سایه‌ی خدا کتابی است جنجالی. اَلن میخائیل، مورخ دانشگاه ییل، که در کارنامه‌اش سه کتاب دانشورانه و آرشیو‌محور درباره‌ی تاریخ امپراتوری عثمانی به چشم می‌خورد این بار تغییر جهت داده و به تاریخ جهان پرداخته است. او در این کتاب جدید با ارائه‌ی روایتی جذاب نگرش‌‌‌‌‌‌‌‌‌های مرسوم درباره‌ی چگونگیِ «ظهور غرب» در پانصد سال اخیر را به چالش می‌‌‌‌‌‌‌‌‌کشد.
حروف معنایی ندارند، مثل اعداد مفاهیمی مجردند که نمی‌توانیم تجربه‌شان کنیم. با وجود این، این‌ها حروفِ رمزیِ زبانِ شخصیِ هوشمندزاده‌اند. زبان شخصی همان کیفیتی است که در مصاحبه‌ی آخر به آن اشاره کرده بود: دست آخر همه‌ی عکس‌ها [و شما بخوانید همه‌ی شعرها، داستان‌های کوتاه، فیلم‌نامه‌ها، مجسمه‌ها و کارهای دستی، استیکرهای تلگرام و ...] باید یک مجموعه باشند: ا ل ف ب ا
کیوان صمیمی را اولین بار در زندان رجایی‌شهر دیدم. مشی و منشِ باوقار و باطمأنینه‌اش، تجربه‌ی وسیع و دیرینه‌اش در مبارزه با استبداد و بی‌عدالتی که احترام گروه‌های مختلف سیاسی را به خود جلب می‌کرد، و البته شوخ‌طبعی زیرکانه‌اش، از ویژگی‌های برجسته‌ای بود که از همان روزهای اولِ هم‌نشینی با او در زندان به خاطر تداعی می‌شود. او اکنون برای هشتمین بار راهی زندان شده است. متن زیر، مصاحبه‌ای است که چند روز پیش از شروع دور جدید زندان کیوان صمیمی با او انجام شده است.
نزدیک به ۸۰ سال پیش زن جوانِ پیشرو و شجاعی به نام جلالیه جلالی، در یزد آرایشگاه زنانه‌ای به راه انداخت که برای اولین بار فر شش ماهه را در این شهر شروع کرد، و تأثیر مهمی بر آرایش زنان یزد گذاشت. جلالیه خانم، با وجود مخالفت شدید مذهبی‌های متعصب، در یزد بسیار مشهور و محبوب شد، و زنان زیادی، حتی از خانواده‌های متدین، ساعت‌ها جلوی آرایشگاه او صف می‌کشیدند و نوبت می‌گرفتند. این گزارش داستان جلالیه خانم را از قول دخترش توران‌دخت جاوید که حالا در آمریکا زندگی می‌کند، نقل کرده است.
پس از گذشت یک قرن، که مشخصه‌ی آن هجوم جهانی برای کنترل نفت بود، احتمالاً به زودی شاهد تلاش‌ها برای پیشی‌گرفتن در کربن‌زدایی خواهیم بود.
در مه ۱۹۹۲، اساتید دانشگاه کمبریج از پیشنهاد اعطای مدرک افتخاریِ مؤسسه‌ی معتبرشان به ژاک دریدا سخت برآشفته شدند. به دنبال آن ۱۴ فیلسوف شناخته‌‌شده‌ی جهانی نامه‌ای به نشریه‌ی تایمز نوشتند، آنان معترض بودند که «معیارهای مرسوم و پذیرفته‌شده‌ی وضوح و دقت درباره‌ی آثار آقای دریدا صدق نمی‌کند.»
محمد ملکی در زمانه‌ای که حتی مهدی بازرگان موافق بستن دانشگاه‌ها بود، صریحاً مخالفت خود را نسبت به این تعطیلی نزد آیت‌الله خمینی ابراز کرد. این موضوع سبب شد تعطیلی دانشگاه‌ها نه برای همیشه، اما برای چند ماه به تأخیر بیفتد. مخالفت ملکی با تعطیلی دانشگاه‌ها منجر به بازداشت و شکنجه و در نهایت محاکمه‌ی او شد.
سال‌‌هاست که هر چند روز یک بار در یکی از شهرهای ایران، آفتاب نزده، مأموران زندان، یک نفر، گاهی چند نفر و گاه حتی چند ده نفر را چشم‌بند می‌زنند، به پای چوبه‌ی دار می‌برند، چند پله بالاتر از زمین روی یک بلندیِ کوتاه، طناب را دور گردن‌شان می‌اندازند و چند دقیقه‌ی بعد، گاه در سکوت حیاط زندان، گاه در میان هلهله یا بهت جمعیتی که در میدان شهر دور چوبه‌ی دار جمع شده‌اند، زیر پا‌یشان را خالی می‌کنند.
شاهزاده پتر کروپوتکین، اشراف‌زاده‌ای که در دانشگاه نظامیِ نخبگان روسی تحصیل کرده بود، در سال ۱۸۶۶ با ایوان پولیاکف، دوست جانورشناس خود و یک نقشه‌بردار به نام ماسکینسکی مسافرت می‌کرد. کروپوتکین و پولیاکف به امید یافتن شواهد آن عامل تعیین‌کننده‌ی تکاملی که چارلز داروین در منشأ انواع (۱۸۵۹) به راه انداخته بود، یعنی رقابت، سر ذوق آمده بودند. اما به زودی مأیوس شدند.
عراق در چند دهه‌ی گذشته دگرگونی‌های بزرگی، از جمله جنگ با ایران و کویت، تحریم‌های اقتصادی، سقوط حکومت صدام حسین در پی حمله‌ی آمریکا، و قدرت گرفتن اسلام‌گرایان، را از سر گذرانده که هر یک به نوعی عرصه‌ی زندگی فردی و اجتماعی را بر زنان عراقی تنگ‌تر کرده است. نادیا محمود، فمینیست عراقی، که از اعضای هسته‌ی مرکزیِ حزب کارگر عراق است، فراز و فرودهای وضعیت زنان عراقی را در گفتگو با فاطمه مسجدی و بابک مینا شرح داده است که در ادامه خلاصه‌ای از آن را می‌خوانید.
حرفه‌ی ادبی آرونداتی روی نمونه‌ای یگانه و منحصربه‌فرد است. او در سال ۱۹۷۷ با نخستین رمان خود، خدای چیزهای کوچک، در کانون توجه صنعت نشر جهانی قرار گرفت، نیم میلیون پوند پیش‌پرداخت دریافت کرد و سپس جایزه‌ی بوکر را به دست آورد. این دستاوردها می‌توانست او را به نامی آشنا به عنوان رمان‌نویسی شناخته‌شده در سطح جهانی، هم‌ردیف سلمان رشدی و کازوئو ایشی‌گورو در دهه‌های قبلی، تبدیل کند.
به منظور تأمین زمین لازم برای «طرح ملی مسکن» به تازگی قراردادی بین وزارت‌خانه‌های «راه و شهرسازی» و «جهاد کشاورزی» منعقد شده است که در آن، وزارتِ راه و شهرسازی به همتایان خود پیشنهاد مشارکت در ساخت و ساز داده است، به این ترتیب که زمین‌های «مازاد» تحت کنترل خود را به وزارت راه و شهرسازی «اهدا»، و در قبال آن معادل با ۵۰ درصد از مساحت اهدایی، واحد مسکونی برای کارمندان و منسوبین خود دریافت خواهند کرد.
این قسمت نهم و پایانیِ غذایای ایرانی است. فهیمه خضر حیدری در این قسمت از رابطه‌ی یاد و خاطره با عطر و بو و مزه‌ی غذاها می‌گوید؛ مزه‌ها و بوها که بی‌فاصله، بی درنگْ یادها را زنده می‌کنند و خاطره‌های مبهمِ دور را احضار می‌کنند.
مادران شنبه، زنانی که فرزندانشان در خشونت‌های سیاسی ترکیه ناپدید شده و به قتل رسیده‌اند، سال‌های زیادی‌ست که هر هفته همراه با خانواده‌هایشان در مرکز شهر استانبول جمع می‌شوند تا برای ناپدیدشدگانِ خود دادخواهی کنند. مهدی شبانی در این گزارش ویدیوئی داستان آنان را نقل کرده است.
آنچه می‌خوانید گفتگویی است میان سرهی پلوخی و فیلیپ سندز در کنفرانس بین‌المللی «مؤسسه‌ی علوم انسانی» با عنوان «میانِ کی‌یف و وین: تاریخ مردم، اندیشه‌ها و اشیای در گردش و حرکت» که از 5 تا 8 دسامبر 2019 در وین برگزار شد.
عزت‌الله فولادوند اکنون ۸۵ سال دارد. کمتر کتاب‌خوانده‌ی فارسی‌دان علاقه‌مند به فلسفه سیاسی‌ای هست که نام فولادوند را در چهار دهه‌ی اخیر نشنیده باشد و از ترجمه‌های دقیق و روان‌اش بهره‌منده نشده باشد. فولادوند در عین مترجم بودن اندیشمند و روشنفکر نیز هست اما این سویه از شخصیت او در سایه‌ی ترجمه‌هایش کم‌رنگ مانده است.
کارلو گینزبورگ بی‌هیچ ملاحظه‌ای می‌گفت: «فوکو یک شارلاتان است.» آیزایا برلین تا اندازه‌ای باملاحظه‌تر بود و با طعنه درباره‌ی دریدا می‌گفت: «فکر می‌کنم او احتمالاً یک شارلاتان واقعی است هرچند انسان باهوشی است.» امروزه برای این که پژوهشگر خوشنامی باشید باید در محدوده‌ای جزئی و کاملاً مشخص از یک رشته تخصص داشته باشید و از اظهارنظرهای کلی اجتناب کنید.
آنچه در این دفتر آمده، طیف وسیعی از نظریه‌های گوناگون در باره‌ی اعدام است. چند تن از نویسندگان این مجموعه که تجربه‌ی نزدیک و تلخی با اعدام داشته‌اند، تجربه‌ی خود را روایت کرده‌اند و برخی دیگر صرفاً از جنبه‌های نظری به موضوع پرداخته‌اند. باید تأکید کرد که هیچ یک از آنان با مجازات جرائم سنگین مخالف نیستند، اما اعدام را، به دلائلی که مطرح می‌کنند مجازاتی متناسب با جرم و موازین حقوق بشر نمی‌دانند. در جمع‌آوری این مطالب سعی شده که همه‌ی دیدگاه‌ها مستدل و منصفانه ارایه شود.
آنچه در پی می‌آید، ملاحظاتی درآمدگونه، گذرا و گزیده درباره‌ی شیوه‌ی پذیرش (reception) و دریافت (perception) هانا آرنت در زبان فارسی است و نکته‌هایی چند درباره‌ی چگونگی و چرایی سهل و ممتنع نمودن آثارش.
کارزار «زیست‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌بوم‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌کشی را متوقف کنید» به دنبال آن است که تخریب طبیعت را به جرمی بین‌المللی تبدیل کند. این فراخوان با استقبال روبه‌رو شده است، اما تحولی که نظام حقوقی ما به آن احتیاج دارد بسیار وسیع‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌تر است و مایه‌ی شرمساری است که ایده‌هایی مانند حقوقِ طبیعت هنوز به رسمیت شناخته نشده‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌اند.
روزنامه‌ی «نیویورک تایمز» ابتدا با این قتل مثل هر قتل دیگری برخورد کرد: جنووزه یکی از دیگر قربانیان حملات وحشیانه در خیابان‌های نیویورک بود. اما دو هفته‌ی بعد، گزارش این قتل در صفحه‌ی اول این روزنامه منتشر شد. پای هیچ کشف خیره‌کننده‌ی جدیدی در میان نبود اما این بار چارچوب خبر فرق داشت: همسایه‌ها کجا بودند؟ چطور دلشان آمده بود بی‌رحمانه فریادهای قربانی‌ای را که خواهان کمک بود نادیده بگیرند؟
