تب‌های اولیه

شکستن سکوت و مقابله با فراموشی، مقدمه‌ی‌ دادخواهی است

گفت‌وگو با منیره برادران

به نظر منیره برادران، جنایت‌هایی که در نزدیک به چهار دهه‌ی گذشته در ایران اتفاق افتاده لکه‌ی ننگی است که جامعه ناگزیر باید درباره‌ی آن حقیقت را بداند. با او در مورد چشم‌انداز عدالت انتقالی و تشکیل کمیسیون‌ حقیقت‌یاب در ایران گفت‌وگو کرده‌ایم.

اجبار قربانیان به سکوت، یکی از موانع اجرای عدالت درباره‌ی گذشته

گفت‌وگو با عبدالکریم لاهیجی

در این گفتگو مؤسس «جامعه‌ی دفاع از حقوق بشر در ایران» به شرایط تحقق عدالت انتقالی و موانع استفاده از ساز و کارهای بین‌المللی می‌پردازد. به نظر او، پیگیری حقوقی مواردی همچون اعدام‌های دهه‌ی ۶۰ مشروط به تقاضا و شکایت قربانیان است زیرا در چنین مواردی باید شاکی خصوصی وجود داشته باشد.

«چهارراه»، تازه‌ترین نمایش بهرام بیضایی

علاء محسنی

صحنه‌ای مربع‌شکل که در هر چهار طرف خطِ عابرِ پیاده دارد و از سه سو دور آن تماشاگر می‌نشیند. این توصیف ساده‌ی مکان اجرای «چهارراه» است، نمایشی‌‌ که «بهرام بیضایی» در فروردین‌ سال ۱۳۹۷ به روی صحنه آورده و با استقبال بی‌نظیر ایرانیان شمال کالیفرنیا و دیگر تماشاگرانی که از راه‌های دور و نزدیک آمده‌اند مواجه شده است.

درباره‌ی اعدام

به کوشش فرهاد ثابتان

آنچه در این دفتر آمده، طیف وسیعی از نظریه‌های گوناگون در باره‌ی اعدام است. چند تن از نویسندگان این مجموعه که تجربه‌ی نزدیک و تلخی با اعدام داشته‌اند، تجربه‌ی خود را روایت کرده‌اند و برخی دیگر صرفاً از جنبه‌های نظری به موضوع پرداخته‌اند. باید تأکید کرد که هیچ یک از آنان با مجازات جرائم سنگین مخالف نیستند، اما اعدام را، به دلائلی که مطرح می‌کنند مجازاتی متناسب با جرم و موازین حقوق بشر نمی‌دانند. در جمع‌آوری این مطالب سعی شده که همه‌ی دیدگاه‌ها مستدل و منصفانه ارایه شود.

روایت‌هایی از زندان

به کوشش منصوره شجاعی

نگارش خاطرات و تجربیات زندانیان سیاسی و عقیدتی از لحظهی دستگیری تا شکنجه، بازجویی و هموندی با همبندیانی از همه رنگ، نوعی تولید «دانش تجربی مبارزه» است که همچون نوری برآمده از دالانهای سیاه زندان مسیر دستیابی به آزادی، برابری و عدالت را روشن میسازد. خاطرات زندان به ویژه در کشورهایی با حکومت مطلقه و سرکوبگر هم درس تاریخ است و هم دانشی روزآمد برای روشنفکران و فعالان سیاسی و مدنی که بی‌تردید در هنگام گرفتاری به کار خواهد آمد. خاطرات زندانیان سیاسی، چه آنگاه که در فورانی از بغض و خشم و داوریهای نسنجیده بر کاغذ مینشیند و چه آنگاه که در فراغت فاصلهگیری از بحران و با رویکردی منصفانه و پژوهشی تهیه میشود، منبعی دست اول برای استناد به وقایع دوران است.

مجموعهی «روایت‌هایی از زندان» بر موضوع زندان تمرکز می‌کند. این مجموعه به بخشهایی از زندگی در زندان پرداخته که پیش از این عموماً نادیده مانده است.

خانه‌ای بر روی آب، کتابی در باب صیغه

منصوره شجاعی

کتاب «خانهای روی آب» پژوهشی است در باب صیغه در ایران که کامیل احمدی، مردم‌شناس و پژوهشگر ایرانی-بریتانیایی، انجام داده است. این کتاب با بررسی قوانین و مقررات مربوط به ازدواج، طلاق و صیغه در اسلام و ایران، واقعیت موجود پیرامون صیغه یا به قول محقق اثر «ازدواج موقت» را از طریق نمونه‌پژوهی در اختیار خواننده میگذارد.

حق طلاق، امکانی که محدودتر می‌شود

مریم حسین‌خواه

یک قرن پیش، در اواخر دههی ۱۲۹۰ خورشیدی، زنان ایرانی که از هر حق برابری در خانواده و جامعه محروم بودند، می‌گفتند که دست‌کم طلاق دادن زنان را کمی مشکل کنید تا اینطور نباشد که مردان هر وقت دل‌‌شان خواست زن‌شان را طلاق دهند و دست زن بیچاره به جایی بند نباشد. به نظر می‌رسد که صدای مادربزرگان فمینیست‌مان پس از صدسال، سرانجام به گوش دولت‌مردان رسیده و این روزها به دنبال آن هستند که با تصویب «لایحهی پیشنهادی مقید و محدودسازی حق طلاق شوهر» بنیان خانواده را استوار نگه ‌دارند.