جان گری، فیلسوف بریتانیایی و شاگرد آیزایا برلین، از زمان بازنشستگی از دانشگاه به عنوان روشنفکر حوزه‌ی عمومی شهرت یافته است. او کتاب‌های متعددی نوشته است که به زبان‌های مختلف ترجمه شده‌اند و کتاب هفت نوع خداناباوری از آخرین آن‌هاست. گری بیش از یک دهه است که به عنوان نویسنده‌ی دائمی در هفته‌نامه‌ی معتبر «نیو استیتسمن» مقاله می‌نویسد. مطلبی که از او در اینجا ترجمه کرده‌ایم برگرفته از همین مجله است.

چکسلواکی رسماً کشوری کمونیست بود اما تیم فوتبال عمدتاً اسلوواکِ این کشور که به مقام قهرمانیِ رقابت‌های سال 1976 دست یافت، احساسات نهفته‌ی ناسیونالیستی را برانگیخت. دانمارکی‌ها نزدیک بود که تاریخ‌ساز شوند زیرا در سال 1992 هم قهرمان جام ملت‌های اروپا شدند و هم در همه‌پرسی به «پیمان ماستریخت» [پیمان اتحادیه‌ی اروپا] رأی منفی دادند.

انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۰ احتمالاً یکی از نقاط عطف تاریخی در مناسبات بین حاکمیت و مردم در جمهوری اسلامی‌ است. این انتخابات افزون بر مهم‌ترین ویژگی‌اش که بی‌میلی گسترده‌ی اجتماعی به مشارکت بود وجوه متمایز دیگری هم دارد که کمتر به آن پرداخته شده است. در این نوشته می‌کوشم نشان دهم که چگونه این وجوه در ادامه‌ی پروژه‌ی سیاست‌زدایی در حاکمیت هستند.

در سال‌های اخیر، احزاب و جنبش‌های پوپولیستی در آمریکا و اروپا به شدت رشد و گسترش یافته‌اند و دموکراسی‌های غربی را با چالش‌های جدی روبه‌رو کرده‌اند. چه عواملی شکنندگیِ ساختاریِ دموکراسی‌‌های کنونی و در همان حال موفقیت چشمگیر احزاب و جنبش‌های پوپولیستی را تبیین می‌کنند؟

نویسندگان تفاسیر گوناگونی از معایب لیبرالیسم ارائه کرده‌اند؛ با وجود این، مسئله‌ی اصلی تغییر دادن لیبرالیسم است. خودانتقادی یکی از نقاط قوت لیبرالیسم است. همین واقعیت که کتاب‌های فراوانی درباره‌ی مرگ لیبرالیسم منتشر شده، گواه صدق آن است که لیبرالیسم هنوز زنده است. اما اکنون باید تجویز را جایگزین تحلیل کرد.