مجمع‌الجزایر گولاگ، اثر بزرگ و ماندگار الکساندر سولژنیتسین، ۵۰ ساله شد. این کتاب که روایت تلخ و هولناکی از زندگی در اردوگاه‌های کار اجباری شوروی است، اولین بار در دسامبر ۱۹۷۳ به زبان روسی در پاریس منتشر شد.
«اینجا خونه‌ی تو هم باشه، الان که ما اینجا هستیم، محل کارِ ماست». این جمله نقل‌قولی است از یکی از مأموران امنیتی که در آبان‌ماه برای بازداشت یک زوج خبرنگار و تفتیش به خانه‌ی آنها رفته است.
چهار یا پنج ساله بودم که روزی متوجه شدم دیگر قرار نیست به این زودی‌ها خاله مهوش و خاله فریبا را ببینم؛ آنها قرار بود که به «زندان» بروند.
او می‌گوید مخالفت با اعدام را پس از شنیدن داستان خواهری که برادرش اعدام شده بود، آغاز کرده و کلمه‌ی «دادخواهی» را اولین بار در زندان شنیده است.
هرچند خیزش «زن، زندگی، آزادی» و اعتراضات و تظاهرات گسترده‌ی آن از سوی گروه‌ها یا نهادهای مشخصی سازمان‌دهی نشده بود، اما به جرقه‌ای برای سازمان‌دهیِ مردمانی تبدیل شد که خشمگین و ناراضی از وضعیت کنونی به تغییر می‌اندیشند.
از سال ۲۰۰۶ تا کنون بیش از ۱۱۲ هزار نفر در مکزیک ناپدید شده‌اند؛ اکثر ناپدیدشدگان به ایالت‌های خالیسکو، تامائولیپاس، مکزیکو، وراکروز و نُئِوو لئون تعلق دارند.
مفهوم مکان‌های خاطره را پی‌یر نورا، مورخ و اندیشمند فرانسوی (متولد ۱۹۳۱، پاریس)، در دهه‌ی ۱۹۷۰ مطرح کرد. به‌گفته‌ی او، «مکان خاطره» ممکن است جایی واقعی باشد یا پدیده‌ای صرفاً ذهنی که خاطره در آن شکل می‌گیرد و ماندگار می‌شود و کارکردی «علیه فراموشی» به خود می‌گیرد.
در آوریل ۲۰۲۳ ولادیمیر کارا-مورزا، فعال حقوق بشر و سیاستمدار مخالف حکومت روسیه، به جرم مخالفت با جنگ اوکراین به ۲۵ سال زندان محکوم شد.