«جیب خالی...»
طرح از توکا نیستانی
طرح از توکا نیستانی
چهار دهه است که آمریکا در ادبیات رسمی جمهوری اسلامی ایران «شیطان بزرگ» خطاب میشود. اما، در زمانهی ریاستجمهوری ترامپ، این لفظ با معنایش تناسب تازهای پیدا کرده است. حالا بسیاری از مردم در آمریکا و سراسر جهان او را تجسم شیطان میدانند. آیا میشود، پناه بر خدا، با شیطان مذاکره کرد؟
پوپولیسم باید مدافعان دموکراسی لیبرالی را مجبور کند که به نارساییهای کنونی در نظام نمایندگی جدیتر بیاندیشند. علاوه بر این، باید آنها را وادار کند که به مسائل اخلاقیِ کلیتر بپردازند. معیارهای تعلق به یک واحد سیاسی چیست؟ چرا کثرتگرایی را باید حفظ کرد؟ و چگونه میتوان دغدغههای رأیدهندگان به پوپولیستها را جدی گرفت و آنها را شهروندانی آزاد و برابر شمرد، و نه بیمارانی متأثر از سرخوردگی، خشم، و نفرت؟
منشور کوروش سابقه و رزومهی بحث حقوق بشر مدرن است از آن رو که بحث و گفتاری در منقبت آدمی است. حقوق بشر را آغاز این بوده است. به عبارت دیگر آدمی آدمی است در هر مقامی که هست، چه تابع چه متبوع، چه پیروز و چه مغلوب و این را کم نگیریم.
آیا رسانهها میتوانند با پوشش واقعیت و تأکید بر این رسالت، نظر مخاطبان خود را تغییر دهند؟ وقتی پیوسته در معرض اخبار تلخ و ناگوار قرار میگیریم چه پیامدهای روانی و جسمی در انتظار ماست؟
اعتراضها به مشکلات معیشتی و حجاب اجباری، چه تأثیری بر جنبش زنان در ایران گذاشتند؟ آیا این دو حرکت، که زمستان گذشته خیابانهای ایران را تکان دادند و پسلرزههای آنها هنوز ادامه دارد، میتوانند نیروهای جدیدی را به جنبش زنان اضافه کنند و استراتژیهای آن را تغییر دهند؟
ما زندانیان نیز اخباری را میشنویم. اعتراضهای خیابانی، دستگیری و بازداشت، و بازداشت و بازداشت که شاهد آن هستیم. در کنج عزلت و زندان به رؤیاهایم پناه میبرم.
دشواریِ زمانه از آرمانگرایی بنیادی نوسبام نکاسته است؛ او در کتاب اخیر خود، سلطنتِ ترس، همچنان به نگرش محبتآمیز و خلاق و روحیهی مشورت و نقد عقلانیِ موجود در گفتمان سیاسیِ خوب باور دارد.
کمترین نرخ مشارکت نیروی کار زنان در جهان به کشورهای عربی تعلق دارد. با توجه به نرخ 48.7 درصدی مشارکت زنان در سطح جهان، مشارکت 21 درصدی زنان در این منطقه نوعی عقبماندگی محسوب میشود. با وجود افزایش دسترس زنان به آموزش در کشورهای عربی، زنان عرب با نرخ بالای بیکاری مواجهاند، به ویژه زنان جوان و تحصیلکرده. وضعیت مشارکت نیروی کار زنان معضلی است که به بحثهای داغی دامن زده است.
در طول بیش از دو قرن هیچ وقت مخالفان با جنگ و مداخلهی نظامی آمریکا تلاششان به جایی نرسیده و نتوانسته جلوی ورود آمریکا به درگیری نظامی را بگیرد. اما چرا؟
یکی از پیامدهای تحلیلِ ارائهشده در این کتاب این است که باید «ناسیونال سوسیالیسم» آلمانی و «فاشیسم» ایتالیایی را هم جنبشهای پوپولیستی دانست؛ هرچند بیدرنگ باید افزود که اینها فقط جنبشهایی پوپولیستی نبودند بلکه ویژگیهایی داشتند که عناصر ذاتی پوپولیسم به معنای دقیق کلمه نیستند: نژادپرستی، تجلیل خشونت، و پایبندی افراطی به «اصل رهبری».
بیش از چهار سال است که «لایحهی تأمین امنیت زنان» از سوی فعالان حقوق زنان ایران و برخی نمایندگان مجلس دنبال میشود، اما هنوز به تصویب نرسیده است. از قرار معلوم، این لایحه در قوهی قضائیه در حال بررسی است و برخی از مواد آن نیز حذف شده است. زنان ایران هنوز چشم به راه تصویب لایحهای هستند که، با معرفی انواع خشونت علیه زنان، راهکارهای قانونی برای احقاق حقوق آنان و برقراری عدالت بین مرد و زن ارائه میکند.
در سالهای اخیر، خشکسالی دامن بسیاری از روستاهای ایران از جمله روستای زیلایی در استان کهکیلویه و بویراحمد را گرفته است. علاوه بر خشکسالی، فقر، بیکاری، فقدان زیرساختها و امکانات لازم، از جمله دلایل مهاجرت اهالی روستاهایی مثل زیلایی است. این روستاها در حالی به طور فزاینده خالیتر و خلوتتر میشود که این منطقه سرشار از منابع ثروت است. زیلایی شاید آب نداشته باشد اما نفت دارد، نفتی که البته فایدهای برای اهالی ندارد. نفتی که نه نانی شده است، نه مدرسهای برای کودکان و نه جادهای برای مسافران.
یک عکاس کنجکاو، با پرسهزنی در خیابانها و سرک کشیدن به خانههای متروک و خالی تهران، به ثبت تصاویر جذابی از این خانهها پرداخته و آنها را در نمایشگاهی با عنوان «متروکههای تهران» به نمایش گذاشته است.
ردپای نسرین ستوده در کنار لیست بیشمار محکومان امنیتی و هر کجا که نشانی از بیعدالتی است حک شده، از فعالان حقوق زنان و وکلای مدافع حقوق بشر گرفته تا کارگران، دختران خیابان انقلاب، روزنامهنگاران، دانشجویان و کودکان محروم به اعدام.
لوته گیوِن، هنرمند خلاق هلندی، از داوطلبان سرتاسر جهان خواسته تا برای ثبت و بازتولید صدای شنها در صحراهای گوشه و کنار زمین به او کمک کنند. گیون نمایشگاههایی در کشورهای مختلف دنیا برگزار کرده و کار خود را به یک رسانه محدود نکرده است. حاصل این پروژهی هنریِ او نیز به یک اندازه به فرایند آفرینش اثر و نمایش آن بستگی دارد.
روشنفکر کیست و چه وظایفی بر عهده دارد؟ یکی از نامدارترین اندیشمندان این دوران، نوام چامسکی، سالهاست به این موضوع پرداخته و اخیراً کتابی در این باب نوشته است.
آیا کسی میتواند بی آن که خود شرور باشد، به اعمال شرورانه دست بزند؟ این سؤال بغرنجی است که هانا آرنت، فیلسوف و نظریهپرداز سیاسی آلمانی، در سال ۱۹۶۱ به آن پرداخته است، او در آن زمان مشغول تهیهی گزارشی دربارهی محاکمهی آدولف آیشمن، مسئول هماهنگی برای انتقال دادن میلیونها یهودی به اردوگاههای مرگ و متهم به همدستی در جنایات نازیها، برای مجلهی «نیویورکر» بود.
نهادهای دموکراسی بر این اساس استوار شدهاند که کنشگران سیاسی بر مبنای عقل سلیم، خویشتنداری، و میانهروی عمل میکنند. اما در دنیایی که ما در آن زندگی میکنیم افراطکاریها و لجاجتهای ایدئولوژیک چنان حاکم شده است که میانهروها به نوعی گونهی در حال انقراض تبدیل شدهاند: آیا میتوانیم آنها را از خطر انقراض نجات دهیم؟ برای پاسخگویی به این پرسش، باید نگاهی تازه به «میانهروی» بیاندازیم، فضیلتی که همهی فضیلتهای دیگر را گرد هم میآورد.
ژوئیهی امسال در ارمنستان با دو اتفاق مهم همزمان بود: جشن باستانی و مقدس «وارداوار» (یا آبپاشی) و همچنین آغاز جشنوارهی فیلم «زردآلوی طلایی». برای رفتن به «سینما مسکو»، سالن اصلی برگزاری این جشنواره، باید از چند چهارراه و خیابان در مرکز شهر گذشت تا به میدان شارل آزناوور رسید، و هرچقدر هم که تلاش کنید تا از خیس شدن در امان بمانید، کاری از پیش نخواهید برد!
معاون فرهنگی سپاه پاسداران در نامهای به معاون رئیس جمهور در امور زنان و خانواده ضمن ارسال تصویری از تیم ملی فوتبال فرانسه چنین نوشته است: «آیا شما در این تصویر هویت آفریقایی را مشاهده میکنید یا هویت فرانسوی و نژاد اروپایی را میبینید؟...» او در ادامه هشدار داده که ترویج «سبک زندگی غربی... نتیجهای جز این نخواهد داشت که چند دههی دیگر ترکیب تیم ملی ایران هم غالباً از اهالی هند و پاکستان و افغانستان باشند.» همزمان با این سخنان، کنارهگیری مسعود اوزیل از تیم ...
سه دهه است که جامعهی مدنی یک تنه به شاهکلیدی برای باز کردن قفل دموکراسی تبدیل شده است. دولتهای اروپایی و آمریکا هر ساله میلیونها دلار خرج کمک به سازمانهای مدنی در کشورهای در حال توسعه میکنند. در ایران هم به نظر میرسد توافقی میان روشنفکران وجود دارد که جامعهی مدنی ما را به شاهراه دموکراسی متصل میکند.
یکی از نتایج تحلیلی که تا کنون ارائه دادهام (هرچند ممکن است نامعقول به نظر برسد) این است که تنها حزبی که در تاریخ آمریکا صریحاً خود را «پوپولیست» خواند در واقع پوپولیست نبود. پوپولیسم، همانطور که میدانیم، جنبشی عمدتاً متشکل از کشاورزان در دههی 1890 بود. این جنبش برای مدتی کوتاه سلطهی دموکراتها و جمهوریخواهان بر نظام سیاسی آمریکا را تهدید کرد.