در زندگی مدرنِ سیّال، انسان‌ از چارچوب‌های سنّتی و پشتوانه‌های اجتماعیِ هویّت محروم شده‌ و ناگزیر برای فرونشاندن عطش باهم‌بودن یا غلبه بر هراس از تنهایی و انزوا، شیوه‌های دیگری را برای ارضای میل به هویّت می‌آزماید.

امتزاج برداشتی انحصارگرا از مذهب تشیّع با هویّت ایرانی، ناخواسته مقدمات تبلور حرکتی را فراهم آورد که در نیمه‌ی دوم قرن نوزدهم میلادی به نقد انحصارگرایی دینی و نقش آن در ایجاد وحدت سیاسی-ملی در جامعه پرداخت. این حرکت که به تدریج تحت عنوان آیین بهائی شناخته شد.

تأسیس جمهوری اسلامی پایانی بود بر سیاستی که حدود ربع قرن، هویّت پارسی را ترویج کرده بود. این پژوهش بر اساس شاخص‌هایی همچون ایستایی/ پویایی، پارسی/ اسلامی، و فراگیر/ انحصاری بودن به مقایسه‌ی گفتمان‌های نخبگان حاکم بر ایران، سلطنت‌طلبانِ تبعیدی و جنبش سبز درباره‌ی مفهوم هویّت ملی می‌پردازد. 

جامعه‌شناس سرشناسِ لهستانی تبار، زیگمنت باومن، یکی از تنگناهای زندگی شخصی‌اش را که انتخابی دشوار پیش رویش می گذارد، دست‌مایه‌ی کنکاش در باب پیچیدگی‌های هویت مهاجران و پناهندگان و به ویژه هویت ملّی انسان‌ها و مزایای گذر از تقاطع‌های فرهنگی قرار می دهد.

فوتبال به عنوان نماد زبان، فرهنگ و طبقه بر اختلافات سیاسی و فرهنگی میان اسپانیا و کاتالونیا ‌تأثیر چشمگیری داشته است. رئال مادرید و بارسلونا همواره در کانون مسائل مربوط به قومیّت و هویت قرار داشته‌اند اما جهانی شدن وضع را تغییر داده است.

در تحقیقی کیفی و از طریق مصاحبه‌های نیمه‌ساختار یافته با ایرانیان نسلِ دوم در سه کشور، پژوهشگر به بررسی دیاسپورای ایرانی پرداخته و می‌کوشد نشان دهد که  گفتمان‌های ملّی، یگانه عامل تعیین هویّت نیستند و عناصر مهم دیگری چون هویّت دینی تأثیری گاه تعیین‌کننده دارند.

فروید در آخرین اثرش که در سال 1939 هم‌زمان با تاریک‌ترین دوره‌ی تاریخ مدرن یهودی منتشر شد، این فرضیه را مطرح کرد که بنیانگذار دین یهودی، همان‌طور که کافکا هم گفته بود، مصری بود و نه عبرانی. این مقاله به علل احتمالی طرح این فرضیه و پیامد‌های آن در دوران ظهور فاشیسم می‌پردازد. 

کُنراد هَکت، جمعیت‌شناس نامدار در حوزه‌ی دین و زندگی عمومی، ضمن بررسی دقیق یافته‌های تحقیقات گوناگون با بیان هفت نکته نشان می‌دهد که چگونه پاسخ افراد به پرسش‌های مربوط به هویت دینی از شرایط و زمان مصاحبه و نیز شیوه و جمله‌بندی پرسش‌ها متأثر است که این امر نتایج پژوهش‌ها را به طور چشمگیری تغییر می‌دهد.