با مهرجویی، یک دور تمام

سیروس علی‌نژاد

هر کس که می‌خواهد سینمای مهرجویی را بشناسد باید گفت‌وگوی بهمن مقصودلو با مهرجویی را بخواند چون درباره‌ی تمام فیلمهای مهرجویی، از آغاز تا پایان، حرف و سخن دارد و نگاه مهرجویی به تمام فیلمهایش را بیکم و کاست میشکافد. 

«غرب» چیست؟

فیصل دوجی

وقتی از گاندی پرسیدند که درباره‌ی تمدن غربی چه فکر می‌کند او ظاهراً پاسخ داد که به گمانش ایده‌ی خوبی خواهد بود. هرچند تصور می‌شود که این اظهارنظر معروف نوعی رد کردنِ همراه با طعن و کنایه است، اما در واقع گاندی درباره‌ی موضوع تمدن غربی بسیار اندیشیده و سخن گفته است. ماهاتمای آینده در بیانیه‌ی «حکومت بومی هند» در سال 1909 تمایل پادشاهی بریتانیا به بسط و گسترش تمدن غربی را نه چندان مزوّرانه بلکه بیشتر انتحاری معرفی می‌کند.

آدم نان لازم دارد

آذر حسامی

محمود و دوستانش از مردم افغانستان‌ و اهل هرات‌اند. محمود می‌خواهد اول کوچک‌ترها حرف بزنند. داوودِ دوازده ساله و احمدِ یازده ساله با هم خویشاوندی نزدیکی دارند. داوود سه ماه قبل و احمد دو ماه پیش به ایران آمده‌اند و همراه هم از پنج صبح تا شش بعد از ظهر زباله‌گردی می‌کنند.

ناوالنی: دشمن سرسخت پوتین، آینده‌ی روسیه؟

لوک هاردینگ

ناوالنی پس از ورود به مسکو دستگیر شد و همان‌طور که شرط بسته بود، دستگیری‌اش به جرقه‌‌ای برای شعله‌ور شدن اعتراضات گسترده علیه کرملین تبدیل شد. تظاهرات، میادین 180 شهر، از کریمه‌ی اشغالی تا ولادیووستک را فرا گرفت. تمام اقشار مردم خواهان آزادی او بودند. اما این انقلاب نیم‌بند به هیچ وجه، نه به طور جدی حکومت‌ بیست‌ساله‌ی پوتین را تهدید کرد و نه از کنترل او بر اوضاع کشور کاست.

آرامش دوستدار ــ نقدهای او ما را رها نمی‌کند

یادداشتی از ماشالله آجودانی دوست قدیمی آرامش دوستدار که چهارشنبه‌شبِ پیش درگذشت

ایران تاب پرسشگری‌های او را نداشته است. گویی از سرِ ما زیاد بوده است. در اشاره به ایران، صرفاً به نظام سیاسیِ ستمکار و ویرانگر ایران نظر ندارم، به نظام فرهنگی و ساختارهای ریزودرشت نهادهای آموزشی آن هم نظر دارم، ساختارها و نهادهایی که در همه‌ی این سال‌ها به شیوه‌ای آشکار با اندیشیدن و نقد و تفکر انتقادی سر جدال و دشمنی داشته است.

گسلی در دنیای مردانه‌ی سینما: بررسی نقش زنان در صنعت فیلم‌سازی

نهال تابش

بر اساس مطالعهی «مرکز مطالعات زنان در تلویزیون و فیلم دانشگاه سن دیه‌گو» در ۱۰۰ فیلم پرفروش سال ۲۰۱۹، زنان ۲۰ درصد از نقشهای پشت صحنه را برعهده داشتند که ۴ درصد نسبت به سال ۲۰۱۸ افزایش داشته است. با این حال، همچنان عمدتاً مردان عهده‌دار مشاغل کلیدی همچون کارگردانی و فیلمبرداری هستند.

هزینه‌های‌ اعتراض

جنی ارین اسمیت

این کتاب شرح مبسوطی است دربارهی تحقیقات پیرامون مرگ فعال محیط زیست هندوراسی، برْتا کاسرس، برنده‌ی جایزه‌ی گولدمن در سال 2014، که در سال 2016، در چهل سالگی ترور شد؛ یا به عبارت دیگر، داستان سدها و جوخه‌های مرگ و نبرد بومیان کشور هندوراس برای حفظ محیط زیست کره‌ی زمین.

مقابله با اعتیاد در گرو اصلاح ساختار حکمرانی و جنبش اجتماعی

سعید مدنی در گفت‌وگو با مریم فومنی

اعتیاد به مواد مخدر و آسیب‌های ناشی از آن، همچون کلاف سردرگمی است که از دهه‌ها پیش در جامعه‌ی ایران غلت می‌خورد و هر روز بیشتر از قبل درهم می‌پیچد. سعید مدنی، جامعه‌شناسی که سال‌ها در این حوزه پژوهش کرده، در گفت‌وگو با آسو به بررسی وضعیت موجود می‌پردازد و توضیح می‌دهد که چرا روش‌های به کار برده شده برای کنترل اعتیاد، تاکنون موفق نبوده‌ است.

برای پیشبرد حقوق بشر، باید از عصب‌شناسی الهام گرفت

دانشگاه براون

قانون حمورابی. ماگنا کارتا. اعلامیه‌ی استقلال. در طول تاریخ بشر، چنین نوشته‌هایی ادعا کرده‌اند که مردم شایسته‌ی آزادی، امنیت و شرافتاند. چرا به‌رغم تفاوت‌های فرهنگی عظیم میان قاره‌ها و تنوع اجتماعی شدید در پهنای هر قاره، مفاهیم بنیادین در این بیانیه‌های حقوق بشر عمدتاً ثابت باقی مانده‌اند؟ به گفته‌ی دو نفر از دانشمندان دانشگاه براون، علت این است که همه‌ی انسان‌ها از نظر نظام عصبی به یکدیگر شباهت دارند.

فلسفه در صلح جاودان

مهدی خلجی

صلح، با آنکه یکی از کهن‌ترین آرمان‌های بشری است، هرگز تا پیش از کانت به مفهومی کلیدی در فلسفه بدل نشده بود؛ سهل است، این موضوع هنوز هم در فلسفه بحثی حاشیه‌ای به شمار می‌رود. در عوض، ستایش از جنگ در آثار برخی فیلسوفان مانند هگل به چشم می‌خورد. کانت اولین فیلسوفی در تاریخ است که واژه‌ی «صلح» را در عنوان یکی از آثارش به کار می‌بَرَد، یعنی در به سوی صلح جاودان: طرحی فلسفی (۱۷۹۵)

از شریعتی تا میرزاده عشقی

آذر حسامی

بیش از یک دههی قبل در خیابان انقلاب، به‌ویژه حد فاصل چهارراه ولیعصر تا میدان انقلاب، آن‌قدر کتاب‌های خواندنیِ ‌دست دوم و نو در بساط دستفروش‌ها به چشم می‌خورد که نمی‌شد به راحتی از آنها گذشت.

انقلاب مه‌ ۱۹۶۸ فرانسه به روایت محافظه‌کاران

دانیل جی. ماهونی

نویسنده در توصیف «رویدادهای ۶۸» نوشته:‌ «آنچه مایه‌ی حیرت اسکروتن شده بود، بیزاری و نفرت دانشجویان از طبقه‌ی بورژوایی بود که به نوبه‌ی خود آزادی و رفاه فرانسه را بر فراز ویرانه‌های جنگ جهانی دوم و اشغال نازی‌ها احیا کرده بود.» این کمابیش حرف دل بسیاری از کسانی است که انقلاب ۱۳۵۷علیه محمدرضاشاه پهلوی را حرکتی احساسی، و نه برخواسته از آینده‌نگری و دوراندیشی می‌دانند.

منزلت از دست رفته!

ایرج قانونی

هنر فرشته‌ای است که چشم از آن نمی‌توان برگرفت، فرشته‌ای که وجودش برای زندگی ما حیاتی است. تمدنی که نخواهد دوباره اما این بار به دور از خشونتِ عالم واقع، با ظرافت و با فاصله‌ای شورانگیز (پِی تاسِ فاصله، نیچه) دیده شود زنده می‌ماند اما بی‌روح و افسرده زنده می‌ماند، مثل اشیاء و فسیل‌ها! ما فقط یک بار روی زمین زندگی نمی‌کنیم و از دست نمی‌دهیم و به دست نمی‌آوریم بلکه پیش از آن بارها شکست‌ها و پیروزی‌های خود را تخیل می‌کنیم، بارها پیش از لحظهی سرنوشت‌ساز به بازیِ ذهنی درباره‌ی آنها مشغول می‌شویم.

چهل‌و‌ششمین جشنواره‌ی جهانی فیلم تورنتو

شهرام تابع محمدی

نکته‌ی مثبت جشنواره‌ی امسال حضور پررنگ‌تر سینماگران زن بود. در چند سال اخیر، شاهد باز شدن تدریجی دری بودیم که به‌طور سنتی به روی زنان بسته بود. این گشایش نشان داد که تبعیض جنسیتی که پیش از این آگاهانه یا ناآگاهانه بر نیمی از هنرمندان اعمال می‌شد تا چه حد جوامع بشری را از بخشی از هنر محروم ساخته بود.

چطور با استفاده از رمان‌ها جنگ‌های آینده را پیش‌بینی کنیم؟

فیلیپ اولترمن

در سال 1914ــ سه دهه قبل از بمباران هیروشیما و ناگازاکی ــ اچ‌جی ولز در رمان دنیای آزادشده از بمب‌های اتمی‌ای سخن گفت که مواد رادیواکتیوشان میدان جنگ را آلوده می‌کند. در سال 1968، جان برونِر، نویسنده‌ی انگلیسی، در رمان ایستادن در زنگبار با خیال‌پردازی از تشکیل اتحادیه‌ی اروپا، ظهور چین به عنوان قدرتی جهانی، افول اقتصادیِ دیترویت و به قدرت رسیدن «رئیس‌جمهور اوبومی» سخن گفت.

مرغ سحر با صدای پروانه: نگاهی به خاطرات پروانه بهار

منصوره شجاعی

پیش از خواندن خاطرات پروانه بهار، تصویر دیگری از موقعیت خانواده‌ای داشتم که از پدر تا فرزندان لقب «ملک» دارند و مادر هم شاهزاده خانمی است از طایفه‌ی قاجار و در باغ و خانهای بهغایت خرم و بزرگ زندگی میکنند. اما با خواندن این کتاب، تابلوهای پسِ پشتِ واژههای پروانه بهار در پیش چشمم جان گرفتند و دانستم که آن باغ و آن خانه‌ی دروازه دولت، جای ملکزادگان نبوده است؛ «این وادی عشق است، نه جولانگه شاهان».

رویارویی ناسیونالیسم و جهانی‌شدن

جرِمی آدِلمن

سخت می‌توان به یاد آورد که یک نسل قبل، صاحب‌نظران، بانک‌داران و پژوهش‌گران هم‌صدا با هم ملیت را منقضی خواندند. جریان سرمایه، ایده‌ها و کالاها عصری جهانی را آغاز کرده بود که تمثیل‌های نو و روایتی تازه درباره‌ی جهانی‌شدن و نقل و انتقال و گردش منابع را در بر داشت. اکنون وعده‌ی جهانی‌شدن و داستان مرتبط با آن نخ‌نما به نظر می‌رسند. ملیت‌ دوباره بازگشته است. 

در تبت چه می‌گذرد؟

مونیشا راجش

در سال 2009، یک راهب جوان بودایی که خواهان بازگشت دالایی لاما بود، خود را با بنزین به آتش کشید. در پی آن موجی از خودسوزی به نشانه‌ی اعتراض به حکومت در ناگابا به راه افتاد. این رویدادها توجه دمیک را به خود جلب کرد. او در یادداشت‌های خود این پرسش را مطرح می‌کند: چرا بسیاری از ساکنان این شهر حاضر بودند که بدن‌شان را به شیوه‌ای بسیار هولناک نابود کنند؟