«بارها در سفر به شهرهای مختلف ایران، وقتی می‌فهمیدند من عرب هستم، تعجب می‌کردند و می‌گفتند از کجا آمده‌ای؟ مگر ایران هم عرب دارد؟» آمنه هانی، زن عربی که مددکار اجتماعی بهزیستی اهواز بوده، تنها کسی نیست که بارها در برابر چنین سؤال‌هایی توضیح داده که شماری از مردم ایران، عرب هستند و تعجب کرده که دیگران چیزی درباره‌ی مردم عرب هموطنشان نمی‌دانند.

آیا ایده‌ی ایران بزرگ فقط همین است که افغانستان و تاجیکستان را بنا به دلایل تاریخی ــ با برداشت‌های غلط ــ متعلق به ایران بدانیم؟ همین کافی است؟ یا این‌که قرار است ایران بزرگ جایی باشد که در آن همه‌ی افراد با حفظ هویت و فرهنگ و زبان‌های محلی خودشان به شکلی یکسان و برابر با هم تعامل داشته باشند.

آدمی که برای ما قابل درک شد، قابل توجیه نیز خواهد بود؛ و اگر خطایی را متوجه او بدانیم، خطاپوشی نیز در پی فهم او از راه خواهد رسید. همین دوگانه را در فیلم «دو پاپ» جست‌وجو می‌کنیم تا به دوگانه‌ای بزرگ‌تر در تفاوت بین نوع نگاه به راهنمایان دینی برسیم: در ایران بعد از انقلاب به آنها چگونه نگاه می‌شود و در جهان معاصر، چگونه؟

کرونا که به ایران رسید، مدام یاد سال ۸۲ بودم که بم لرزید و به فاصله‌ی کوتاهی ده‌ها سازمان‌ غیردولتی در دفتر یکی از انجمن‌ها جمع شدند و با تشکیل ستاد هماهنگی برای جمع‌آوری کمک و رفتن به منطقه‌ی زلزله‌زده برنامه‌ریزی کردند. حالا اما در بحبوحه‌ی بحرانی فراگیر‌تر از زلزله‌ی بم، جامعه‌ی مدنیِ زخم‌خورده و سرکوب شده‌ی ایران چه توان و ظرفیتی برای سازمان‌دهی کمک‌های داوطلبانه‌ی مردمی دارد؟