در ستایش دادخواهی و بیان حقیقت

هرمز دیّار

دادخواهی، به‌ویژه در برابر رژیم‌های تمامیت‌خواه، کارکردی ویژه و فایده‌ای دوچندان دارد زیرا علاوه بر افزایش هزینه‌ی خودکامگان، تک‌روایت حاکم از وضعیت موجود را نقض می‌کند و روایت حقیقی را در برابر آن می‌نهد. درنتیجه‌، دادخواهی، هیمنه‌ی خودکامه را در هم می‌شکند.

تنیدگی روزمرگی و انقلاب: گزارش سفر پاییز ۱۴۰۱

پرستو فروهر

ده روز پیش از بیستوچهارمین سالگرد قتل سیاسی پدر و مادرم، داریوش و پروانه فروهر به روال هرساله به تهران رفتم برای پیگیری یک کنش دادخواهانه، که در فراز و نشیب سال‌ها مانند اندامی در زندگی‌ من روییده و بالیده است؛ اندامی از جنس عضله و آه. سفر این بار اما در شرایطی یکسره دگرگون و در بستر یک خیزش انقلابی پرشور وجسورانجام می‌شد.

یک کتاب :«دنیای دیگری ممکن است»

عرفان ثابتی ــ سپهر عاطفی

چرا تصور و تخیل ما از آینده بیشتر شبیه خرابآباد است تا آرمانشهر؟ آیا جهان امروز با بحران تخیل سیاسی و اجتماعی روبهروست؟ نشانه‌های چنین بحرانی چیست؟ چطور میتوان آینده‌ی بهتری را تصور کرد و این تصور چگونه به دستیابی به چنین آینده‌ای کمک می‌کند؟

حافظ و بوسه بر قلم

ایرج قانونی

شخصِ حافظ بنا به زندگی‌نامه‌اش جهان‌گرد، گردشگر و حتی ایران‌گرد نبوده است و ظاهراً تا یزد پیش‌تر نرفته است. جهانی که او از آن یاد می‌کند [گشته‌ام در جهان و آخر کار] جهان عینی نیست، بلکه جهانی است که او را هنرمند کرده است.

دگردیسی هویت ایرانی

زهرا لشکری

جنبش مردم ایران که چند ماهی از آن گذشته و جان‌های بی‌گناه بسیاری را قربانی کرده، یک جنبش صرفاً سیاسی و قصدش تنها واژگونی یک رژیم سفاک نیست؛ در کنار آن، دست‌اندرکار برانداختن عنصر اسلامی از هویت ایرانیان است.

قمرالملوک وزیری، بانوی اول موسیقی ایرانی

پرویز نیکنام

قمرالملوک وزیری، از تأثیرگذارانِ موسیقی ایرانی در قرن گذشته، ویژگی‌هایی در زندگی‌اش داشت که هرکدام به نوعِ خود منحصربه‌فرد است: او از محبوب‌ترین خوانندگان دوران خود بود، نخستین زنی بود که بدون حجاب روی صحنه حاضر شد، انسان سخاوتمندی بود و همواره به امور نیازمندان می‌پرداخت. اما در زندگی‌اش با چالش‌هایی از جمله اعتیاد نیز همراه بود.

تمام زنان کارگرند

جیل ریچاردز

سیلویا فدریچی از جمله فمینیست‌هایی است که از دهه‌ی ۱۹۷۰ کار خانگی غیر مزدی زنان را در کانون کنش‌گری‌ها و نوشته‌های خود قرار داده‌اند. به باور او جنبش‌های فمینیستی عمدتاً به دنبال ورود به فضاهای مردانه‌اند و اقدام‌های مؤثری برای تغییر وضعیت کار «زنانه» صورت نداده‌اند. در این گفتگو او علت اهمیت چنین اقداماتی را شرح می‌دهد.

اعتراض دیجیتال: کجا جواب می‌دهد و کجا خراب می‌کند

زینب توفکچی

پیدایش و گسترش اینترنت بهعنوان یک فناوری ارتباطی جدید تحول شگرفی در تعاملات اجتماعی بشری در ابعاد گوناگون ایجاد کرده است. حرکات اعتراضی و جنبش‌های اجتماعی نیز از این تحولات برکنار نبوده‌اند. بهطورکلی پیدایش و گسترش اینترنت باعث چه تغییراتی در حرکات اعتراضی و جنبش‌های اجتماعی شده است؟

جادوی روایت

گفتگوی شبنم طلوعی با محمد خدادادی، آهنگساز و نوازنده

درسگفتارهای آنلاین محمد خدادادی، نوازنده‌، خواننده و آهنگساز اهل بوشهر، که به زبانی ساده موسیقی ایرانی را به مخاطبین فارسی‌زبان در سراسر دنیا آموزش می‌دهد، از محبوبیت بسیاری برخوردار است. شبنم طلوعی بهار امسال با محمد خدادادی درباره‌ی زندگی او، از دیروز تا امروز به گفتگو نشسته است.

زنان پیشرو در فرهنگ مدرن ایران

این مجموعه درباره‌ی زنان پیشرو و توانای ایرانی‌ست که در یک قرن گذشته میدان‌دار پیشرفت جامعه و فرهنگ ایران بودند و مردم ایران امروز هم از ثمرات همت آنان بهره‌مندند.

«و فواره‌های سبز ساقه‌های سبک‌بار شکوفه خواهد داد»؛ نگاهی به موسیقی و پرفورمنس‌های اعتراضی

نهال تابش

پرفورمنس‌آرت شاخه‌ای از هنرهای تجسمی است که در آن هنرمند از بدن‌ خود برای ارتباط با مخاطب استفاده می‌کند. یکی از دلایل اهمیت پرفورمنس‌آرت ارتباط تنگاتنگ آن با جامعه و سیاست است. هنرمندان در پاسخ به مسائل و مشکلات سیاسی-اجتماعی، مجموعه‌ی کنش‌ها و نمایش‌هایی را خلق می‌کنند. ازاین‌رو هنر پرفورمنس را می‌توان نوعی کنشگری سیاسی هنرمند دانست.

صدیقه دولت‌آبادی؛ از پیشگامان جنبش زنان ایران

پرویز نیکنام

سپاس خدا را که بعد از بیست سال باز فرصتی به دست آمد تا برای سومین بار زبان زنان سرلوحه‌ی اوراقی شده، خدمات منظوره را در سایه‌ی رشد بانوان انجام دهد. در این موقع که خطرناک‌ترین مواقع حیاتی زنان ایران است، کارکنان زبان زنان می‌دانند چه مسئولیت مهمی را در چه زمان تاریکی به عهده گرفته و تا چه حد در تأثیر فشار روحی خواهند بود.

دهه‌‌هشتادی‌ها چه می‌گویند و چه می‌خواهند؟

مهرداد حسامی

بیش از صد روز از اعتراضات در ایران گذشته است. نسل دهه‌ی هشتاد، معروف به نسل z حضور پررنگی در این اعتراضات دارد؛ نسلی که پیش از این، به‌رغم تفاوت‌هایش، از سوی جامعه و حکومت جدی گرفته نمی‌شد. در یک دهه‌ی گذشته بارها نشانه‌هایی از متفاوت‌بودن این نسل بروز کرده است.

خیابان؛ جایی که ترس و شجاعت به هم می‌رسند

مریم امیدی

در خیابان، پیش چشم مأمورانِ اسلحه‌به‌دست فهمیده‌ام که شجاعت، ترسی است که با آن روبه‌رو می‌شوی، با خودت حمل می‌کنی و می‌گذاری بالا بیاید و تمام وجودت را بگیرد و نشانت دهد که چه باید بکنی. اگر ترس نبود شجاعت معنی نداشت.

شوخ‌طبعی در مقاومت مدنی چه نقشی دارد؟

اریکا چنووت

یک راه برای اینکه به دشمن نشان دهیم که نمی‌تواند همیشه همه‌ی مردم را کنترل کند این است که با او شوخی کنیم. جانجیرا سومباتپونسیری، متخصص علوم سیاسی، در کتاب شوخ‌طبعی و مبارزه‌ی خشونت‌پرهیز در صربستان می‌گوید که شوخ‌طبعی می‌تواند کارکردهای کاملاً مشخصی در مبارزه‌ی خشونت‌پرهیز داشته باشد.

نامه‌های زندان

نسرین ستوده

از مرداد ۱۴۰۰ تا الآن که در حال نوشتن این مطلب هستم در مرخصی و تعویقِ اجرای حکم به دلایل درمانی، بیرون از زندان به سر می‌برم. در این مدت بر آن شدم تا نامه‌هایی را که در زندان می‌نوشتم و برای خانواده و یا گاه برای برخی مقامات می‌فرستادم، منتشر کنم.

زارا جم: «شنا می‌آموزم تا اگر کسی خواست خودش را غرق کند نجاتش دهم»

گفت‌وگوی فهیمه خضر حیدری با همسر محمد مرادی که در همبستگی با اعتراضات ایران خودکشی کرد

در لیون باران می‌بارد، روی سقف شیروانیِ چندصدساله‌ی آسایشگاه روانی سنت ژان دو دیو در حومه‌ی لیون، فرانسه؛ در پس‌زمینه‌ی گفت‌‌وگوی ما؛ گفت‌وگوی من با زارا جم، مترجم و ویراستار و همسر محمد مرادی، ۳۸ساله، دانش‌آموخته‌ی تاریخ که پنجم دی‌ماه ۱۴۰۱ در اعتراض به آنچه «بی‌تفاوتیِ جهان» در برابر کشتار و سرکوب حکومتیِ خشونت‌بارِ معترضان در ایران می‌دانست، خودش را کشت.

باربارا دمیک؛ قورباغه‌های ته چاه

هرمز دیّار

چرچیل، روسیه‌ی استالینی را معمایی می‌دانست که «در لفافه‌ای از راز پیچیده و در درون یک چیستان» جای داده باشند. بر همین قیاس، کره‌ی شمالی را می‌توان سیاه‌چاله‌ای رسوخ‌ناپذیر دانست.

دیالکتیک سرکوب و اعتراض؛ بازخوانی تجربه‌ی‌ کره‌ی جنوبی

پُل چَنگ

تأثیر سرکوب بر حرکات اعتراضی چیست؟ از یک سو، برخی پژوهش‌ها به این اشاره می‌کنند که سرکوب و توسل دولت به قوای قهریه هزینه‌ی مشارکت اعتراضی را بالا می‌برد، از سوی دیگر، مطالعات دیگری نیز استدلال می‌کنند که سرکوب و خشونت دولتی موجب افزایش نارضایتی معترضان و گسترش دایره‌ی مخالفان می‌شود.

تناقض‌های نوستالژی

کنی والدن

این که به نظرِ ما ارزش اصلیِ زمان گذشته، «سادگی» است نشان می‌دهد که نوستالژی به دنبال برآورده کردن چه نیازی است. می‌خواهم بگویم آنچه واقعاً در خیال‌پردازی‌های پرحسرتمان به دنبالش هستیم سکون گذشته است.