تب‌های اولیه

مسائل معیشتی، اعتراض‌ها به حجاب اجباری، و تأثیر آن‌ها بر جنبش زنان

مریم حسین‌خواه

اعتراض‌ها به مشکلات معیشتی و حجاب اجباری، چه تأثیری بر جنبش زنان در ایران گذاشتند؟ آیا این دو حرکت، که زمستان گذشته خیابان‌های ایران را تکان دادند و پس‌لرزه‌های آن‌ها هنوز ادامه دارد، می‌توانند نیروهای جدیدی را به جنبش زنان اضافه کنند و استراتژی‌های آن را تغییر دهند؟

نسرین ستوده، شجاعتِ مسری

مریم حسین‌خواه

نسرین ستوده، در تمام سال‌هایی که از دور و نزدیک می‌شناسمش، نمادی از همان شجاعتی است که خودش می‌گوید مسری است. نمادی از زنان و مردانی که تهدید و احضار و بازداشت و شکنجه صدای حق‌طلبی‌شان را خاموش نمی‌کند و در کوره‌راه‌های سخت و تاریک پیش رو، یادمان می‌آورند که نترسیم و نگذاریم که صدای‌مان را در گلو خفه کنند.

ارمنستان، جنبشِ گوشی‌های هوشمند و ماشین‌ها

مریم حسین‌خواه

پارلمان ارمنستان امروز نخست وزیر تازه ای انتخاب می کند و تنها نامزد نیکول پاشینیان است که اعتراضات اخیر ارمنستان را رهبری می کرد. این اعتراضها ۱۰ روز جریان داشت، تا به خواسته‌ی ‌اولش رسید که استعفای نخست‌وزیر قبلی بود و حالا اعتراض کنندگان علاوه بر انتخاب نخست‌وزیر جدید، به دنبال اصلاح قانون انتخابات و تغییر اساسی در وضعیت کشورند. این جنبش اما چطور به این پیروزی‌ دست یافت و ...

کسب حق رأی، ماندگارترین دستاورد جنبش زنان

مریم حسین‌خواه

دست‌یابی زنان به «حق رأی» در دوره‌ی شاه، از بسیاری جهات، محصول دهه‌ها تلاش جنبش زنان ایران بود. برخوردار شدن زنان از حق رأی راه را برای تصویب قوانین دیگری به نفع زنان نیز باز کرد. با انقلاب اسلامی، قوانینی که در پی حق رأی زنان برقرار شده بود از بین رفت، اما زنان از اصل حق رأی محروم نشدند: «حق رأی»، در کنار «حق آموزش»، از ماندگارترین دستاوردهای جنبش زنان ایران بود.

«قانون حمایت خانواده»، دستاورد بزرگ جنبش زنان

مریم حسین‌خواه

نگاهی به روند تدوین و تصویب «قانون حمایت خانواده» در مجلس ایران نشان می‌‌دهد که فعالان زن، با غنیمت شمردن گرایش‌ حکومت پهلوی به تجدد و توسعه، توانستند از ظرفیت‌های موجود برای انجام اصلاحات به نفع زنان بهره‌برداری کنند. «قانون حمایت خانواده»، با همه‌ی کاستی‌های آن، پیشروترین قانون در حمایت از حقوق زنان در طول تاریخ معاصر ایران بود. این قانون چند ماه پس از انقلاب اسلامی لغو شد. 

دهه‌های آخر دوران شاه: تحمیل فمینیسم دولتی بر جنبش زنان

مریم حسین‌خواه

در دهه‌های آخر دوران شاه، فعالیت‌های «سازمان زنان» نقش تعیین‌کننده‌ای در سرنوشت جنبش زنان ایران داشت. این سازمان، به ریاست اشرف پهلوی، تشکل‌های مستقل زنان را زیر پوشش خود گرفت و فعالیت در زمینه‌ی حقوق زنان را به انحصار نهادهای دولتی در آورد. «سازمان زنان» دستاوردهای مهمی، به ویژه در زمینه‌ی اصلاح قوانین به نفع زنان، داشت اما وابسته بودن آن به دولت و دربار اسباب روگردانی اکثریت زنان از این سازمان شد. 

از کودتا تا انقلاب: حذف طبقه‌ی متوسط از متن جنبش زنان

مریم حسین‌خواه

در فاصله کودتای ۱۳۳۲ تا انقلاب ۱۳۵۷، در شرایطی که حکومت شاه هرگونه حرکت مستقل اجتماعی و سیاسی را کنترل، محدود و سرکوب می‌کرد، جنبش زنان استراتژیِ جدیدی را برای پیشبرد خواسته‌هایش در پیش گرفت. در چهار مقاله‌ای که به بررسی این دوره می‌پردازد، نخست ساختار گروه‌های زنان در این دوره بررسی و به شبکه‌های همکاری ...

تجدید حیات جنبش زنان در دهه‌ی ۱۳۲۰

مریم حسین‌خواه

تشکل‌های زنان در دوره‌ی نخست حکومت محمدرضا شاه (از 1320 تا 1332)، نتوانستند به خواسته‌های خود برای تغییر وضعیت حقوقی و سیاسی زنان دست پیدا کنند. با این حال، از یک سو راه را برای فعالیت سازمان‌یافته‌ی زنان در احزاب سیاسی باز کردند و از سوی دیگر با پیگیری خواسته‌هایشان – به ویژه در زمینه‌ی حق‌ رأی – بستری برای تحقق آن‌ها در دهه‌های ۴۰ و ۵۰ خورشیدی فراهم کردند.