ماجرای عاشقانه‌ی من با شهر میلان که شروع شد، اومبرتو اکو که فقط چهار سال از من بزرگ‌تر بود، عملاً دبیر تحریریه‌ی انتشارات بومپیانی به حساب می‌آمد. سراغش را گرفتم، قرار ملاقاتی گذاشتیم، و طراحی‌های خودم را پیش روی‌اش گذاشتم. با صورت کامل اصلاح‌کرده، پوست بسیار سفید و موهای بسیار سیاه، چهره‌ی دل‌نشینی داشت، با صدایی که گهگاه حالت جیغ به خودش می‌گرفت. آن صدای براق و برنده را هرگز از دست نداد.

سیاست‌های جمعیتی چین در چند دهه‌ی اخیر محل بحث و درگیری‌های بسیاری بوده است. مستند «ملت تک‌فرزند» به کارگردانی نانفو وانگ و جیانلینگ ژانگ، برنده‌ی جایزه‌ی بزرگ هیئت داوران آمریکا در بخش مستند سال ۲۰۱۹ جشنواره‌ی ساندنس، به سیاست کنترل جمعیت و پیامدهای اجرایی آن در چین می‌پردازد.

«زن‌کشی»، به معنی به قتل رساندن یک زن به دلیل جنسیت‌ او، اصطلاحی است که در قانون جزایی فرانسه وجود ندارد. بسیاری از حقوق‌دانان بر این باورند که قوانین فرانسه از مقررات مکفی و مناسب در این زمینه برخوردار است اما در عین حال استفاده از این اصطلاح در زبان روزمره را ترغیب و تشویق می‌کنند.

اگر بحران اقلیمی ناقض حقوق نسل‌های آینده باشد چه؟ سرانجام، به نظر می‌رسد که توجه افکار عمومی دارد به این پرسش اضطراری جلب می‌شود. ماه گذشته ۷ میلیون نفر در حدود ۲۰۰ کشور دنیا به خیابان‌ها ریختند تا در اعتراضات جوانان به بحران اقلیمی جهان شرکت کنند. جوانان سراسر دنیا می‌دانند که بارِ سنگین پیامدهای مصیبت‌بار بحران بوم‌شناختیِ کنونی بر دوش آن‌ها و نسل‌های بعدی خواهد افتاد ــ به‌ویژه نسل‌های متعلق به جوامعی که کمترین سهم را در انتشار گازهای گلخانه‌ای داشته‌اند.

«ما هفت میلیارد انسان، به لحاظ احساسی و ذهنی و جسمی، مثل هم هستیم.» این حرفی است که دالایی لاما در مصاحبه‌ای نود دقیقه‌ای با مجله‌ی تایم می‌گوید. او می‌گوید: «همه‌ی ما می‌خواهیم زندگی لذت‌بخشی داشته باشیم.» زندگی خود او حالا به نقطه‌ی عطف دیگری رسیده است.

یک قرن پیش، در اواخر دهه‌ی ۱۲۹۰ خورشیدی، زنان ایرانی که از هر حق برابری در خانواده و جامعه محروم بودند، می‌گفتند که دست‌کم طلاق دادن زنان را کمی مشکل کنید تا این‌طور نباشد که مردان هر وقت دل‌‌شان خواست زن‌شان را طلاق دهند و دست زن بیچاره به جایی بند نباشد. به نظر می‌رسد که صدای مادربزرگان فمینیست‌مان پس از صدسال، سرانجام به گوش دولت‌مردان رسیده و این روزها به دنبال آن هستند که با تصویب «لایحه‌ی پیشنهادی مقید و محدودسازی حق طلاق شوهر» بنیان خانواده را استوار نگه ‌دارند.

بر اساس گزارش انجمن روان‌شناسی آمریکا» ۹۳ درصد از مردم آمریکا هر سال در پایان سال و آغاز سال جدید، دست‌کم یک «تصمیم و هدف برای سال جدید» تعیین می‌کنند. اما «تصمیم‌های سال جدید» در بیشتر موارد محکوم به شکست است و عمرشان بسیار کوتاه. پس چرا این «مُد» برعکس خیلی چیزهای دیگر که ناگهان مد می‌شود، انگار دوران‌اش به پایان نمی‌رسد؟ چرا کمتر کسی این واقعیت را می‌پذیرد که این ره به ترکستان است و بی‌حاصل؟ اصلاً چرا «تصمیم‌های سال جدید» تا این ‌اندازه محکوم به شکست است؟

موج اخیر کتاب‌ها و مقالاتی که درباره‌ی بحران سرمایه‌داری نوشته شده‌اند، مرگ سرمایه‌داری یا گذار از آن را پیش‌بینی می‌کنند. برای کسانی که دهه‌ی ۱۹۹۰ میلادی را به یاد می‌آورند، شباهت عجیبی میان این پیش‌بینی و نوشته‌های آن دوره وجود دارد. نوشته‌هایی که ادعا می‌کردند «پایان تاریخ» هگلی فرا رسیده است. اکنون نادرستیِ این نظریه اثبات شده است. به باور من، نظریه‌ی پیش‌گفته نیز نادرست است و مشکل را اشتباه تشخیص داده‌اند.

همه‌ی ما در ابتدا مهمان‌ایم. موجودات کوچولوی بی‌پناهی هستیم که دیگران باید تمام نیازهایمان را برطرف کنند. موجوداتی، که تا مدت‌ها، نمی‌توانیم جبران مافات کنیم اما معمولاً در زندگی پرستارانمان جا خوش می‌کنیم و برای همیشه در قلب آن‌ها جا می‌گیریم.

برای توصیف تلاش کشورهای کمونیست پیشین برای تقلید از غرب پس از ۱۹۸۹ از اسامی مختلفی استفاده شده است ــ آمریکایی‌شدن، اروپایی‌شدن، دموکراتیک‌شدن، لیبرال‌شدن، توسعه، ادغام، سازگار‌شدن، جهانی‌شدن ــ اما معنای آن‌ها همواره مدرن‌شدن از راه تقلید و ادغام‌شدن از راه همانند‌سازی بوده است.

اسلام یک دعوت است و بس. و نبی اسلام هم در قلمرو دین جز این نکرد. درست است که محمد در مدینه برخی قضاوت‌ها و حکم‌های سیاسی و قضایی و اجتماعی صادر کرده ولی آن هم برآمده از ضرورت امارت و فرمانروایی وی بوده است و نه لزوماً به مقتضای دیانت و دعوت دینی‌اش.

دموکراسی به دردسر افتاده است. دیدگاه خوش‌بینانه‌ای که پس از سقوط کمونیسم جهان را فراگرفته بود در حال محو شدن است. سال گذشته نشریه‌ی اکونومیست در نمایه‌ی سالانه‌ی خود از دموکراسی در جهان، ۸۹ کشور را تنزل داد، سه برابر بیش از کشورهایی که ترقی کرده بودند. از ویکتور اوربان در مجارستان گرفته تا رودریگو دوترته در فیلیپین، از نیکولاس مادورو در ونزوئلا گرفته تا ولادیمیر پوتین در روسیه و دانیل اورتگا در نیکاراگوئه، رهبران مقتدر در حال سرکوب آزادی‌های مدنی و حقوق بشر هستند. 

مفاهیمى که براى درک عالم سیاست به کار مى‌بریم همواره بر خودِ سیاست‌هایى که به توضیح آن مى‌پردازد، تأثیر می‌گذارد این مفاهیم به روشن شدن جنبه‌هایى از یک متن سیاسى کمک مى‌کنند اما دیگر جنبه‌ها را به طور کلى تیره و تار مى‌سازند.

آیینی کهن از قلب کوه‌های عظیم و صعب‌العبور زاگرس که منادیانش به زبان کُردی پیام پروردگارشان را بر پهنه‌ی گیتی پراکنده‌اند و اصول دین و عباداتشان وام‌گرفته از فرهنگ کُردی است. نام‌شان «یارسان» است و در انتظار گذار از هزار و یک «دون» شیدایی، سال‌هاست که سکوت اختیار کرده‌اند و در خلوت «جم‌خانه»ها با نوای تنبور در ستایش یار و معبودشان مقام می‌خوانند.

اعتراضات در ایران عوامل متعددی دارد. تحلیل‌گران، بحران اقتصادی، فساد و ناکارآمدی حکومت و تبعیض سیاسی را به عنوان بخشی از این عوامل برشمرده‌اند. برخی کارشناسان نیز عوامل دیگری همچون بحران‌های محیط زیستی را زمینه‌ای برای شدت گرفتن نارضایتی‌ها می‌دانند. آقای ناصر کرمی، کارشناس محیط زیست و اقلیم‌شناس، در گفتگو با آسو ــ با نگاه ویژه به فاجعه‌ی ماهشهر ــ به این عوامل و نقش آن در اعتراضات پرداخته است.