دست‌نوشته‌های گم‌شده‌ی والتر بنیامین

جورجو وان استراتن

زندگی والتر بنیامین اواخر سپتامبر ۱۹۴۰ در شهر کوچکی به نام پورتبو، در مرز فرانسه و اسپانیا، به پایان رسید. و این خود بنیامین بود که تصمیم گرفت آن زندگی را به پایان برساند. ماجرا مطمئناً عجیب به نظر می‌رسد: این که یکی از بزرگ‌ترین روشنفکران قرن بیستم، مردی آمیخته با فضای دو پایتخت بزرگ اروپا، باید در چنان جای پرت و دورافتاده‌ای به ناچار چنین تصمیمی می‌گرفت یا، به تعبیر دیگر، این‌گونه به تقدیر خود تن می‌داد.

بیل گیتس می‌گوید فقر در حال کاهش است. آیا حق با اوست؟

جِیسون هیکِل

اوایل امسال، وقتی رهبران جهان و نخبگان دنیای تجارت در «مجمع اقتصاد جهانی» در داووس گرد هم آمده بودند، بیل گیتس اطلاع‌نگاشتی را به ۴۶ میلیون دنبال‌کننده‌اش توئیت کرد که نشان می‌داد اوضاع جهان بهتر و بهتر شده است. او نوشت، «این یکی از اطلاع‌نگاشت‌های محبوبم است. خیلی‌ها بهبود زندگی در دو قرن گذشته را دست‌کم می‌گیرند.»

چرا آدم‌‌های باهوش بیشتر تحت‌تأثیر خبرهای جعلی قرار می‌گیرند؟

دیوید رابسون

آیا دربارهی زوجی که تصمیم گرفتند اسم دخترشان را برگزیت بگذارند یا در مورد این واقعیت که در بخش‌هایی از بریتانیا که اهالی‌اش با خروج از اتحادیهی اروپا موافق بودند، جنون گاوی شایع بوده ‌‌‌‌‌‌است، چیزی شنیده‌‌‌‌‌‌اید؟ دربارهی این قضیه که تشعشعات ناشی از تلفن همراه مغز را معیوب می‌کند و دیوانگیِ شدید به بار می‌آورد، چطور؟

هدف

به مناسبت برگزاری نمایشگاه کتاب تهران

چرا قربانی را سرزنش می‌کنیم؟

فرناز سیفی

چرا بیشتر ما آدم‌ها دست‌کم یک‌بار در زندگی به جای همدلی و درک و حمایت از قربانی، خودمان هم نمکِ روی زخم شدیم، قربانی را سرزنش کردیم و همه یا بخشی از تقصیر را گردن خود او انداختیم؟ چرا خواسته و ناخواسته باعث شدیم که قربانی رنج و درد بیشتری را تحمل کند یا بیشتر به کنج سکوت و خفقان پناه ببرد؟ چرا به نظر انگار راه ساده‌تر این است که قربانی را سرزنش کرد و نه آزارگر و زورگو را؟

پلائوتیلا نِلی؛ زن نقاشی که شاهکارش پنج قرن ناشناخته ماند

غزل صدر

زنان هنرمند بسیاری بوده‌اند، در طول قرن‌ها، که کارشان ناشناخته مانده، و برخی حتی شاهکارهایی خلق کرده‌اند که کسی ندیده است. یکی از این هنرمندان زنی است به نام پلائوتیلا نلی، که شاهکاری از او بعد از پنج قرن، در دست ترمیم است و امسال بر دیوارهای موزه‌ی سانتا ماریا نوولا در فلورانس به نمایش گذاشته خواهد شد.

محمد: قهرمان روحانیت‌ستیزی در عصر روشنگری اروپا

جان تولن

این تصور که محمد یکی از بزرگترین قانون‌گذاران جهان است تا قرن بیستم تداوم یافت. در ۱۹۳۵ آدولف واینمن، مجسمه‌ساز آمریکایی، در کتیبه‌ای در تالار اصلی دیوان عالی آمریکا محمد را به همراه ۱۷ قانون‌گذار دیگر به تصویر کشید. مسیحیان متعددی از کلیساهای خود خواسته‌اند تا نقش ویژه‌ی محمد را به عنوان پیامبر مسلمانان به رسمیت بشناسند. از نظر برخی اسلام‌شناسان کاتولیک چنین اقدامی بهترین راه برای ترویج صلح و گفتگوی سازنده بین مسیحیان و مسلمانان بود.

«خاطرات باد»؛ سکوت و انکار نسل‌کشیِ ارامنه در ترکیه

مارال دینک، دن فِینارو

در دوران تیره‌وتار جنگ جهانی دوم، سرکوب سیاسی و تحمیل «مالیات بر ثروت» بر اقلیت‌های دینی نویسنده و هنرمندی به نام آرام را به فرار از ترکیه وامی‌دارد. او در کلبه‌ای جنگلی در روستایی واقع در مرز گرجستان شوروی مخفی می‌شود و خاطرات تلخ دوران کودکی و شوک روحیِ ]ناشی از نسل‌کشی ارامنه در[ سال 1915 را در ذهن خود مرور می‌کند.

فیلتر در فیلتر

معاون امور فضای مجازی دادستان کل کشور:

«اتفاقات اخیر و مسدود شدن صفحه‌ی شخصی بسیاری از مسئولان ما در اینستاگرام بزرگ‌ترین بی‌احترامی به ملت ایران است. دولت اگر راهی بجز فیلترینگ دارد ورود کند، اما اگر واقعاً راهی باقی نمانده، چاره‌ای جز فیلترشدن اینستاگرام نیست.»

نخستین زنان فیلسوف

داگ هاربِنشْرود

فیلسوفان امروز بیش از پیش به سهم فیلسوفان زن در تاریخ فلسفه‌ی اروپا پی‌برده‌اند؛ زنانی چون الیزابت بوهمیایی، مارگارت کاوندیش و آن کانوی در قرن هفدهم. در واقع، مجموعه‌ی جدیدی که انتشارات دانشگاه آکسفورد با عنوان «تاریخ جدید فلسفه‌ی آکسفورد» منتشر کرده است، احتمالاً انقلابی در نگاه ما به تاریخ فلسفه به پا خواهد کرد. اما جدای از اروپا، فیلسوفان زن در مجموع نادیده گرفته می‌شوند و سهم آنها عمدتاً ناشناخته باقی مانده است.

۲۵ سال از نسل‌کشی رواندا گذشت

جسیکا رابسون

۷ آوریل ۱۹۹۴ تاریخی است که مثل داغی بر روان خانواده‌ی من حک شده. خبرها پدر و مادر و خودم را میخ‌کوب کرده بود. پدر و مادرم ده‌ها سال بود که به عنوان یاری‌رسان در صف اول درگیری‌ها حضور داشتند. پدرم همکار «کمیساریای عالی سازمان ملل برای پناهندگان» بود. مادرم متخصص روان‌پزشکی کودکان بود و به کودک‌سربازها رسیدگی می‌کرد. هیچ‌کدام‌شان توهمی درباره‌ی وجوه تیره‌وتارترِ دنیا نداشتند، اما سرعت و وسعت وحشی‌گری‌‌ها در رواندا همه را، حتی آب‌دیده‌ترین و کارکشته‌ترین همکاران پدر و مادرم را، در بهت فرو برده بود.

هدف از همکاری دختر دو بازمانده‌ی هولوکاست و نوه‌ی یک افسر نازی چیست؟

هَدلی فریمَن

نوئِمی لوپیان، معلم ۵۲ ساله‌ی هولوکاست، در مونیخ و منچستر بزرگ شد و هر چند والدینش در هولوکاست بودند به ندرت از آن حرف می‌زد. مادر فرانسوی‌اش، رِنه، در ۱۰ سالگی به زور اسلحه‌ توسط گشتاپو بازجویی و در زندان پَکس در آنِمَس، در مرز میان فرانسه و سوئیس، زندانی شد.

پناه‌گرفتن از واقعیت، به شیوه‌ی روسی

ویو گروسکوپ

مهاجرت داخلی راهی برای پناه بردن به درونِ خود و بستن در به روی دنیاست، از جمله به روی همه‌ی چیزهایی که شما را ناراحت می‌کنند یا آزار می‌دهند. مفهوم تبعید داخلی، اگر چه رابطه‌ای تنگاتنگ با روسیه‌ی قبل و بعد از انقلاب ۱۹۱۷ دارد، اما تنها با تجربه‌ی شوروی مرتبط نیست و در مکان‌ها و زمان‌های دیگری هم وجود داشته است.
 

چرا آدم‌ها دست به شرارت می‌زنند؟

استیفن رایکِر، الکس هَسلَم و جِی ون باوِل

پیش‌فرض قدیمی این بود که عاملان جنایت‌های هولناک باید خودشان هیولا باشند. اما در میانه‌های سال ۱۹۶۱ دو رویداد-هزاران کیلومتر دور از هم-با یکدیگر مصادف شد و درک ما را به کلی تغییر داد. این دو رویداد تصویر ناخوشایندی از حیوان‌صفتیِ نهفته در همه‌ی ما ترسیم کرد-و ده سال بعد آزمایش مشهور زندان استنفورد بر این تصویر صحه نهاد. اما اکنون شواهد جدیدی به دست آمده که این تصویر را از اذهان خواهد زدود.

اسلام پس از سلمان رشدی

بروس فاج

حنیف قریشی در 2009 به روزنامه‌نگاری گفت «اکنون کسی جرئت نمی‌کند آیات شیطانی را بنویسد چه برسد به این که آن را منتشر کند.» در حقیقت هم رمان سلمان رشدی مانند یادگاری از دوران گذشته است. هنگامی که 31 سال پیش انتشار یافت جنجالی بی‌سابقه در جهان به راه انداخت. تظاهرات، کتاب‌سوزی، و شورش به راه افتاد. رهبر ایران، آیت‌الله خمینی، از مسلمانان خواست تا رشدی را به قتل برسانند، برای سر او جایزه تعیین شد، و حامیان، ناشران، و مترجمان اثر با سوءقصدهایی، موفق و ناموفق، مواجه شدند. نویسنده‌ی اثر سال‌ها در خفا زندگی کرد

چرندیات پست‌مدرن

یاشا مونک

طی یک سال، سه پژوهشگر-جیمز لیندسِی، هلن پلاکروز، و پیتر بوغوسیان-با استفاده از اصطلاحات پیچیده‌ی مُدروز ۲۰ مقاله در دفاع از نظریات مضحک سرهم‌کردند و کوشیدند تا آنها را در نشریات معروف دانشگاهی در حوزه‌هایی شامل مطالعات جنسیت، مطالعات دگرباشیِ جنسی، و مطالعات چاقی منتشر کنند. موفقیت آنها چشمگیر بود: هفت نشریه‌ی ظاهراً وزینِ متکی بر همتاسنجی با انتشار مقالات جعلیِ آنها موافقت کرده بودند. هفت مقاله‌ی دیگرشان در مراحل مختلف سنجش بود و تنها شش مقاله رد شده بود.

اتحاد هورمون‌ها

لیام درو

نظام هورمونی مانند یک دموکراسی عمل می‌کند: هر بافت بدن ما یک اندام درون‌ریز است که با آزاد کردن هورمون خواسته‌ها و نیازهای خود را اعلام می‌کند.

افول دموکراسی در سراسر جهان

اَدَم فارِست

به نظرِ اندیشکده‌ی «خانه‌ی آزادی»، افول دموکراسی در سراسر جهان «نگران‌کننده» است و شمار فزاینده‌ای از کشورها به سوی حکومت اقتدارگرایانه گام برمی‌دارند. یافته‌ها نشان می‌دهد که سال ۲۰۱۸ سیزدهمین سال متوالیِ کاهش آزادی در گوشه و کنار کره‌ی زمین بود. در ۱۲ ماه گذشته حقوق سیاسی و آزادی‌های مدنی در ۶۸ کشور کاهش یافت و تنها ۵۰ کشور شاهد نوعی بهبود در این عرصه بودند.

از طهران تا عکا: بابیان و بهائیان در اسناد دوران قاجار

عباس امانت، فریدون وهمن

این کتاب شامل بخشی از تاریخ دوران اولیّه‌ی نهضت بابی و بهائی بر اساس بیش از هفتاد سند دولتیِ دوران قاجاریه است که بخش بزرگی از آن برای نخستین بار انتشار می‌یابد. اسناد این کتاب نیم قرن تاریخ پرنشیب و فراز این نهضت را از زمان مهاجرت ناخواسته‌ی گروهی از بابیان به بغداد در سال ۱۸۵۳ تا تبعید نهایی آنان به عکا در فلسطین در سال ۱۸۶۹ در بر دارد.

بیایید به کلیشه‌ها خلاقانه بنگریم

نانا آریل

«اوضاع چطوره؟»، «ای، بدک نیست»: در تعاملات روزمره، کلیشه‌‌ها به ما اجازه می‌دهند بدون نیاز به پرسش‌ و مقدمه‌چینی، زمینه‌ی مشترکی برای گفتگو پیدا کنیم. کلیشه‌ها مثل یک الگوریتم ذهنیِ مشترک هستند و ارتباط مؤثر را آسان و روابط اجتماعی را تقویت می‌کنند. با این وصف، باید ببینیم از چه زمانی استفاده از کلیشه‌ها در روابط انسانی نوعی گناه تلقی شد و نشانه‌‌‌ای از ساده‌لوحی و میان‌مایگی به شمار رفت؟

خانه‌ی با صفا

غزل صدر

در وسط شهر کوچکِ ما جایی باز شده به اسم «خانه‌ی با صفا» که پاتوق دلگشایی است برای اهالی شهر، به‌خصوص مهاجرانِ تازه‌وارد، که تصور نکنند تنها هستند، و یا این‌که هر کس باید بار زندگیِ دشوارش را به تنهایی بر دوش بکشد.

در زیر سنگفرش، ساحل آرمیده است: تأملاتی در باب میراث مکتب فرانکفورت

سیلا بن‌حبیب

نظریه‌ی انتقادی مکتب فرانکفورت آمیزه‌ای از تأملات فلسفی و پژوهش‌های اجتماعی علمی بود که در واکنش به مصائب اروپا در قرن اخیر سر برآورده بود: عدم‌مقاومت طبقات کارگر اروپا در برابر شیوع فاشیسم؛ نابخردی بورژوازی و سرمایه‌داران عمده که خود را با این تصور فریب دادند که می‌توانند از نازیسم در راستای منافع‌شان سود ببرند؛ سکوت و همکاری طبقات متنفذ؛ هولوکاست یهودیان اروپا.