تب‌های اولیه

همچون دو بالِ یک پرنده؛ نگاهی به سرگذشت اوسیپ و نادژدا ماندلشتام

هرمز دیّار

یکی از بزرگ‌ترین شاعران تمام ادوار روسیه و همسرش با روشی مشابه با گدایان دوره‌گرد امرارمعاش می‌‌کردند. تنها یک رژیم خودکامه با یک ایدئولوژی فرهنگ‌ستیز می‌‌توانست چنین شاهکاری به خرج دهد و داغ ننگی ابدی بر پیشانی تاریخ ادب و فرهنگ سرزمین خود باقی ‌گذارد.

سفر در آینه: مروری بر زندگی و اشعار نیلگون مارمارا

نهال تابش

شاهزاده‌خانم مالیخولیایی. نیلگون مارمارا، ملکه‌ی غمگین، را چنین می‌نامند. بسیاری او را این‌گونه، تنیده با اختلال روانش به خاطر می‌آورند اما نیلگون بیش از هرچیز شاعر بود و شاعر ماند. او از نسل درخشان شاعران دهه‌ی ۱۹۸۰ بود. زنی شاعر که زبانِ شعر ترکی را از زبان فراتر برد و آن را تثبیت کرد.

نگاهی به زندگی و آثار نویسندگان زن ترکیه که با نام مردانه می‌نوشتند

نهال تابش

به نظر می‌رسد که نام‌های مردانه یا مبهم همچون سپری از زنان در برابر انتقادات و خشونت جامعه‌ی ادبیِ مردانه محافظت می‌کرده است. مری آن ایوانز (جورج الیوت)، آمانتین اُرُر لوسیل دوپَن (ژرژ ساند) و کاترین هریس بردلی (مایکل فیلد) از معرو‌ف‌ترین نویسندگانی هستند که در دنیای ادبیات با نام مستعار مردانه‌شان شناخته می‌شوند.

فرار از مدار قدیس‌ها و سیاست؛ نویسندگان از حال‌وروز ادبیات‌ عرب می‌گویند

فرناز سیفی

ادوارد سعید در اواخر عمر طی سفری به بیروت رفت. مراسم سخنرانی مفصلی برای او برگزار کردند. اما نه‌تنها او بلکه بسیاری دیگر از نویسندگان، روشن‌فکران، دانشجویان و علاقه‌مندان آثار سعید را به مراسم راه ندادند زیرا ده‌ها سیاست‌مدار که هرگز در عمرشان کلمه‌ای از آثار سعید را نخوانده بودند، هجوم برده بودند تا با ادوارد سعید عکس یادگاری بگیرند.

زنی آرایشِ روزگار؛ در حالات شعری طاهره قرةالعین

رضا فرخ‌فال

آنچه در این کتاب درباره‌ی «حالات شعری طاهره قرةالعین» می‌خوانید، چهره‌گشایی ازین شاعر در شعر اوست. آیا شعرهایی که اینجا و آنجا از طاهره نقل شده به‌راستی همه از آنِ خود اوست؟ این شعرها امروز با ما چه می‌گویند؟ طاهره و شعرش در تاریخ ادبیات زنانه‌ی ایران از رابعه تا فروغ فرخزاد چه جایگاهی دارد؟ در این کتاب نویسنده کوشیده از منظری ادبی به پاسخ‌هایی برای این پرسش‌ها نزدیک شود.

دیوار شعر

سیروس علی‌نژاد

به تازگی رمانی در تهران منتشر شده است که از احوال شاعر بزرگ فارسی‌زبان، رودکی می‌گوید. نام این رمان «بازگشت به پنج رود» است، جایی که زادگاه مقدمة‌الشعرای زبان فارسی بوده است. نویسنده‌ی رمان، «آندری ولوس»، روس است اما در تاجیکستان زاده شده و در فرهنگ تاجیک بالیده است.

قتل‌های زنجیره‌ای ــ اکبر سعیدی ‌سیرجانی

امید رضایی

یکی از چهره‌های مهجور در میان روشنفکران کشته‌شده به دست جمهوری اسلامی، علی‌اکبر سعیدی سیرجانی است. مهجور نه به این معنی که کسی نامش را نشنیده یا یادی از او نمی‌کند. او را بیش از هر چیز بابت نامه‌های انتقادی، صریح و البته روشنگرش به علی خامنه‌ای، رهبر نظام اسلامی، می‌شناسند. اما آن نامه‌ها ــ با همه‌ی اهمیتشان ــ تنها برگ آخر دفتر زندگیِ قصه‌گوی خوش‌سخنی بودند که در بیش از چهار دهه فعالیت فرهنگی‌اش، جزو استثناهایی بود که از یک طرف محبوب عامه بود و کتاب‌هایش جزو پرفروش‌ترین‌ها، و از طرف دیگر به‌واسطه‌ی آثار پژوهشی و دانشِ کم‌نظیرش مورد توجه و احترام اندیشمندان و خواص.