی ملی بهائیان، در سال ۱۳۶۰ است. 

هویّت

زیگمُنت باومَن

جامعه‌شناس سرشناسِ لهستانی تبار، زیگمنت باومن، یکی از تنگناهای زندگی شخصی‌اش را که انتخابی دشوار پیش رویش می گذارد، دست‌مایه‌ی کنکاش در باب پیچیدگی‌های هویت مهاجران و پناهندگان و به ویژه هویت ملّی انسان‌ها و مزایای گذر از تقاطع‌های فرهنگی قرار می دهد.

"اِل‌کلاسیکو" و زوالِ سنت در فوتبال باشگاهی اسپانیا: دیدگاه‌هایی درباره‌ی الگوهای متغیّرِ هویّت فرهنگی

جیم اُبرایِن

فوتبال به عنوان نماد زبان، فرهنگ و طبقه بر اختلافات سیاسی و فرهنگی میان اسپانیا و کاتالونیا ‌تأثیر چشمگیری داشته است. رئال مادرید و بارسلونا همواره در کانون مسائل مربوط به قومیّت و هویت قرار داشته‌اند اما جهانی شدن وضع را تغییر داده است.

خانه‌ای در دوردست؟ هویت دینی و روابطِ فراملی در دیاسپورای ایرانی

کَمِرُن مَک‌اُلیف

در تحقیقی کیفی و از طریق مصاحبه‌های نیمه‌ساختار یافته با ایرانیان نسلِ دوم در سه کشور، پژوهشگر به بررسی دیاسپورای ایرانی پرداخته و می‌کوشد نشان دهد که  گفتمان‌های ملّی، یگانه عامل تعیین هویّت نیستند و عناصر مهم دیگری چون هویّت دینی تأثیری گاه تعیین‌کننده دارند.

فروید، موسی و هویّت یهودی

جان میلفول

فروید در آخرین اثرش که در سال 1939 هم‌زمان با تاریک‌ترین دوره‌ی تاریخ مدرن یهودی منتشر شد، این فرضیه را مطرح کرد که بنیانگذار دین یهودی، همان‌طور که کافکا هم گفته بود، مصری بود و نه عبرانی. این مقاله به علل احتمالی طرح این فرضیه و پیامد‌های آن در دوران ظهور فاشیسم می‌پردازد. 

نکاتی درباره‌ی سنجش هویّت دینی

کُنراد هَکِت

کُنراد هَکت، جمعیت‌شناس نامدار در حوزه‌ی دین و زندگی عمومی، ضمن بررسی دقیق یافته‌های تحقیقات گوناگون با بیان هفت نکته نشان می‌دهد که چگونه پاسخ افراد به پرسش‌های مربوط به هویت دینی از شرایط و زمان مصاحبه و نیز شیوه و جمله‌بندی پرسش‌ها متأثر است که این امر نتایج پژوهش‌ها را به طور چشمگیری تغییر می‌دهد. 

صفویّه و ظهور هویّت ایرانی/شیعی

آرام آناهید

علّت اصلی نابرابری حقوقیِ غیرشیعیان ایرانی و هم‌وطنان شیعه‌ی آنها را باید در روند چندصدساله‌ای جستجو کرد که هویّت ایرانی و شیعی را به یکدیگر پیوند داده و آن را به معیارِ ایرانیّتِ تمام‌عیار تبدیل کرده است. این مقاله به بررسیِ پیوند حاکمیّت سیاسی ایران با طیفِ خاصی از روحانیّت شیعی در عصر صفوی می‌پردازد.

بهائیان ایران: پژوهش‌های تاریخی – جامعه‌شناختی

گروه نویسندگان

این کتاب به جنبه‌های گوناگونِ تلاش یک جامعه‌ى نوین دینى براى احراز هویتى مستقل و رهایی از سنّت‌هاى کهنه می‌پردازد. فصل‌هاى مختلف آن هر یک به گونه‌اى گویای تکوینِ دینى جدید است که در ایرانِ قرن نوزدهم سر برآورد.

هویّت ملّی ایرانی در تاریخ معاصر ایران: نگاه از بیرون

ساغر صادقیان

در تاریخ معاصر ایران، عوامل گوناگونی به تمایزِ ایرانی از غیر ایرانی یا بیگانگان انجامیده است. از میان این عوامل می توان به مهاجرت، جنگ، نظام قضایی و تجارت اشاره کرد. در ادوارِ مختلف تاریخی، انگیزه‌های متفاوت سیاسی، اقتصادی و حقوقی، حسّ یگانگیِ اخلاقی و تعلق به وطن مشترک را تضعیف کرده است.

هویّت ایرانی در دورانِ باستان

ریچارد اِن. فِرای

در ایرانِ دوران هخامنشی وفاداری به شاه مهم‌ترین عنصر هویّت بود. با تدوین قوانین یهودیت، مسیحیت و آیین زرتشتی در زمان ساسانیان و پیرو آن با ظهور اسلام، وفاداری به دین به عنصر اصلی هویّت ساکنان خاور نزدیک تبدیل شد. اما پایاترین و نافذترین تأثیر در شکل‌گیری هویت از آنِ فرهنگ و زبان بوده است.

گفتمان، هویّت، و شهروندی جهانی

مایکل کارلبرگ

رویارویی با چالش‌های جهانی مستلزم شکل‌گیری نوعی هویّت انسانیِ جهان‌شمولِ مبتنی براصل یگانگی است. چنین هویتی با تأثیر بر فرایندهای تصمیم گیری، اصول تعلیم و تربیت، شیوه‌ی ارزشیابی هنجارها، نقش دین و گفتمان‌های موروثی و دیگر رفتارهای اجتماعی تکوین می یابد و با ایجاد حسّ یگانگی، درک ما از نفع شخصی و ایثار را تغییر می دهد.

جنبش مشروطه و بهائیان ایران: آفرینش یک "دشمن داخلی"

موژان مؤمن

بهائیان با انقلاب مشروطه رابطه‌ای پیچیده داشته‌اند. گاهی از آن حمایت می کردند و گاهی از سیاست دوری می‌گزیدند. به رغم تأثیرپذیری قابل توجه انقلاب از تعالیم بهائی، حقوق و آزادی‌های اعطا شده در مشروطه شامل حال بهائیان نشد و غالب مورّخین و نویسندگان این تأثیر را دست کم انگاشتند.

کسروی و کتاب بهائیگری او

بهمن نیک اندیش

بیش از نیم قرن پیش احمد کسروى تبریزى کتابى به نام "بهائیگرى" نوشت که ظاهراً گذر زمان از اهمیت آن نکاسته است. کتابی که اینک در پیش رو دارید کوششی است برای روشن کردن بعضی از واقعیت‌های تاریخی و رفع برداشت‌های نادرست کسروی.

ورای فرهنگ رقابت: پیامدهای اجتماعی و زیست محیطی

مایکل کارلبرگ

ما در فرهنگی زندگی می‌‌کنیم که بر اساس رقابت شکل گرفته است. نظام‌‌های اقتصادی، سیاسی، قانونی و سایر نهادها و روال‌های اجتماعی در جوامع لیبرال غربی مبتنی بر رقابت و ستیزه‌جویی است. در کنار این فرهنگِ رقابت، فرهنگ اعتراض قراردارد. در پاسخ به مشکلات اجتماعی و زیست‌محیطیِ ناشی از فرهنگ رقابت چه باید کرد؟