شعر

پوشکین در صف مقدم تابوها می‌نشست: شاعری نماینده‌ی روح روسی و شعری شالوده‌ی هویت ملی. او چشم روس‌ها بود. چه وقتی از پهنای سرزمین اسلاوها می‌گفت و مناظر و مردمِ آن را وصف می‌کرد و چه آنگاه که از بیگانگان و فراسوی سرحدات می‌سرود، شنونده چشم پوشکین را چشم خود می‌پنداشت.

یکی از بزرگ‌ترین شاعران تمام ادوار روسیه و همسرش با روشی مشابه با گدایان دوره‌گرد امرارمعاش می‌‌کردند. تنها یک رژیم خودکامه با یک ایدئولوژی فرهنگ‌ستیز می‌‌توانست چنین شاهکاری به خرج دهد و داغ ننگی ابدی بر پیشانی تاریخ ادب و فرهنگ سرزمین خود باقی ‌گذارد.

شاهزاده‌خانم مالیخولیایی. نیلگون مارمارا، ملکه‌ی غمگین، را چنین می‌نامند. بسیاری او را این‌گونه، تنیده با اختلال روانش به خاطر می‌آورند اما نیلگون بیش از هرچیز شاعر بود و شاعر ماند. او از نسل درخشان شاعران دهه‌ی ۱۹۸۰ بود. زنی شاعر که زبانِ شعر ترکی را از زبان فراتر برد و آن را تثبیت کرد.

به نظر می‌رسد که نام‌های مردانه یا مبهم همچون سپری از زنان در برابر انتقادات و خشونت جامعه‌ی ادبیِ مردانه محافظت می‌کرده است. مری آن ایوانز (جورج الیوت)، آمانتین اُرُر لوسیل دوپَن (ژرژ ساند) و کاترین هریس بردلی (مایکل فیلد) از معرو‌ف‌ترین نویسندگانی هستند که در دنیای ادبیات با نام مستعار مردانه‌شان شناخته می‌شوند.

ادوارد سعید در اواخر عمر طی سفری به بیروت رفت. مراسم سخنرانی مفصلی برای او برگزار کردند. اما نه‌تنها او بلکه بسیاری دیگر از نویسندگان، روشن‌فکران، دانشجویان و علاقه‌مندان آثار سعید را به مراسم راه ندادند زیرا ده‌ها سیاست‌مدار که هرگز در عمرشان کلمه‌ای از آثار سعید را نخوانده بودند، هجوم برده بودند تا با ادوارد سعید عکس یادگاری بگیرند.