ماجراهای عجیب زندگی خصوصی (۳)
زیگمُنت باومَن
کاربرد فزایندهی تلفنِ همراه چه پیامدهایی برای زندگی شخصی و اجتماعی دارد؟ چرا پیشرفت حیرتآورِ فنآوریهای ارتباطی به تسهیل همزیستی پیچیدهی انسانی نینجامیده است؟
کاربرد فزایندهی تلفنِ همراه چه پیامدهایی برای زندگی شخصی و اجتماعی دارد؟ چرا پیشرفت حیرتآورِ فنآوریهای ارتباطی به تسهیل همزیستی پیچیدهی انسانی نینجامیده است؟
آیا هنر میتواند به حل بحران پناهجویی کمک کند؟ هنرمندان چگونه میتوانند از حذف و طرد مهاجران از جوامع میزبان جلوگیری کنند و به جذب آنان یاری رسانند؟
آدونیس در این گفتگو به ارزیابی اوضاع «وخیمِ» جهان عرب، که وضعیت سوریه از نشانههای بارز آن است، میپردازد. راهحل او برای خروج از این وضعیت، کنار گذاشتن چارچوب فکری-عملی مذهبیِ منسوخ و تلاش برای جدا کردن دین از سیاست است.
چرا تماشای آثار هنریای که درد و رنج دیگران را به نمایش میگذارد، مشکلآفرین است؟ «اقتصاد تماشا» چیست؟ آفرینندگان، عرضهکنندگان و مخاطبان آثار هنری چگونه میتوانند به اقتصاد تماشا تن ندهند؟
آیا میتوان با ایران داد و ستد کرد و نهادهای فاسد را تقویت نکرد؟ روابط تجاری شرکتهای خارجی با ایران رهبران این کشور را به ادامهی نقض حقوق بشر تشویق میکند یا بر توانمندی مردم میافزاید؟ در چه صورتی میتوان گفت که شرکتهای خارجی به اصول اخلاقی پایبند ماندهاند؟
آیا دفاع از گشودگی مرزها پشتوانهی نظری و توجیه عملی دارد؟ چه رابطهای میان نابرابری جهانی و لزوم گشودگی مرزها میتوان یافت؟ چرا در فرایند مشروعیتبخشی به کنترل دموکراتیک مرزها «ناشهروندان» هم باید مشارکت کنند؟
در ابتدای جنگ جهانی اول، حدود دو میلیون ارمنی در امپراتوری عثمانی میزیستند. در پایان جنگ، تنها اندکی از آنها باقی مانده بودند. این مقاله با مرور نسلکشی ارامنه نشان میدهد که این نسلکشی نه پدیدهای واحد بلکه فرایندی چندبعدی بود.
نویسنده با بررسی موقعیت جغرافیایی و سابقهی اساطیری و تاریخیِ تنگهی داردانل که آسیا و اروپا را به یکدیگر میپیوندد، به توصیف بحران پناهجویان در منطقه میپردازد. این تنگه نقطهای حیاتی برای آنها و دروازهی ورودشان به اروپاست. نویسنده با اشاره به ادبیات جهان و تاریخِ منطقه نشان میدهد که بحرانِ کنونی، پیشینهای دیرینه دارد.
نویسنده میکوشد ارتباط بین شادی و آزادی را بررسی کند. آیا میتوان آزاد نبود ولی شاد بود؟ آیا شادمانی ارزشش را دارد که آزادیمان را برایش از دست بدهیم؟ یا برای شاد بودن و احساس خوشبختی حتماً محتاج آزادی هم هستیم؟
چرا حکومت ترکیه نسلکشی ارامنه را انکار میکند؟ آیا این حکومت توانسته حافظهی اجتماعی و فرهنگیِ عاملان، شاهدان و قربانیان این نسلکشی را بزداید؟ انکار و هویت چه رابطهای با یکدیگر دارند؟
نویسنده با نگاهی به دوران حبس خود به اتهام آموزش به دانشجویانِ محروم از تحصیل و گذراندن دوران انفرادی، از تجربهی «گسست» میگوید. گسست، نوعی حالت روانی است که فرد در آن از بُعدی از ابعاد تجربهی واقعیت جدا شده و یکپارچگی میان آگاهی و دیگر ابعاد وجودیاش را از دست میدهد.
نویسنده موضوعِ نسلکشی ارامنه را از زوایای مختلف در زمینهای تاریخی تحلیل میکند و ضمن بررسیِ تغییرات تاریخی در مفهوم نسلکشی و هنجارهای بینالمللی به موضع دولت ترکیه در گذر زمان در برابر این واقعه میپردازد.
هدف هیتلر از اشاره به نسلکشی ارامنه پیش از حمله به لهستان چه بود؟ چرا هیتلر آتاتورک را میستود؟ چه شباهتهایی میان روشهای عثمانیها و نازیها میتوان یافت؟
پژوهشهای دانشگاهی و روایتهای شاهدان عینی به روشنی نشان میدهد که به رغم مناقشههای موجود، قتلعام یکصد سال قبل ارامنه توسط امپراتوری عثمانی، چیزی جز نسلکُشی نبوده است
زمانی که زبانها با یکدیگر تلاقی پیدا میکنند، چه اتفاقی رخ میدهد؟ چرا برخی زبانها کلمات بسیاری از سایر زبانها وام میگیرند و برخی با «لجاجت» در برابر هرگونه نفوذی مقاومت میکنند؟ در این گفتگو یکی از زبانشناسان زبده، سارا «سالی» توماسون، به پرسشهایی از این دست پاسخ میدهد.
تصور رایج این است که محافظهکاری اجتماعی به سبب تأکید بر ارزشهای سنتی، دینی، و سیاسیِ محلی نه تنها با ارزشهای لیبرالی غربی در تضاد قرار دارد، بلکه ذاتاً با دموکراسی نیز ناسازگار است. ریچارد یانگز نشان میدهد دموکراسی میتواند نقطهی اشتراک لیبرالها و محافظهکاران باشد.
به نظر نویسندهی کتاب، مشکلِ اصلی دنیای کنونی این است که اقتصاد جهانی شده اما سیاست به اندازهی کافی جهانی نشده است. او راهحل را آفرینش نظام نهادیِ جهانیای میداند که به رفاه اجتماعی اولویت دهد.
پیام یزدانجو در این مقاله به بررسی میراث نهرو، «معمار هند نوین»، میپردازد و نشان میدهد که چگونه سکولاریسم و مدرنیسمی که او برجای گذاشت در هزارتوی آشناسالاریِ میراثبران دستخوش دگرگونی و کژی شد.
به نظر ایریس بُنِت، اقتصاددان رفتارگرا، سوگیری جنسیِ ناخودآگاه نقش مهمی در تثبیت تبعیض جنسی دارد. اما بهترین کار این است که به جای سوگیریزدایی از افراد، نهادها را از سوگیری پاک کنیم.
دادستان پیشین دیوان کیفری بینالمللی با بررسی محاکمهی رادوان کاراجیچ میکوشد پیوند میان نسلکُشی در یوگسلاوی سابق با کشتار کنونی در عراق و سوریه را نمایان کند تا شاید بتوان راهی برای مقابله با خشونت و کشتار یافت.
سرشت انسان به جنگ گرایش دارد یا به صلح؟ زیستشناسی تکاملی در این باره چه میگوید؟ آیا یافتههای زیستشناسان و روانشناسان را میتوان به کل نوع بشر تعمیم داد؟
نویسنده به تحلیل اوضاع دنیا پس از پایان شکوفایی اقتصادی میپردازد؛ زمانی که بَزمِ مصرفگرایی برچیده میشود و بشر باید به ناچار با مشکلات روزگار نو دست و پنجه نرم کند. در ادامه، بحرانها و مشکلات احتمالی این دوره را برمیشمرد و نقش بشر را در تحقق این احتمالات بیان میکند.
رازداری نه تنها یکی از اجزای ناگسستنیِ زندگی خصوصی بلکه رابطهای اجتماعی و ابزاری مفید برای ایجاد و تحکیم پیوندهای میانانسانی است. بحران کنونیِ زندگی خصوصی را میتوان معلول میل وسواسگونه به افشای راز دانست.
افشای اسناد پاناما به این مناقشه دامن زده که منظور از «حریم خصوصی» و «عرصهی عمومی» چیست؟ مرز میان آنها ایستا است یا پویا؟ نهادهای عمومی از چه راههایی به حریم خصوصی تجاوز میکنند؟ تسخیر عرصهی عمومی توسط امور کاملاً خصوصی به چه معنا است؟