این یادداشت ناظر است به تبیین اندیشه‌های بسام طیبی (متولد ۱۹۴۴)، روشنفکر و آکادمیسین سوری-آلمانی، از اصلاح دینی و «مدرنیته‌ی فرهنگی» و نقدهای او بر اسلام سیاسی معاصر. طیبی در نگاه اصلاح‌جوی خویش «اسلام» را نوعی «نظام فرهنگی» توصیف می‌کند که در نظر او خود را با بافتارهای مختلف تطبیق می‌دهد. تفسیر او از دین در نقطه‌ی مقابل بنیادگرایان و هواداران اسلام سیاسی در جهان عرب و ایران قرار دارد که دین را ایدئولوژیک می‌بینند.
در سال ١٨۶٠ یک دانشجوى جوان ژاپنى به نام فوکوزاوا یوکیچى به عنوان مترجم، اولین هیئت دیپلماتیک ژاپنى به ایالات متحده را همراهى کرد. فوکوزاوا در نهایت به عنوان بنیان‌گذار فکری ژاپنِ مدرن شناخته شد، تجربیات او در غرب و همچنین رویکردش، پرسشى مهم درباره‌ى غربى‌شدن را به میان آورد: آیا غیرغربى‌ها شیوه‌هاى غربى را اخذ کرده‌اند یا مانند فوکوزاوا آن را مورد پرسش و نقد قرار داده و به تناسب موقعیت بعضى از امور را پذیرفته و برخى را کنار نهاده‌اند.
طه عبدالرحمان (متولد ۱۹۴۴)، فیلسوف اخلاق و دین، مابعدالطبیعه و منطق‌دان نامدار مراکشی/مغربی است. اما چون آثارش را عمدتاً به زبان عربی نگاشته، در خارج از جهان عرب‌‌زبان کمتر شناخته شده است. هدف از ترجمه‌ی این مصاحبه معرفی او به دنیای فارسی‌زبان است.
پس از گذشت یک قرن، مجادله‌ی عارف و وزیری چهره‌های گوناگونی به خود گرفته و صف‌بندی‌های متنوعی ایجاد کرده است. با این همه، تصور نوعی میراث موسیقاییِ هزارساله‌ی ایرانی از پس همه‌ی این مجادلات کمابیش دست‌نخورده مانده است. هنوز به رساله‌های نویسندگان پیشامدرنی همچون فارابی و عبدالقادر مراغی درباره‌ی موسیقی دوازده‌مقامی اشاره می‌شود، و این اسامی در کنار نام موسیقی‌دانان برجسته‌ی سنت ردیفی-دستگاهی همچون میرزا عبدالله و آقاحسین‌قلی، شالوده‌ی اصلی روایتی قومی-زبانی از تاریخ موسیقی ایران است.
پرخواننده‌ترین فیلسوف زنده‌ی آلمان در جهان، کره‌ای‌تبار است. بیونگ-چول هان (متولد سئول، ۱۹۵۹) استاد هنر دانشگاه برلین، ده سال قبل با کتاب جامعه‌ی خستگی به شهرت جهانی دست یافت. از آن زمان او یک دوجین مقالات شعائری مشابه منتشر کرده و در آنها نقد اجتماع‌گرایانه‌ی ویژه‌ای از وجوه مختلف نظام سرمایه‌داری معاصر انجام داده است. اثر اخیر او ناپدید شدن شعائر (هردر، ۲۰۲۰) است. این مصاحبه در مورد این کتاب است.
روز ۲۷ اوت ۱۹۷۰ روزنامه‌ی کابل تایمز، یک روزنامه‌ی دولتی انگلیسی‌زبان، مقاله‌ای در صفحه‌ی اول خود با این عنوان منتشر کرد: «اولین فیلم بلند افغانستان در کابل اکران شد». فیلم مزبور با نام روزگاران در حقیقت سه فیلم مجزا با بازیگران و عوامل مستقل بود که در قالب یک مجموعه به نمایش در آمد.
فکر کنید به کتاب‌هایی که اعراب مسلمان پس از تسخیر ایران سوزاندند. دقت کنید، فقط کتاب‌ها نیستند که برای همیشه از بین رفته‌اند؛ مسیرهای ادبی‌ای که این کتاب‌ها و نویسندگانشان ساخته و پرداخته بودند نیز از میان رفته است. فکرش را بکنید، در بین این کتاب‌ها احتمالاً بسیاری از منابع نوشتاری شاهنامه را می‌شد پیدا کرد و اگر این کتاب‌ها باقی مانده بود چقدر تحقیق در مورد شاهنامه گسترده‌تر و دقیق‌تر می‌شد.
اگرچه دین اسلام همیشه با امر سیاسی نسبتی داشته است اما بی‌شک خطا نیست اگر بگوییم این نسبت در قرن نوزدهم و بیستم دچار تحولی اساسی شد. در جهان سنی‌مذهب شکل سیاسیِ مسلط خلافت بود، و در جهان تشیع در دوران غیبت کبریٰ سلطنتِ تابعِ شریعت حاکم بود. هر چند شیعه‌ی اولیه چندان سیاسی نبود و بیشتر گرایشی اَخباری داشت اما به تدریج تشیع دوازده‌امامی نیز صاحب نظریه‌ای سیاسی شد.