قطع دسترسی به اینترنت جهانی در پی اعتراضات سراسری در ایران و چراغ‌های خاموش کاربران ساکن ایران برای روزهای متوالی، باعث نگرانی جدی فعالان حقوق‌بشر و حقوق دیجیتال شد و موضوع اینترنت در ایران را به یکی از موضوعات اصلی اجلاس جهانی راهبردی اینترنت در برلین تبدیل کرد. در حاشیه‌ی این نشست با کاوه آذرهوش، محقق سیاست اینترنتی گفتگو کردیم و از او پرسیدیم اهمیت اینترنت در چیست؟ نسبتش با حقوق‌بشر چیست؟ دولت‌های اقتدارگرا چطور اینترنت را کنترل می‌کنند و آینده‌ی اینترنت در ایران چه خواهد شد؟

 

از نیمه‌ی دهه‌‌ی ۸۰ به بعد، جامعه‌ی مدنی از یک سو آماج تهدید، توقیف و قطع حمایت‌های دولتی بود و به نظر می‌رسید که در سراشیبی سقوط قرار دارد اما از سوی دیگر، بخش‌هایی از آن به ویژه در حوزه‌ی زنان، پرجنب و جوش‌ترین دوره‌ی فعالیت‌شان را در دوران چهار ساله‌ی ۸۴ تا ۸۸ و در همان شرایط تشدید سرکوب‌ها تجربه کردند.

از مادران میدان مایو در آرژانتین، مادران ناپدیدشدگان در شیلی، مادران میدان تیان آنمن در چین تا مادران شنبه در ترکیه و مادران خاوران در ایران، انگار صدای مادران تنها صدایی بوده است که بالاتر از هر خشونت و زندان و مجازاتی، تا لحظه‌ی مرگ آنان افشاگر جنایت باقی مانده است.

سازمان‌های غیردولتی در دوره‌ی اصلاحات در مرکز توجه فعالان مدنی و سیاسی قرار داشتند و بسیاری از آنها توانستند منشأ تغییرات کوچک و بزرگی در سطوح مختلف محله‌ای تا کشوری باشند اما مهم‌ترین دستاوردشان برداشتن نخستین گام‌ها برای ایجاد جامعه‌ی مدنی به معنای نهاد واسط بین مردم و حکومت‌ بود.

دورویی و ریاکاری در سیاست امری غیرمنتظره نیست اما در هیچ جایی به اندازه‌ی شرکت‌های فناوری اطلاعات چشمگیر نیست، یعنی همان شرکت‌هایی که از حباب اینترنتی اخیر بیش از بقیه سود برده‌اند...

بر اساس قانونی که اخیراً در روسیه تنفیذ شده دولت این کشور می‌تواند ارتباط اینترنتِ روسیه با  بقیه‌ی دنیا را قطع کند. این قانون، که دولت آن را «قانون اینترنت مستقل» می‌خواند، سلطه‌ی کرملین بر اینترنت را به شدت افزایش می‌دهد. این قانون چند ماه قبل تصویب شد و، بنا به گزارش بی‌بی‌سی، به دولت روسیه اجازه می‌دهد که ...