ابتذال شر؛ عظمتزدایی از فرومایگانِ هیولانما
هرمز دیّار
«از میانبردن چند هیولای منفرد راحتتر است تا مقابله با میانمایگیِ غیراخلاقی و بیانتهایی که در میلیونها نفر نهفته است.»
«از میانبردن چند هیولای منفرد راحتتر است تا مقابله با میانمایگیِ غیراخلاقی و بیانتهایی که در میلیونها نفر نهفته است.»
فیلمِ منطقهی موردنظر (۲۰۲۳) ــ The Zone of Interest ــ ساختهی جاناتان گلیزر، فیلمساز انگلیسی، در مراسم اسکار امسال بهعنوان بهترین فیلم خارجی برگزیده شد و جایزهی بهترین طراحی صدا هم به آن تعلق گرفت.
گاهی جرائم جنگی آنقدر بزرگ است که پس از برقراری صلح، نمیتوان عدالت را به شکل متناسبی با آن جرائم اجرا کرد.
میخواهم دربارهی مقایسه حرف بزنم. چرا مقایسه میکنیم؟ مقایسه میکنیم تا یاد بگیریم. مقایسه یکی از روشهای ما برای فهمِ جهان است.
میتوان شهرهای بزرگِ با خاک یکسانشده (از جنگ) را از نو برپا کرد؛ اما هیچ قدرتی در جهان نمیتواند مژگانِ ظریفِ چشمِ کودکی جانباخته را بلند کند.
«وظیفهی نویسنده این است که حقیقتِ هولناک را بیان کند، و مسئولیتِ مدنیِ خواننده آن است که این حقیقت را بیاموزد. روگرداندن، چشم فروبستن و نادیده گرفتن، چیزی نیست جز اهانت به خاطرهی جانباختگان.» (واسیلی گروسمن، جهنم تِرِبلینکا، ۱۹۴۴).
در دنیای اطراف ما اتفاقات هولناکی رخ میدهد اما آیا گاهی لازم نیست که بیتفاوتی پیشه کنیم تا بتوانیم سلامتِ روانیِ خود را حفظ کنیم و به زندگیِ عادی و لذت بردن از مواهبِ آن ادامه دهیم؟
روزنامهی «نیویورک تایمز» ابتدا با این قتل مثل هر قتل دیگری برخورد کرد: جنووزه یکی از دیگر قربانیان حملات وحشیانه در خیابانهای نیویورک بود. اما دو هفتهی بعد، گزارش این قتل در صفحهی اول این روزنامه منتشر شد. پای هیچ کشف خیرهکنندهی جدیدی در میان نبود اما این بار چارچوب خبر فرق داشت: همسایهها کجا بودند؟ چطور دلشان آمده بود بیرحمانه فریادهای قربانیای را که خواهان کمک بود نادیده بگیرند؟