غذایای ایرانی ــ قسمت ۱

فهیمه خضر حیدری

سلسله پادکست‌های «غذایای ایرانی» کاری است از فهیمه خضر حیدری. اگر به غذا به مثابه امر فرهنگی علاقه‌مندید، اگر غذا برای شما هم چیزی فراتر از غذا؛ و آشپزی برای‌تان رفتاری دل‌پذیرتر از صرفاً سرهم کردنِ چیزی برای سیر شدن است، دعوت می‌کنیم این پادکست را دنبال کنید.

میراث حقوقی پیچیده‌ی روث بیدر گینزبرگ؛ زنی که به «اصلاحات تدریجی» باور داشت

فرناز سیفی

اشتیاق بیدر گینزبرگ در دفاع از حقوق برابر برای زنان، از تجربه‌ی زندگی خودش ریشه می‌گرفت. وقتی دانشگاه هاروارد بالأخره درهای دانشکده‌ی حقوق را به روی زنان هم باز کرد، بیدر گینزبرگ یکی از اولین زنانی بود که وارد دانشکده‌ی حقوق هاروارد شد. در دانشگاه همکلاسی‌های مرد، او و هشت زن دیگر دانشجوی حقوق را مسخره کرده و دست‌کم می‌گرفتند. بعد از فارغ‌التحصیلی، هیچ شرکت حقوقی حاضر به استخدام این زن کوچک‌اندام و جوان نبود؛ با این‌که او شاگرد اول کلاس خود شده بود.

چشمه با تشنه!

مهوش ثابت

دریغ که ما انسان‌ها استاد کشتن استعدادهای خویشتن‌ایم. استعدادی که همیشه با ماست، به‌قدری به نظرمان بدیهی می‌رسد که آن‌ را به راحتی نادیده می‌گیریم و ارزش‌های آن ‌را نفی می‌کنیم. من البته از این فراتر رفته و سال‌ها در درونم با شعر مبارزه‌ی سرسختانه‌ای کرده بودم! شاید بارها یک متن یا نامه‌ی اداری را پاره می‌کردم و دوباره می‌نوشتم که شبیه یک قطعه‌ی ادبی نباشد! بعدها در صدد یافتن علل مقاومت‌ام در برابر شعر و ادبیات بر آمدم ...

چرا دانشگاهیان ترکیه نسبت به اخراج و سرکوب همکاران خود سکوت کردند؟

کایا گنچ

دانشگاهیان ترک برای باقی ماندن در دانشگاه‌ها مجبور به نوعی همدستیِ ایدئولوژیک شده‌اند. از زمانی که سرکوب آزادی‌های مدنی در سال ۲۰۱۷ پس از کودتا شروع شد، دانشگاهیان احساس کرده‌اند که باید طوطی‌وار حرف‌های دولت را تکرار کنند و همکارانشان را لو دهند، و حتی برای به زندان انداختن آنها فعالیت کنند، صرفاً برای این که شغل خود را حفظ کنند. اما مرزهایی وجود دارد که حتی مطیع‌ترین دانشگاهیان هم آنها را زیر پا نخواهند گذاشت.

فاشیسم یا سزاریسم

دیوید اِی. بِل

هشدارها درباره‌ی فاشیسمِ نوظهور سراسر ناموجه نیست. و با این همه می‌تواند همچنان ما را از خطرات سیاسی‌ای که اکنون با آن مواجه‌ایم غافل کند. مثال کسی که دموکراسی‌های مدرن را پیوسته تهدید می‌کند، به گفته‌ی دیوید اِی. بِل، مورخ فرانسه‌ی مدرن، نه هیتلر بلکه ناپلئون است.

پاسخ‌هایی فلسفی به ویروس کرونا

نایجل واربرتون

واکنش ما به بیرون کشیدنِ یک فرد سالمند از زیر دستگاه تنفس مصنوعی چه باید باشد زمانی‌که فرد جوان‌تری وارد بیمارستان می‌شود که به آن دستگاه بیشتر «نیاز دارد» چرا که احتمال زنده ماندنش بیشتر است و اگر زنده بماند، احتمال این‌که زندگی طولانی‌تری به نسبت آن فرد سالمند در پیش داشته باشد نیز بیشتر است؟ 

قربانی کردن انسان‌ها و الگوی تجارت دیجیتال

جف شولنبرگر

در  ۷ ژوئیه نامه‌ی سرگشاده‌ای در مجله‌ی هارپر منتشر شد که ۱۵۳ نفر از نویسندگان، هنرمندان و روشنفکران آن را امضاء کرده بودند. این نامه در مجموع بیانیه‌ای در دفاع از «آزادی بیان» تلقی شد. متن آن نسبت به اینکه «تبادل آزاد اطلاعات و دیدگاه‌ها… هر روز محدود‌تر می‌شود» ابراز نگرانی کرده بود. اما گروه بزرگی از منتقدان نامه از جمله نویسندگان، هنرمندان و روشنفکران دیگر، اظهار داشتند که خلاف این گفته صادق است.

سقوط عمیق شمالگان رفیع

ربکا هان

«قطبی» یعنی «در جوار خرسها». واژهای که در دوران باستان به صورتی فلکی اشاره داشت. به جز آن اما، با گرمشدن نواحی پیرامون قطب شمال هیچچیز در امان نخواهد بود. گرمایی که کارش را با ذوب یخهای قطبی آغاز میکند.

 

هنر، آرا و زندگی لئو تولستوی

کاریل امرسون

کدام یک از داستان‌های تولستوی «مهم» است؟ بوریس درالیوک دو معیار دارد: این که مضمون داستان باید برای تولستوی متقدم و متأخر به یک اندازه مهم بوده باشد، و این که باید به ویژگی‌های مرگِ خوب بپردازد.

نامیرایی

به کوشش ایرج قانونی

گوته یک وقت گفت که هرچند او تردیدی درباره‌ی نامیرایی ما (انسان‌ها) ندارد، اما همه‌ی ما نیز یک جور نامیرا نیستیم ــ حتی جلالت زندگی پسین ما بسته به آن است که چه اندازه بزرگ باشیم. به اعتباری این اندیشه پرتویی بر مفهوم‌های به راستی متضادی که به ذهن می‌رسد می‌افکند که، چیرگیِ روح بر مرگ به اندازه‌ی قدرت روح است، یا آنکه هرچه روح مهم‌تر و جایگزین‌ناپذیرتر باشد نیستی‌اش تصورناپذیرتر است. «همه‌ی ما یک جور نامیرا نیستیم.»

چرا باید به دام‌داریِ صنعتی پایان داد؟

آسترا تیلور، سونائورا تیلور

ما حیوان‌ایم. هر چند انسان‌ها اغلب بر این واقعیت اساسی سرپوش می‌گذارند اما ویروس کرونا از ارتباط و وابستگیِ ما به بهروزیِ دیگر موجودات پرده برداشته است. بی‌اعتناییِ ما به دیگر گونه‌ها از جهات گوناگون در پیدایش و وخامت این بیماریِ عالم‌گیر نقش داشته است. واکنش مناسب ــ و پیشگیری از وقوع چنین فجایعی در آینده ــ مستلزم آن است که از این پس به حیوانات توجه کنیم.

«ترانه‌های دشمن»: ملودی‌های مشترکی که مردم ارمنستان و آذربایجان را به هم پیوند می‌زند

لئون اصلان‌اف

چند سال قبل، در نقاط مختلف لندن پیانو‌هایی برای استفاده‌ی عموم قرار داده شده بود تا هر از گاهی نوای موسیقی رهگذران را شاد کند. یک روز هنگام گذر از ایستگاه قطار کینگزکراس، ملودی‌ای‌ که از یکی از این پیانوها برمی‌خاست توجه‌ام را جلب کرد. جنس موسیقی به نظر ارمنی می‌رسید با ته‌مایه‌ی جاز. با کنجکاوی شروع کردم به حدس زدن که اثر کدام‌ یک از موسیقی‌دانان ارمنی می‌تواند باشد: آرنو باباجانیان؟ لون مالخاسیان؟

تلخ و شیرین نوستالژی

الیزابت اِسوُبودا

همان‌طور که پروست به خوبی دریافته بود، هر مرجع حس نوستالژیک ــ خواه بو باشد و خواه بخشی از یک آهنگ ــ جهانی را در درون ما زنده می‌کند که سرشار از جزئیات فراوان است. این تکه‌ی کوچک نماینده‌ی کلیت جهانی از دست رفته است: شخصیت‌های ساکن آن، باورهایی رایج و احساسات غالب در آن.

رفیق اعدامی: بخش اول ــ زانیار مرادی

مأمن رضایی در گفتگو با ایقان شهیدی

در تحلیل و مخالفت با حکم اعدام زیاد گفتیم و شنیدیم. من، مأمن رضایی، در سلسله پادکست‌های «رفیق اعدامی» در تلاش هستم که فهمی از حال و هوای فرد زندانی در لحظاتی به دست آورم که همبندش را، که نقش رفیق و خانواده پیدا کرده، اعدام می‌کنند.

 

نژادپرستی چه تأثیری بر مقابله با ویروس کرونا دارد؟

آیزاک چوتینر

هر چند هنوز داده‌ها کامل نیست اما اکنون در آمریکا نزدیک به یک سوم از مرگ‌ومیرهای ناشی از ویروس کرونا و ۳۰ درصد از موارد ابتلا به این ویروس در میان آمریکایی‌های آفریقایی‌تبار رخ می‌دهد و این در حالی است که این گروه تنها ۱۳ درصد از جمعیت کشور را تشکیل می‌دهند.

پابرجاماندن سرمایه‌داری در گرو اصلاحات است

کلاوس شواب

نسل جوان‌تر امروز دیگر نمی‌پذیرد که شرکت‌ها به بهای کاهش رفاه و آسایش اجتماعی و فجایع زیست‌محیطی به دنبال افزایش سود و بهره‌وری باشند. می‌دانیم که اقتصاد بازار آزاد برای توسعه‌ی بلندمدت و پیشرفت‌ اجتماعی ضروری است. نباید نظام دیگری را جایگزین آن کنیم. اما سرمایه‌داری در ظاهر فعلی خود به انتهای خط رسیده است. و در صورتی که از درون اصلاح نشود، پابرجا نخواهد ماند.

روزه‌ی مرگ: تاریخچه‌ی اعتصاب غذا در ترکیه

مهدی شبانی

از آزادی ناظم حکمت تا آغاز دههی هشتاد بجز چند اعتصاب غذای چندروزه، چندان خبری از اعتصاب غذای معترضان نبود. اما پس از کودتای نظامی سال ۱۹۸۰ و سرکوب مخالفان کُرد و چپ‌گرا، اعتصاب غذا و روزه‌ی مرگ در ترکیه، بهویژه در بین گروه‌های رادیکال چپ، رواج یافت و به سنتی تاریخی بدل شد. در حوالی کودتای سال ۱۹۸۰ در ۱۲ زندان‌ ترکیه، به‌ویژه زندان‌های دیاربکر، استانبول و آنکارا تعداد زیادی از زندانیان دست به اعتصاب غذا زدند.

هشدار لخ والسا نسبت به ایجاد نظام دیکتاتوری

میخال ماتلاک

روزنامه‌نگاران همیشه مشتاق مصاحبه با لخ والسا نیستند. پاسخ‌های او همیشه شفاف نیست، فهم منظورش می‌تواند دشوار باشد، و اعتماد به نفس‌اش گاهی ناخوشایند است. با وجود این، این شخصیت پُرتناقض واقعاً جذاب است. او کارگر ساده‌ و کم‌سوادی بود که به رهبریِ بزرگ‌ترین جنبش اجتماعی در کشورهای کمونیستی رسید؛ او رهبر فرهمندی بود که روشنفکران نامدارِ آن دوره را مجذوب خود کرد و هنوز هم همیشه خود را باهوش‌تر از دیگران می‌داند.

موسیقی هزار ساله: تاریخ نوین سنت‌های موسیقی ایرانی

آرمین امید

پس از گذشت یک قرن، مجادله‌ی عارف و وزیری چهره‌های گوناگونی به خود گرفته و صف‌بندی‌های متنوعی ایجاد کرده است. با این همه، تصور نوعی میراث موسیقاییِ هزارساله‌ی ایرانی از پس همه‌ی این مجادلات کمابیش دست‌نخورده مانده است. هنوز به رساله‌های نویسندگان پیشامدرنی همچون فارابی و عبدالقادر مراغی درباره‌ی موسیقی دوازده‌مقامی اشاره می‌شود، و این اسامی در کنار نام موسیقی‌دانان برجسته‌ی سنت ردیفی-دستگاهی همچون میرزا عبدالله و آقاحسین‌قلی، شالوده‌ی اصلی روایتی قومی-زبانی از تاریخ موسیقی ایران است.

فاصله‌گذاری ضداجتماعی

دنیل تریلینگ

در اواخر مارس، پلیس فرانسه در پاریس آغاز به راندن مردم بی‌خانمان به داخل دبیرستان‌ها یا ورزشگاه‌های شهر برای دور نگاه داشتن آنان از خیابان‌ها کرد. در ۶ آوریل، ارتش ایتالیا خانه‌ای تصرف‌شده در رم، پناهگاه حدود ۵۰۰ مهاجر از آفریقا، را با نرده و مأموران گشت مسلح محصور کرد. در اوایل آوریل، صربستان و بوسنی خروج حدود ۱۵ هزار مهاجر از مراکز پذیرش‌شان را غدغن کردند. در ۱۱ آوریل، یونان دسترسی کل یک محل مسکونی کولی‌ها را در شهر لاریسا در منطقه‌ی مرکزی یونان محدود کرد.