اسمش مینا بود و چند ماه پیش با ۱۰-۱۵ تا زن جوان دیگر که از خیابان و پارک جمع‌شان کرده بودند تحویل زندان شده بود. می‌گفتند دخترفراری‌هایی هستند که خیلی‌هاشان حکم سرقت و مواد هم در پرونده‌شان دارند...

نزدیک به دو قرن پیش، شاعر و متفکر بزرگ آلمانی، گوته در فکر ایجاد عرصه‌ای با عنوان «ادبیات جهانی» بود. گوته این عرصه را مجالی برای ارتباط ادبی و فرهنگی همه‌ی ملت‌های دنیا می‌دید. امروزه، با وجود جهانی شدن و در مواجهه با امواج ملی‌گرایی و تعصبات قومی، «ادبیات جهانی» در چه جایگاهی قرار دارد؟

رساله‌ی مدنیه یکی از مهم‌ترین کتاب‌های عبدالبهاء است که در آن به شرح و تحلیل مسائل بنیادی ایران در زمان خود پرداخته و نقشه‌ای برای اصلاحات دینی و اجتماعی ایران پیشنهاد کرده است.

یکی دو روز مانده به عید نوروز سال ۱۳۹۴ بود که یک ویدئوی تکان‌دهنده افکار عمومی جامعه‌ی فارسی‌زبان را برآشفته کرد. صدها مرد خشمگین افغانستانی، با چوب و خشت و لگد، به جان زن جوانی به نام «فرخنده ملک‌زاده» افتاده بودند، در حالی که پلیس کابل جابه‌جای تصاویرِ منتشرشده ایستاده بود و هیچ مداخله‌ای نمی کرد.

باربت شرودر، فیلم‌ساز سوئیسی که در ایران به دنیا آمده، چندین دهه از عمر خود را صرف ساختن مستندهایی درباره‌ی افراد شرور و از نظر اخلاقی فرومایه کرده است. فیلم آخر او، از مجموعه‌ی «سه‌گانه‌ی شر»، به تشریح نقش یک راهب بودایی در دامن زدن به اختلافات بودائیان و مسلمانان و نفرت‌پراکنی نژادی و دینی در میانمار می‌پردازد.

در نخستین روز سال ۱۹۱۸، اسد خان، سفیر وقت ایران در پتروگراد، به «کمیساریای مردمیِ امور خارجه» احضار شد. در آن جلسه به او می‌گویند که ایران موضوع بندهای ۹ و ۱۰ از توافق‌نامه‌ی تازه‌ای است که دولت بلشویکیِ روسیه با کشورهای درگیر در جنگ بسته، و منظور از آن توافقاتِ مقدماتی برای قرارداد صلحی موسوم به «برست-لیتوفسک» است.

روزی که با موگوروسی موتشومیِ کارتونیست دیدار کردم، یک دسته یادداشت به من داد و گفت: «با صدای بلند بخوان‌شان.» در حالی که در اتاق نشیمن کم‌نور آپارتمانش در نزدیکی کیپ تاون نشسته بود، گفت: «بیشتر کارها را خودت باید انجام بدهی، چون من واقعاً خودم نمی‌توانم نوشته‌هایم را بخوانم. واقعاً چشمم نمی‌بیند.»

مدرنیسم از تأثیرگذارترین جنبش‌های ادبی و هنری در نیمه‌ی اول قرن بیستم بود، و ازرا پاوند، شاعر نامدار آمریکایی، از مهم‌ترین پیشاهنگان این جنبش به شمار می‌رفت، جنبشی که شکل‌دهنده‌ی گروهی از مهم‌ترین نویسندگان و شاعران قرن بیستم مثل الیوت‌، جویس‌ و همینگوی شد. به هنگام سفر عبدالبهاء به لندن، پاوند به ملاقات او رفت و آشنایی و دیدار با او را به دوستان خود در حلقه‌ی مدرنیست‌ها هم توصیه ‌کرد.

می‌گویند هرچه در کشوری خودکامگی بیشتر باشد، مردم بیشتر صدایشان در می‌آید و در نتیجه ادبیات بهتری هم به بار می‌نشیند. اگر این تنها راه موجود بود، من حاضر بودم همه‌ی اعتبار ادبی‌ام را در این راه صرف کنم. اما چنین نیست، و به همین دلیل در طول زندگی‌ام پیوسته و سرسختانه نوشته‌ام.

فلسفه در آلمان رونق پیدا کرده است. ثبت‌نام دانشجویان در دوره‌های فلسفه نسبت به سه سال گذشته یک‌سوم افزایش یافته است. متخصصان این رشته در تد سخنرانی می‌کنند، کتاب‌های پرفروش می‌نویسند، برنامه‌های تلویزیونی پربیننده تولید می‌کنند و جشنواره‌هایی مثل فیل.کُلن برگزار می‌کنند که هر سال در ماه ژوئن بیش از ۱۰ هزار شرکت‌کننده را به این شهر می‌کشاند.

زبان فارسی، با وجود ریشه‌های عمیقش در شبه‌قاره‌ی هند، عملاً در این سرزمین دچار مرگ تدریجی شده است. در حال حاضر، اکثر دست‌نوشته‌های فارسی در کتابخانهها و بایگانی‌های هند، در پشت درهای بسته، بدون استفاده رها شده‌اند. یک پژوهشگر ایرانی و آموزگار زبان فارسی دلیل این اتفاقات را در کلکته جست‌وجو کرده است.

اقلیت یهودی-اسپانیایی‌تبار ترکیه از بازماندگان مهاجرانی هستند که قرن‌ها پیش از شبه‌جزیره‌ی ایبری اخراج شدند و به امپراتوری عثمانی کوچ کردند. میراث فرهنگی این اقلیت، که در زبان لادینو و موسیقی فولکلور آن‌ها متبلور می‌شود، در معرض نابودی است. در همین حال، بعضی از هنرمندان متعلق به این اقلیت برای زنده نگه داشتن میراث موسیقایی آن تلاش می‌کنند.  

در سال ۱۹۱۲ زمانی که عبدالبهاء به امریکا سفر کرده بود، سیاهان هنوز علناً نژاد فروتر محسوب می‌شدند و با تبعیض‌های فاحش اجتماعی و اقتصادی، و کاملاً جدا از سفیدپوستان زندگی می‌کردند. عبدالبهاء در سفر خود بارها تابوهای اجتماعی آمریکا را شکست و بر تساوی نژادها تأکید کرد.

در دورانِ پس از جنگ داخلی اسپانیا، به نظر می‌رسید مشکل اصلی این کشور در مورد ملی‌گراییِ محلی به جدایی‌طلبان ایالت باسک مربوط می‌شود. اما همان‌طور که رویدادهای اخیر نشان می‌دهند، اکنون بارسلونا – مرکز ایالت کاتالونیا – کانون مهم‌ترین مسئله‌ای است که کشور اسپانیا با آن مواجه است: مسئله‌ای با ریشه‌های عمیق تاریخی.

سکولاریسم یا «جدایی دین از سیاست» از آموزه‌هایی است که بنیان دولت و جامعه‌ی مدنی در دنیای مدرن را می‌سازند. با این حال، رابطه‌ی دین و سیاست پیچیده‌تر از آن چیزی است که در نگاه اول به نظر می‌رسد. شلایرماخر، دین‌شناس برجسته‌ی آلمانی، آثار تحول‌آفرینی در این زمینه پدید آورده که هنوز شایان توجه و تأمل‌اند.

یک قرن از پیروزی انقلاب کمونیستی در روسیه، مورخان و پژوهشگران به بازنگری و مرور جنبه‌های مختلف این انقلاب، از جمله «هنر انقلابی» آن، روی آورده‌اند. پرسش اصلی آنان این است: چگونه هنرِ تجربه‌گرا و آوانگاردی که در اوایل انقلاب رواج پیدا کرده بود، در سال‌های آینده به عنوان سبکی منحط و بیگانه مردود شناخته شد؟