لیا اوپی و الیف شفق: ادبیات می‌تواند نوعی مقاومت باشد

الکس کلارک

اوپی سرگرم سفر در هند بود و شفق در خانه‌اش در لندن به سر می‌برد. آن‌ها در این مکالمه به موضوعات گوناگونی مثل تهدید سانسور و خیزش پوپولیسم، مشکلات نویسندگانِ چندهویتی و اهمیتِ توجه به رویدادهای پیچیده‌ی تاریخی در آثارشان پرداختند.

نظام جهانی تأمین غذا از قبل هم دچار بحران بود، جنگ روسیه وضعیت را خراب‌تر خواهد کرد

راج پاتل

روسیه و اوکراین در مجموع تقریباً سی درصد از صادرات گندم جهانی را در سال ۲۰۲۱ به خود اختصاص داده بودند. قیمت گندم امسال به میزانی بی‌سابقه افزایش یافت و تقریباً به ۱۲/۹۴ دلار در ازای یک بوشِل (حدود ۲۵ کیلوگرم) رسید، رقمی که در ابتدای سال حدود ۷/۵۵ دلار بود.

تَک‌پران، بسیج‌گران و سازمان‌دهندگان

هاریه هان

یکی از شاخص‌های اصلی کارآمدی انجمن‌ها و سازمان‌های مدنی و البته یکی از چالش‌های اصلی پیش روی این انجمن‌ها، عضوگیری و فعال‌کردن اعضا در فعالیت‌های مختلف انجمن‌هاست. چه نوع انجمن‌هایی قادرند که بر این چالش فائق شوند و اعضایشان را درگیر در کنش‌ها و فعالیت‌های گوناگون گروه کنند؟

بی حجاب، از انقلاب تا ولی‌عصر

سوار بر خط شرق به غرب هستم و می‌خواهم در ایستگاه میدان انقلاب پیاده شوم. دو دختر جوان کوله‌به‌دوش که به نظر نمی‌رسد بیش از بیست سال داشته باشند، بدون روسری در کنار درِ ورودی واگن با هم پچ‌پچ می‌کنند و ریزریز می‌خندند. در دو سه واگن جلویی و عقبی هم یکی دو زن بی‌حجاب می‌بینم.

امید، توانایی تلاش برای موفقیت است

واتسلاو هاول

در شماره‌ی اکتبر ۱۹۹۳ نشریه‌ی اسکوایر، واتسلاو هاول، که در آن وقت به‌تازگی پس از سقوط نظام کمونیستی به‌عنوان ریاست‌جمهور چکسلواکی انتخاب شده بود، یادداشتی شخصی و سیاسی نوشت که معنا و تصویر دیگری از «امید» را نشان می‌داد. این یادداشت به یکی از شاخص‌ترین نوشته‌های هاول تبدیل شد؛ مردمان بسیاری در میانه‌ی بحران‌ها و درگیری‌ با ظلم و تبعیض و سرکوب، به این یادداشت ارجاع دادند. آنچه در ادامه می‌خوانید برگردان فارسی این نوشته است.

عبور از مرزهای تفرقه

المیرا محمودی

شاید این روزها کسی به این موضوع توجه نکند که در میان معترضان، تعداد جانبازان یا فرزندان و خواهران و برادران شهدای جنگ، کم نیست. یعنی همان گروهی که سال­‌هاست جمهوری اسلامی، از اسم و رسمِ آنها برای ساکت کردن دیگران استفاده می­‌کند.

اهمیت سیمون دو بووار در دوران ما

سینا روحانی

سیمون دو بووار را بیش از همه به علت نگارش کتاب جنس دوم می‌شناسند. این کتاب بلافاصله پس از انتشار در سال ۱۹۴۹، انقلابی در جامعه‌ی فرانسه به ‌پا کرد. نفوذ آموزه‌های انتقادیِ جنس دوم به تغییر قوانین کار و بارداری زنان در این کشور انجامید و بستری مناسب برای سربرآوردن موج دوم فمینیسم فراهم آورد.

مهسا، نقطه‌ی آغاز تقویم جدید

افرا فراهانی

ایزابل آلنده، نویسندهی مشهور شیلیایی، جمله‌ای دارد با این مضمون: «چیزهایی را بنویس که نباید فراموش شوند.» می‌نویسم که فراموش نکنم، فراموش نکنیم. هیچ‌کس نباید اندوهِ این روزها را فراموش کند. انصاف نیست. به احترامِ رنجِ عمومی‌مان نباید فراموش کنیم.

دختران دبیرستانی، از شعارنویسی تا برهم زدن کلیشه‌ها

مریم فومنی در گفتگو با یک معلم دبیرستان دخترانه در تهران

شعار «زن، زندگی، آزادی» حتی به مناطق فقیرنشین و حاشیه‌نشین تهران هم رسیده است، یعنی همان‌جایی که من درس می‌دهم و اهالی‌اش قاعدتاً باید بیشتر دغدغه‌ی نان داشته باشند. من در چند دبیرستان مختلف درس می‌دهم و در همه‌ی آنها شاهد اعتراض دختران دانش‌آموزان بوده‌ام.

سازمان مدنی کارآمد: تقویت درون برای موفقیت بیرون

کِنِت اندروز و همکاران

چه عواملی موجب عملکرد مؤثر و کارآمد سازمان‌های جامعه‌ ‌مدنی می‌شود؟ چرا بعضی از سازمان‌های جامعه‌ ‌مدنی در پیگیری عملکرد‌شان موفق‌ هستند، حال آنکه دسته‌ای دیگر دچار رخوت و رکود می‌شوند و قوایشان به تدریج تحلیل می‌رود؟ آیا باید عوامل موفقیت را در بیرون این سازمان‌ها، مثلا محیط سیاسی اجتماعی مساعد یا میزان منابع در دسترس سازمان‌ها جست، یا اینکه عوامل درونی مثلا نوع رهبری و فعالیت گروهی مقوم و شکل ‌دهنده‌ی اصلی این سازمان‌ها هستند؟

بیست سال مبارزه‌ی زنان، به روایت دوربین آرش عاشوری‌نیا

مریم فومنی

عکاس میخواست هویتش محفوظ باشد تا بتواند عکس‌های بیشتری از اعتراض‌های مردمِ ایران و سرکوب خشونت‌بارشان بگیرد. اما چند روز بعد مرگ ناگهانیِ عکاس باعث شد که حالا بتوان نامش را با صدای بلند اعلام کرد: آرش عاشورینیا که ششم مهرماه به دلیل ایست قلبیِ ناگهانی در خانهاش در تهران جان ‌سپرد. 

اصول و مضامین پست‌مدرنیسم

میثم بادامچی

یکی از اهداف نگارش کتاب نظریه‌های بدبینانه البته نقد افراط‌ها در شکل‌های گوناگون سیاست‌ورزیِ هویتی در دنیای غرب است که پشتوانه‌ی آن رویکرد پست‌مدرن متخصصان علوم انسانی، عمدتاً با گرایش چپ سیاسی، در دانشگاه‌های غربی است.

«آن جنگ درونی»: روایتی از کنار گذاشتن حجاب در خانواده‌ای مذهبی

نفیسه موسوی

چهار سال پیش روایتی درباره‌ی تجربه‌ام از کنار گذاشتنِ حجاب نوشتم و در فضای مجازی منتشر کردم. روایتی که برای اجتناب از عواقبِ احتمالی بدون نام منتشر شد. در هفته‌های اخیر و پس از قتل مهسا امینی که بالاخره این زخم جمعی سرباز کرد دوباره به این متن بازگشتم. کمی تغییرش دادم، امضایش کردم، و تصمیم گرفتم یک بار دیگر منتشرش کنم.

از زاهدان تا تهران

راهپیمائی سکوت نیز که آن اعلامیه وعده می‌داد، معنی نداشت. گاردی‌ها نمی‌گذارند جمع شوید که بخواهید در سکوت حرکت کنید یا فریاد. حتی اگر بخواهید در سکوت حرکت کنید، حمله می‌کنند و فریادتان را در می‌آورند. 

شمایل‌های مقاومت زنان علیه حجاب اجباری پس از انقلاب

نزهت بادی

شاید بتوان نخستین شمایل مقاومت زنان پس از انقلاب را تصویر زنی دانست که روبه‌روی مرد معممی ایستاده و انگشتش را به سوی او گرفته است. این زن، شیده رحمانی (با نام هنری ملیحه نیکجومند)، بازیگر سینمای ایران است که تصویرش در تظاهرات زنان علیه حجاب اجباری در روز هشت مارس (۱۷ اسفند ۱۳۵۷) توسط هنگامه گلستان ثبت می‌شود.

جنبش‌های مقاومت مدنی چگونه حامیان حکومت را به رویگردانی از آن ترغیب می‌کنند

اریکا چنووت

وقتی حامیان اصلیِ حکومت از پشتیبانی از ساختارِ قدرت دست بردارند، پژوهشگران از «روگردانی» سخن می‌گویند. هیچ ساختار قدرتی بدون کوشش‌های روزانه و حمایت منفعلِ گروه‌های مختلف، از بالا تا پایینِ جامعه ــ نیروهای پلیس و سربازان، بانکداران و صاحبان کسب‌وکار، معلمان و وکلا، رانندگان کامیون، زباله‌جمع‌کن‌ها، دیپلمات‌ها و بسیاری دیگر ــ دوام نمی‌آورد. و همه‌ی این گروه‌ها را می‌توان متقاعد کرد که کار کردن ــ مستقیم یا غیرمستقیم ــ برای حکومت دیگر به نفع‌شان نیست.

تحول عصیان در جهان: شکل و ماهیت جدید انقلاب‌های مدنی

مارک بایسینگر

درک کلاسیک از انقلاب مردمی برای تحلیل جنبش‌‌های نوین جواب نمی‌دهد. باوجود تحول ماهوی انقلاب‌ها در طی قرن بیستم، و حالا قرن بیست و یکم، نظریه‌های انقلاب همچنان متصلب باقی مانده‌اند و در نتیجه در مفهوم‌پردازی و تبیین خیزش‌های انقلابی اخیر به نسبت ناکام بوده‌اند.