به جرم جراحی

سخنگوی کمیسیون قضایی و حقوقی مجلس: متقاضیان انجام عمل زیبایی نامتعارف مجازات می‌شوند

نشان قابیل: درک کردن جنگجویان

مارگارت مک‌میلان

چرا انسانها می‌جنگند؟ کسب منفعت، دفاع از شرافت، فرار از مجازات، گریز از فقر، هیجان‌طلبی، حس رفاقت بین همرزمان یا ...؟ آیا سرباز بودن و جنگیدن در طول تاریخِ نبردها همواره به یک معنا بوده است؟ از تجربه‌ی سربازان در جنگ‌ها چه می‌دانیم؟

خیال‌بافی‌‌های اردوغان

کایا گِنچ

در هفته‌های اخیر، فکر و ذکر جامعه‌ی بین‌المللی مشغول عواقب ناگوار قتل جمال خاشقجی بوده است اما ترک‌ها بیشتر دل‌مشغول امور داخلی و به‌ویژه، نقشه‌های بزرگ رئیس جمهور خود برای تبدیل ترکیه به یک قدرت اقتصادی منطقه‌ای بوده‌اند. دو هفته پیش هواپیماها برای اولین بار در فرودگاه جدید استانبول به زمین نشستند. رجب طیب اردوغان این پروژه را گل سرسبدِ «ترکیه‌ی جدید» می‌خوانَد و درست همان طور که می‌خواست، وسعت فرودگاه (۷۵۹۴ هکتار) و ظرفیت آن (سالانه ۲۰۰ میلیون مسافر) به حدی خواهد رسید که به بزرگ‌ترین فرودگاه جهان تبدیل خواهد شد.

امامزاده یحیی-مصلای تهران

وفا بهمنی

محله‌ی امامزاده یحیی روزگاری محل گذر اعیان و اشراف تهران بوده است. روزگاری میرزا عبدالله فراهانی پدر موسیقی ردیفی ایران در این محل کلاس درسی داشت و گوشه‌های ردیف را با سه‌تار به شاگردانش درس می‌داد.

فمینیسم ایرانی، روایت‌های چند نسل از یک جنبشِ ناتمام

مریم حسین‌خواه

روجا فضائلی، استاد دپارتمان مطالعات خاورمیانه در دانشگاه ترینیتی دوبلین در ایرلند، کتابش با عنوان انواع گوناگون فمینیسم اسلامی: حقوق و تفاسیر در گذر نسل‌ها در ایران را با این توضیح آغاز می‌کند: «این تحقیق جدا از پروژه‌ای دانشگاهی، یک سفر شخصی هم برای من بود. من در دوران پس از انقلاب اسلامی ایران بزرگ شده‌ام و این نقطه‌ی تمایز من با فمینیست‌های سرشناس ایرانی است که پیش از من درباره‌ی فمینیسم و جنبش زنان در ایران نوشته‌اند.»

«مسئله‌ی زن»، گره‌ی کور دموکراسی در ایران است

در گفتگو با محمد حیدری

چرا مسئله‌ی زنان پس از انقلاب ایران به مسئله‌ی مرکزی حکومت تبدیل شد؟ دکتر نیره توحیدی، استاد مطالعات زنان و جنسیت در دانشگاه ایالتی کالیفرنیا می‌گوید غلبه‌ی جریان‌های بنیادگرای اسلامی از یک طرف و بی‌تفاوتی دیگر نیروهای سیاسی درگیر در انقلاب از سوی دیگر، زمینه‌ی سرکوب و نقض حقوق زنان را فراهم کرد، و «مسئله‌ی زن» به گره‌ی اصلی دموکراسی در ایران تبدیل شد.

از معلمی به شیرینی‌فروشی در اینستاگرام

پوران شیرانی

آخر یک روز، تصمیم گرفتم شغل محبوب پاره‌وقت‌ام را برای همیشه رها کنم و دنبال کار دیگری بروم. من هنرآموز حقالتدریسی چند هنرستان بودم. چیزی که بیش از همه آزارم میداد، گزینش‌های مکرر بود. چندین بار ما را به اداره‌ی گزینش صدا می‌کردند و درباره‌ی اعتقاداتی که بسیار شخصی بودند سؤالات فراوان می‌پرسیدند. در آن سیستم نمی‌توانستم خودم باشم. باید کسی می‌بودم که آن‌ها می‌خواستند، و طوری زندگی می‌کردم که آنها می‌پسندیدند.

«خروج»، افراط‌گرایان سابق در مسیر تغییر

سپهر عاطفی

برای کارن وینتر هنوز هم بعد از سال‌ها، یادآوری گذشته‌اش دردآور و خجالت‌آور است. او چندین سال در عضویت یک گروه نئونازی نروژی بود. اما احساس شرمندگی برای عذاب وجدان او کافی نبود، برای همین تصمیم گرفت درباره‌ی این تجربه فیلمی بسازد و آشکارا از آن سخن بگوید. مستند خروج (Exit)، محصول مشترک نروژ، آلمان و سوئد در شصت‌ویکمین جشنواره‌ی فیلم‌های مستند و انیمیشن لایپزیگ به نمایش درآمد.

موراکامی: باید از تاریکی گذشت، تا به روشنایی رسید

اولیور برکمن

میلیون‌ها نفر داستان‌های سوررئال هاروکی موراکامی را خوانده‌اند، اما این شهرت و محبوبیت برای نویسنده‌ی ژاپنی به نوعی سردرگم‌کننده به نظر می‌رسد. موراکامی، که همواره از او به عنوان گزینه‌ی مطلوب برای بردن جایزه‌ی نوبل ادبی یاد می‌شود، در این گفت‌وگو روشن می‌کند که چرا کتاب‌های او در دوره‌های پرآشوب جذاب جلوه می‌کنند.

نوشته‌های تبعید

محمد حیدری

آدم‌های تبعیدی، بیمارِ گذشته می‌شوند و سوگوارِ زمان. صدای باد هم که در میان برگ‌ها بپیچد، چونان تیغِ تیزِ چیزی در گذشته است، که فرود می‌آید. صدای باران، صدای دویدنِ کودکی‌ها در خانه‌ی پدری‌ است، و بوی سیب، یادی از عطر موی مادر. هیچ ماجرایی نیست که مغاکی از گذشته را بیرون نکشد و هرآنچه هست، اشارتی به زخمی است.

اسلام سنتی یا مدرن؟

علی معموری

آیا نسخه‌های مدرن اسلام نیکوتر و پسندیده‌تر از نسخههای سنتیاند؟ الگوهای مختلف دینداری کداماند و چگونه میتواند نگرشهای مدرن و سنتی به اسلام را داوری کرد؟

 

 

مضحکه‌ی عدالت در برزیل

جی وایسبرگ- جنی کاراکایا

ژایر بولسونارو، رئیس جمهور منتخب برزیل، از کتاب مقدس و خاطرات یک شکنجه‌گر به عنوان کتاب‌های محبوب خود نام برده است. دو سال قبل، ژایر و پسرش ادواردو از حامیان استیضاح دیلما روسف، اولین رئیس جمهور زن برزیل، بودند که در نهایت به برکناری او انجامید. «محاکمه»، که نخستین بار در جشنواره‌ی بین‌المللی فیلم برلین به نمایش درآمد مستند بلندی است که نشان می‌دهد چگونه این استیضاح عدالت را در پای پول قربانی کرد. آن‌چه در ادامه می‌خوانید نگاهی به این فیلم و گفت‌وگویی با کارگردان آن است.

«واتس‌اَپ»، بلای انتخابات برزیل

فرناز سیفی

در جریان انتخابات ریاست‌جمهوری برزیل، آدم‌های اهل فناوری به شکل مستقیم و غیرمستقیم از سوی کارزار انتخاباتی هر دو رقیب اصلی استخدام شدند تا با استفاده از واتس‌اَپ و ابزارهایی که امکان ارسال هم‌زمان یک پیام مشخص را به صدها هزار کاربر می‌دهد، تلفن‌های‌ همراه میلیون‌ها شهروند برزیل را بمباران خبری کنند. بمبارانی که بسیاری از اخبارش یا از بیخ‌وبن جعلی و دروغ بود، یا تنها بخشی از واقعیت بود.

افسانه‌ی شایسته‌سالاری

کوامی آنتونی آپیا

چرا شایسته‌سالاری به نابرابری اجتماعی دامن می‌زند؟ آیا میان «شایستگی» انسان و «ارزش» زندگی او رابطه‌ای وجود دارد؟ «سخت‌کوشی» ارثی است یا اکتسابی؟ آیا به نظر شما معادله‌ی «بهره‌ی هوشی+تلاش=استحقاق» درست است؟

مردی که ما را به آسمان برد

شاید امروز تنزل کیفی و ایمنی سبب شده باشد که شهروندان ایرانی و خارجی نظر مثبتی به پرواز با شرکت‌های هواپیمایی ایرانی نداشته باشند اما اوضاع همیشه به همین منوال نبوده است. سالیانی نه چندان دور وقتی تصمیم به ملی‌سازی صنعت هواپیمایی کشور گرفته شد، شرکت ایران‌ایر (شرکت هواپیمایی ملی ایران) تأسیس و مردی به مدیریت آن برگزیده شد که در سال‌های آینده، لیاقت و درایت او در هدایت این شرکت زبان‌زد شرکت‌های هواپیمایی در سراسر جهان شد؛ تیمسار علی‌محمد خادمی.

نشان قابیل: بشر و جنگ

مارگارت مک‌میلان

آیا جنگ جزئی از ماهیت بشری است؟ جنگ چه ویژگیای دارد که هم باعث ترس است و هم چیزی ستایش‌برانگیز؟ جنگها چگونه در سازماندهی جوامع بشری مؤثر بودهاند؟ آیا جنگ مسئله‌ای زیست‌شناختی است یا فرهنگی؟

اقناع چه فرقی با فریفتن دارد؟

رابرت ناگِل

وقتی کسی را فریب‌کار بخوانیم، در واقع از او انتقاد کرده‌ایم. وقتی می‌گویید فریب خورده‌اید، دارید از بدرفتاری با خود شکایت می‌کنید. فریب‌کاری (manipulation) در بهترین حالت بالقوه خطرناک است و در بدترین حالت کاملاً غیراخلاقی است. اما چرا چنین است؟ فریب‌کاری چه اشکالی دارد؟ آدمیان همیشه، و به شکل‌های گوناگون، یکدیگر را تحت نفوذ قرار می‌دهند. اما چه چیز فریب‌کاری را از دیگر انواع اِعمال نفوذ متمایز می‌کند، و چه چیز آن را غیراخلاقی می‌سازد؟

هنر کیمیا کردن خاک

هادی کی‌کاووسی

جری پولاک آرتیست چک‌تبار وقتی اولینبار جزیره‌ی هرمز را می‌بیند می‌گوید: «اگر خداوند همهی دنیا را رنگ کرده باشد، آخرسر به جزیرهی هرمز آمده و پالت رنگش را اینجا گذاشته است». در تاریخ هزارسالهی هرمز بسیاری هستند که جزیره آنان را مرعوب این پالت کرده است. مارکوپولوی ونیزی و آلبوکرک دریاسالار پرتغالی و قشون کمپانی هندشرقی از معروفترین مسخشدگان این جزیره‌ی اسرارآمیزند.

روزگار در خیابان قوام‌السلطنه

وفا بهمنی

راهی که از خیابان مریضخانه (امام خمینی فعلی) تا باغ جناب امین‌السلطان (سفارت فعلی روسیه) کشیده بودند بعدها به احترام احمد قوام خیابان قوام‌السلطنه نامیده شد و بعدتر تا کنون به ضدیت با قوام به سی‌ تیر تغییر نام پیدا کرد. سی تیر یکی از دیدنی‌ترین خیابان‌های تهران است. ابتدای خیابان موزه‌ی ایران باستان است با معماری ملهم از طاق کسری. همیشه دیدنی و پر بازدید.

زنان کارگردان عرب، دشواری‌ زن بودن را ثبت می‌کنند

فرناز سیفی

اکتبر هرسال، شهر واشنگتن دی‌سی، میزبان جشنواره‌ی فیلمی با عنوان «شب‌های عرب» است. فیلم‌های کوتاه و بلند، داستانی و مستند، از کشورهای مختلف عرب در ۲ هفته نمایش داده می‌شود و گاه کارگردان‌های بعضی از فیلم‌ها برای جلسه‌ی پرسش و پاسخ با شرکت‌کنندگان در برنامه حضور پیدا می‌کنند.

پسرم می‌پرسید پس مردم کجا بودند؟

در گفتکو با محمد حیدری  

در آستانه‌ی بیستمین سالگرد قتل‌های سیاسی آذرماه ۱۳۷۷ که بعدها به قتل‌های زنجیره‌ای معروف شد، پرستو فروهر ساعات و روزهای بعد از قتل پدر و مادرش، داریوش و پروانه فروهر را به یاد می‌آورد، و تجربه‌های خود را از ماه‌ها و سال‌ها پیگیری‌ حقوقی و دادخواهی در ایران روایت می‌کند.

آیا می‌توان جزم‌اندیشان را ترغیب کرد؟

علیرضا اشراقی

اوضاع ایران و آمریکا شباهت جالبی دارد: هر دو کشور در مخمصهای گفتمانی گرفتار شدهاند؛ بحثهای داغی در سپهر عمومی بر سر مسائل ریز و درشت در جریان است اما مسائل مورد مناقشه حل نمی‌شوند، روی هم تلنبار می‌شوند و به تعدادشان افزوده می‌شود. انگار که در بحث – به خصوص وقتی که پای ایمان راسخ در میان است - پیش‌ نمی‌رویم، تنها فرو می‌رویم. وضعیت آچمز به استیصال می‌انجامد. درماندگی و ناتوانی از پیش بردن بحث کلافه‌کننده است و به نفرت و خشونت دامن می‌زند.